İnsanlık olarak teknoloji, tasarım ve bilimin gelişimine bakışımız her zaman iki temel yönden oldu. Yüzyıllar önce bilim ve teknolojiye karşı durulmasının sebebi dinin bu anlamda kötüye kullanılarak deforme edilmesiydi ve insanlar bilimin söylediklerine inanmak istemiyorlardı. Aradan geçen yıllar bu konuda bizi hayli geliştirdi ve artık teknoloji ile bilimin önünde bir engel yok. Ancak bu kez de aynı engelleri distopik senaryolar ile kafamızın içine kazımış durumdayız.
Günümüzün en değerli ve hızlı gelişen teknolojisi için yapay zeka demek sanırım yanlış olmaz. Tıptan uzaya, tarımdan ulaşıma ve iletişime onlarca alana entegre olan bu şahane gelişme, beraberinde 'Yapay zekalı robotlar insanlığın sonunu getirecek', '20 sene sonra bütün insanlar işsiz olacak çünkü bütün işleri yapay zeka yapacak' gibi söylemleri de getirdi.
Tabii ki yapay zekanın nimetlerinden faydalanmaya başlayıp yavaş yavaş bu fikre alıştıkça bu söylemlerden ilkinde bir azalma yaşandı. Artık robotların nihai hedefinin bizi yok etmek olmadığına ikna olduğumuza inanıyorum. Fakat diğer konu, yani akıllı robotların işimizi elimizden alması konusu biraz daha ciddi ve bilim kurgu senaryosu olmaktan daha uzak.
Evet makineleşmenin zirvesindeyiz, artık pek çok işi robotlara tek tıkla yaptırabiliyoruz. Hatta artık tıklamaya bile ihtiyacımız yok çünkü bir sesli komut bile yeterli oluyor. Ancak insanlar olarak derin bir iç çekip rahatlamamızı sağlayacak şeyler var. İnsana özgü davranışlar, duygular ve sosyal beceriler bizi robotlardan ayıran en önemli konular ve işlerimizi elimizde tutmamızı da tam olarak bu özellikler sağlayacak.
Duygusal Zeka (EQ)
Duygusal zeka, insanların iletişim becerisinin en önemli faktörü. Karşımızdaki bireyi anlamada ve iş birliği içinde çalışma anlamında oldukça kritik olan duygusal zeka, yapay zekayla bizi ayıran kritik özelliklerden biri. Gelecekte de duygusal zeka anlamında kendini geliştirmiş bireylerin yapay zekaların da önünde yer alarak mesleki anlamda başarılarını sürdürecekleri düşünülüyor. Bunun için de empati yeteneği ve sosyal iletişim becerilerini sürekli olarak geliştirmek gerekiyor.
Yaratıcı Problem Çözme
Problem çözebilme, şimdi bir iş başvurusunda bulunmak istediğinizde dahi karşınıza çıkan ilk eleme özelliklerinden biri. Bir sorunu anlık ve yaratıcı olarak çözebilme ve bunu yaparken de sakin kalabilme, işverenlerin en çok aradığı çalışan özelliği. ABD, Almanya, İngiltere ve Japonya'da 2000'den fazla katılımcıyla yapılan araştırmaya göre problem çözme konusunda yetkin olan ve yaratıcılık düzeyi de yüksek olan bireyler, iş bulma ve kariyer hedeflerini yerine getirme konusunda çok daha başarılılar. Aslında burda temelde yatan şey problem çözmenin de dışında yaratıcı olabilmekte. İnsan zekasını yapay zekadan farklı kılan özelliklerden biri olan yaratıcılık, gelecekte insanların mesleki anlamda kurtuluşu olacak diyebiliriz.
Merak ve Esneklik
Yapay zekalar sürekli öğreniyor ve bu öğrenmenin de bir limiti yok. Ancak yapay zekanın öğrenmeye dair bir içgüdüsü ve ihtiyacı da yok. İnsanı farklı kılan bir diğer özellik ise tam olarak bu. Öğrenmeye dair duyduğumuz heyecan, merak duygumuz ve yeni fikirlere ve bilgilere her zaman açık oluşumuz. Gelecekte de insanı yapay zekadan ayıran ve özellikle iş söz konusu olduğunda öne çıkaracak olan durumlardan biri de bu. Yani ne kadar meraklı, yenilikçi ve açık fikirli olursanız, gelecekte mesleki anlamda başarılı olma oranınız da o kadar artacak ve yapay zekanın karşısında bir adım önde olacaksınız.
