‘Hayalet Göletler’ fenomenine dair araştırma yapan yeni bir çalışmaya göre, yüzyıldan uzun süredir yer altında gömülü kalan su bitkileri yeniden canlandırılarak, büyütülebilirler. Hayalet göletler olarak adlandırılan bu göletler, bütünüyle kurumamış, fakat zirai alan altında toprak ve bitki örtüsü ile kaplanmış özelliğe sahip olan alanlardan oluşmaktadır.
Gömülü göletlerin bir bölümünü ve toprak altındaki bölmede gizli olarak kalan habitatları yeniden canlandırmak, doğal ortamın yeniden canlandırılması ve biyolojik çeşitlilik kaybının önlenmesi için önemli bir yöntem olabilir. Araştırmacılar, bu yolla bazı yok olmuş türlerin dahi tekrar hayata döndürülebileceğini söylüyorlar.
İngiltere’de bulunan Londra Kolej Üniversitesi’ndeki ekip, şimdiye değin üç adet hayalet göleti kazmışlar. Ekibin tahminine göre İngiltere çapında yayılmış benzeri 600.000 toprak parçası bulunuyor.
Araştırma ekibinin lideri Emily Alderton “Hayalet göletlerin diriltilebileceklerini ve yeterli derecede nemli alanda bulunan, yüzyıllardır kayıp olan bitkilerin korunmuş tohumlarından tekrar hayata döndürülebileceklerini gösterdik” diyor.
Hayalet göletler, sıklıkla, pek bitki yetişmeyen ya da toprak renginde değişimin nadir olduğu bir alanın nemli bölgeleri olarak görülürler. Bu tip bölgeler genellikle, çiftçiler tarlalarını genişletmek ve yeniden düzenlemek için küçük göletleri kapatmada bitkileri ve toprağı kullandıkları için oluşurlar.
Bugüne kadar üzerinde çalışılan üç alanın 40, 50 ve 150 yıldır toprak altında gömülü oldukları düşünülüyor. Sulak çukurlarda bulunan 8 çeşit bitki türü, laboratuarda yapılan testler dahilinde diriltilmişler.
Ekip üyelerinden Carl Sayer “İngiltere’de bulunan tarım alanları altı ila 14 su bitkisi türünü barındırıyor. Uzun süredir yer altında bulunan ve tekrar hayata döndürülen 8 çeşit tür, tarım arazilerinde bulunan göletlerdeki tahmini tür çeşitliliği içerisinde önemli bir rakamı ifade ediyor” diyor.
Araştırma ekibinin içerisinde yer almamakla birlikte yapılan çalışmadan elde edilen sonuçları memnuniyetle karşılayan Leeds Üniversitesi öğretim görevlilerinden Christopher Hassall “Büyüleyici bir çalışma ile karşı karşıyayız. Çünkü bu vesileyle sadece çevreye verdiğimiz hasarı onarmakla kalmayacak, aynı zamanda bazı türlerin çabucak iyileşmelerini de sağlayabileceğiz” dedi.
Tabiatın korunması ve yok olan türlerin yeniden hayata getirilmesi noktasında oldukça işe yarayacak olan bu yöntemin dünya çapında yaygınlaşması halinde, önemli sayıda geri dönüşümün kazanılması mümkün olacak gibi görünüyor. Umarız bu vesileyle çevremize verdiğimiz zararı, kısmen de olsa telafi etmek mümkün olur.
