Karşınızda biri esnediğinde ve hatta esnemekle ilgili düşündüğünüzde bile vücudunuz sizden bağımsızca hareket edecek ve esneyecektir. Bu yazıda bulunan esneme görselleri de muhtemelen aynı etkiyi yaratacak. Peki bu kadar kontrol edilemez olan ve köpekler, kediler ve pek çok büyük memelide görülen bu davranışın sebebi nedir?
M.Ö 400 yılına kadar insanlar esnemenin sebebinin akciğerlerde bulunan kötü havayı dışarı çıkarmak olduğunu düşünüyordu. 17. ve 18. yüzyılda ise doktorlar esnemenin kan basıncını ve kandaki oksijen miktarını dengelemek için bir eylem olarak gerçekleştiğini düşünüyordu. Son zamanlardaysa bilim, esnemenin beyni 'rahatlatan ve soğutan' bir hareket olduğunu düşünüyor. Beyindeki ve ortamdaki ısı miktarı arttığında da doğal olarak esneme miktarı artıyor.
Ancak tüm bunlar birer teori ve bilim insanları bu hareketin biyolojik sebebini ve etkilerini tam olarak belirleyebilmiş değil. Esnemeyle ilgili bilinen tek net bilgiyse farklı amaçlarla da olsa hemen her türde gözlemlenebilir olması. Yorgunluk, stres, tehdit göstergesi gibi pek çok sebebi olsa da esneme her canlıda mevcut. Üstelik tıpkı insanlarda olduğu gibi şempanzeler, bonobolar, şebekler ve kurtlar gibi sosyal türlerde bulaşıcı olduğu da biliniyor.
Köpekler, Hislerinizi Yüzünüzden Okuyabiliyor
Konu hakkında çalışmalar gerçekleştiren farklı bilim insanları, köpeklerde de bulaşıcı olup olmadığını da anlamaya çalışmış. Ancak elde edilen veriler yine çok tatmin edici değil. Çünkü köpeklerin esnemeye tepkileri karşılarındaki insana göre farklılık gösteriyor. Tanıdıkları bir insan esnediğinde esneyen köpeklerin oranı daha fazla örneğin.
Bu konunun ise en net bulgusu köpeklerin esnemeyi 'stresli' bir davranış olarak tanımlaması. Araştırmalar sırasında esneyen birini görerek esnemeye başlayan köpeklerin stres seviyelerinde artış olduğu gözlemlenmiş.
Esnemenin biyolojik sebebi, etkileri ve türler arası bağlantısı halen araştırılıyor. Ancak yüz yıllardır bir türlü cevaplanamamış bu sorunun gerçekten 'anlamlı ve bilimsel' bir cevabının olup olmadığını bile bilmediğimizi düşünürsek, cevaplar için biraz daha beklememiz gerekecek gbi görünüyor.
