Dünya üzerinde aktif şekilde konuşulan dillerin çevrisi konusunda geliştirilen yapay zeka destekli projeler hakkında mutlaka bir şeyler duymuşsunuzdur. Artık çeviri teknolojileri öyle bir seviyeye ulaştılar ki, aslında bize çok daha yabancı olan dilleri anlamamız çok yakında mümkün olacak.
Yunusların konuştuklarını anlamamızı sağlayacak yeni sistem, hiç şüphesiz çeviri teknolojilerinin ne kadar geliştiğinin ispatı niteliğinde. Doğal dil işleme sistemleri, dünyada konuşulan her dili anlamada daha iyi hale gelirken insan kökenli diller elbette araştırmacılar için sınır değildi.
İsveç’te bulunan KTH Kraliyet Enstitüsü'nden araştırmacılarla birlikte çalışan Gavagai AB firması, şu anda mümkün olduğunca "Yunus dili bilgisi" hakkında veri toplamak için çalışıyor. Toplamda 4 yıl sürmesi beklenen projenin nihai hedefi sevdiğimiz su memelileri olan yunusların dilini tam manada anlamak.
Araştırmacılara göre teorik olarak bir yunusun söylediklerini öğrenmek, diğer dilleri anlamaya çalışmaktan daha farklı bir durum teşkil etmiyor. Yunusların düzenli konuşma şekilleri itibariyle dillerinin yeryüzünde bulunan hiçbir dile benzemiyor oluşu, anlaşılan araştırmaların seyrinde sorun çıkartmayacak. Birbirlerinin konuşmasına izin vermek için duraksama bile yapan yunuslar, bilindiği üzere dünyanın en zeki hayvanları arasında yer alıyorlar.
Böyle bir sistem, elbette bir ters mühendislik uygulamasına da kaynaklık edebilir. Bir başka deyişle, 2021 yılından sonra yapılacak çalışmalarla gayet iyi anladığımız yunuslara bizler de bir şeyler söyleyebileceğiz.
Peki nerede kullanacağız?
Gavagai AB firmasının Genel Müdürü Lars Hamberg, yunus tercümesi için şu an hiç bir ticari başvurunun yapılmadığını belirtiyor. Ancak zamanla askeri deniz kuvvetleri ve arama kurtarma kuruluşları, kayıpların bulunmasında su altı mayınlarının tespit edilmesinde işlevsel bir şekilde kullanılabilir.
Bir ek bilgi olarak ABD Deniz Kuvvetleri'nin daha önce yunusları mayın tespiti için kullandığını belirtelim. Eklenecek çift kanallı bir iletişim hattıyla beraber, söz konusu teknolojinin kulanım alanları oldukça genişleyecektir.