Uzay Yolculukları, Astronotlarda Genetik Değişimlere Sebep Oluyor mu?

ABD’de yapılan bir araştırmada Uluslararası Uzay İstasyonu'nda bir yıl geçiren astronot Scott Kelly ile yeryüzünde kalan ikiz kardeşi Mark'tan alınan örnekler incelenip genetik olarak geçirdikleri değişimler karşılaştırıldı.

Uzay yolculularının insan genetiği üzerinde nasıl bir etkisi var hâlâ bilmiyoruz ancak uzaya giden astronotlar üzerinde incelemeler yapılarak sağlık açısından oluşabilecek riskler belirlenmeye çalışılıyor. Astronotlar, uzayda yerçekimsiz ortamda yaşıyorlar ve güçlü UV ışınlarına maruz kalıyorlar. Bir astronotun uzayda ortalama 6 ay kalmasına izin veriliyor. Bu süre Mars veya başka bir yere gidebilmek için kesinlikle yeterli değil. Bu yüzden uzay yolculuklarının astronotlar üzerindeki etkisini anlamak, gelecek uzay programları için büyük önem taşıyor.

Aynı genetik yapıya sahip iki insan üzerinde araştırma yapmak ise uzayın insan üzerindeki etkisini anlayabilmek için gayet mantıklı bir yöntem. İkiz kardeşler Scott ve Mark Kelly’den, Scott’un bir yıllık uzay görevi de dâhil 27 ay boyunca kan örnekleri ve fizyolojik örnekler alındı. Araştırmada metilasyon adı verilen bir işlemde DNA’ya eklenen, metil grupları adı verilen kimyasal modifikasyonlardan oluşan epigenetik işaretlere dikkat edildi.

Genel olarak Dünya’da kalan Mark ile uzaydaki kardeşi Scott’ın DNA’larında aynı oranlarda epigenetik değişim yaşandı. Görev boyunca kardeşler arasında sadece %5 oranında bir epigenetik değişim gözlendi. En büyük fark oluştuğunda görevin 9. ayında Scott’taki bu oran %79 iken Mark’ınki %83’tü. Scott, uzaydayken DNA’sında yaşanan metilasyon değişimleri çoğunlukla bağışıklık sistemi ile ilgili genlerde yaşanmıştı. Mark’ta ise böyle bir durum oluşmamıştı. Ayrıca Scott’ın genlerinde yaşanan değişimlerin %90’ı Dünya'ya döndükten 6 ay sonra normale döndü.

Araştırma ekibinden Andrew Feinberg, bu araştırmanın daha uzun uzay görevleri için oluşabilecek sıkıntıları tahmin etmede yararlı olacağını belirtirken gerekli tedavilerin de üretilmesine katkı sağlayacağını söyledi.