Bilgisayarınızda oyun oynarken performansınızı arttırmak istiyorsanız donanımınız dışında başka bir parçaya daha dikkat etmelisiniz: monitör. Monitörler günümüzde oyunculuğun da gelişmesiyle oldukça geniş fiyat yelpazesine sahipler. Peki bu fiyatları bu kadar düşüren ya da artıran etmenler neler? Bir monitör satın almak istediğinizde nelere dikkat etmelisiniz? Bu yazımız sizin için oluşturuldu.
Yenileme hızı:
Yenileme hızı, monitörünüze yansıyan görüntünün ne kadar hızlı değiştirilebileceğidir. Her görüntü aslında farklı resimlerden oluştuğundan, yenileme hızı monitör seçerken dikkate almanız gereken en önemli etmenlerden. Bir görüntünün değişme hızı “Hertz (Hz)” cinsinden ölçülür. 120 Hz'lik bir monitöre sahipseniz, ekranınız saniyede 120 kez görüntü yenileyebilir. 60 Hz’lik bir monitör saniyede 60 kez, 144 Hz’lik bir monitör de saniyede 144 kez görüntü yenilemesi yapar.
Bugün dünyadaki monitörlerin çoğu 60 Hz yenileme hızına sahip. Ancak monitörlerin fiyatlarını değiştiren etmen büyük ölçüde bu. Eğer 144 Hz bir monitör almak istiyorsanız neredeyse bir laptop parasını gözünüzden çıkarmanız gerekiyor. Yenileme hızı ne kadar yüksek olursa, oyun o kadar akıcı olur. Tabii bu sadece monitöre de bağlı değil, bilgisayarınızda bulunan ekran kartının performansına da bağlı.
Tepki Süresi:
Tepki süresi, bir monitörde görüntüyü oluşturan piksellerin bir renkten diğerine değişmesinin ne kadar sürdüğünü ölçer. Milisaniye (ms) cinsinden ölçülür. Genelde siyahtan beyaza gidip tekrar siyaha dönmesinin ne kadar zaman alacağını ölçerek sonuca varılır.
Tepki süresi, yenileme hızıyla ilişkilidir. Yenileme hızı ne kadar çok görüntünün değişebileceğini gösterir, tepki süresi ise her bir pikselde yaşanan renk değişikliklerinin hızını gösterir. Eğer tepki süreniz yeterince hızlı değilse ekranda “gölge” adı verilen hayalet görüntülerle karşılaşabilirsiniz. Dolayısıyla tepki süresi ne kadar düşük, o kadar iyi.
Giriş Gecikmesi (Input Lag):
Giriş gecikmesini iki şekilde tanımlayabiliriz. Çoğu kişi giriş gecikmesini klavyede veya farenizde bastığınız bir tuşun ekranınıza yansıma süresi olarak tanımlar. Eğer bir gecikme varsa, yaptığınız aksiyon, diyelim ki ateş ediyorsunuz, yarım saniye kadar gecikerek ekranınıza yansır.
Diğer bir tanıma göre giriş gecikmesi, bir görüntü sinyalinin monitöre ulaşmasına kadar geçen süreyi tanımlar. Bu tanım aslında daha çok görüntü gecikmesinin tanımı oluyor. İki tanıma göre de sonuç olarak giriş gecikmenizin değeri düşük olmalı.
En Boy Oranı:
16:9, 21:9, 32:10 olarak tabir ettiğimiz değerler en boy oranını gösterir. İlk sayı monitörün genişliğini, ikinci sayı monitörün yüksekliğini belirtir. Günümüzde en yaygın kullanılan oran 16:9 oranıdır. Ancak ultra geniş monitörler almak isterseniz 21:9, 32:10 ve 32:9 gibi seçenekler de mevcut.
Renk Uzayı (Color Space):
Renk uzayı veya renk profili, monitörün görüntüleyebileceği renk aralığıdır. Monitörler görebildiğimiz her rengi gösteremez. Bu nedenle renk alanı denilen önceden tanımlanmış bir alt kümeden yardım alır. SRGB, AdobeRGB ve NTSC gibi monitör özelliklerine bakarken karşılaştığınız birkaç renk uzayı vardır.
Monitör üreticileri genelde monitörlerinin X oranda sRGB, NTSC ve AdobeRGB renklerini kapsadıklarını söyler. Tasarımcılık gibi renklere odaklı bir iş yapmıyorsanız, bu oranlar genelde standart düzeyde kabul edilebilir. Yine de daha canlı renkler görmek istiyorsanız değer ne kadar yüksek, o kadar iyi.
HDR Özelliği:
Yüksek dinamik aralık (HDR), modern monitörlerin en büyük getirilerindendir. Çoğunlukla 4K UHD monitörlerde bulunsalar da başka çözünürlüklerde de kullanılabilirler. HDR, ekranda daha geniş bir renk yelpazesine olanak sağlar. Sonuç olarak, renkler ekranda daha net ve canlı gözükürler.
Parlaklık:
Her monitörün özelliklerinde bu bilginin yazdığını göremezsiniz ancak çoğu monitör bu bilgiyi sağlar. Parlaklık, metrekareye düşen kandela (ışık şiddeti birimi) olarak ölçülür, cd/m2 olarak gösterilir. Monitörünüzdeki görüntünün maksimum parlaklığını söyler.
Monitörler genelde 250-350 cd/m2 sunar. Eğer HDR bir monitörünüz varsa genelde 400 cd/m2 oranına sahipsiniz. Ekran parlaklığı seviyesi kişiden kişiye değişir. Kimi az parlak kimi çok parlak sever. Bu yüzden siz de gözünüze hangisi iyi geliyorsa onu seçin.
G-Sync ve FreeSync Teknolojileri:
Her grafik kartı üreticisi kendi yenileme hızı teknolojisini destekler. Bu teknoloji sayesinde monitörünüz ve grafik kartınız sürekli iletişim halindedir ve birbirlerinin yenileme hızlarına uyarlar.
Dolayısıyla böyle bir monitör almadan önce ekran kartınızın bu desteğe sahip olup olmadığını kontrol edin. Nvidia ekran kartına sahipseniz G-Sync, AMD ekran kartına sahipseniz FreeSync destekleyen monitörler alın.
Panel Tipi (TN ve IPS):
Günümüzdeki monitörler TP ve IPS panel teknolojilerine sahip durumdalar. Bu iki panel hakkında uzun uzadıya bir açıklama yapmayacağız, genel şekilde bahsedeceğiz. TN paneller tepki süresi açısından daha iyi performans sağlarlar. Ancak görüntüleme açıları oldukça kötü olabilir.
IPS monitörler ise üstün renk doğruluğu ve görüntüleme açıları sunar. Ancak TN panellere kıyasla daha yavaş tepki süresine sahiptirler. Aynı zamanda yüksek üretim maliyetine sahip olduklarından daha pahalı olabilirler.
Quantum Dot Ekran Teknolojisi
Quantum Dot teknolojisi panel teknolojilerinin en son ürünü. Yalnızca birkaç nanometre boyutlarında minik yarı iletken kristallerden oluşmakta. Bu teknoloji renklerin çok daha canlı gözükmesine olanak sağlıyor.
Rehberimizin sonuna geldik. Umarız monitör seçiminizde seçenekleri azaltmanıza yardımcı olabilmişizdir.
