İş Hayatında Nasıl Profesyonelce ‘HAYIR’ Diyebilirsiniz?

77
17
7
2
1
İş hayatı zor, özellikle de ‘hayır’ demeyi bir türlü başaramayanlar için. Tüm tekliflere, tüm projelere ‘evet’ dediği için işin içinden çıkamayanlar, ‘hayır’ demek gibi bir seçeneği aklına bile getirmediği için zor durumda kalanlar için iş hayatında ‘hayır’ deme yollarını anlattık ve dikkat etmeniz gereken noktaları açıkladık.

Herkes bir dönem ‘hayır’ diyememenin pençesine düşmüş ve pek çok yapmak istemediği şeyi yapmak zorunda kalmıştır. Günlük hayatta bile ‘hayır’ demek zor bir şey, ancak konu iş hayatı olunca durum daha da zorlaşıyor. Patronunuza ya da yöneticinize mantıklı gördüğünüz bir nedenle ‘hayır’ demek ne yapmalı? İş hayatı herkese ‘evet’ dediğiniz ve sevmediğiniz işleri yaptığınız bir alan mı olmalı? Tabi ki hayır.

Başarılı bir iş hayatı için ‘hayır’ demeyi bilmek gerekiyor. Konunun kesinlikle cesaret, özgüven ya da baskın bir karakter olmakla alakası yok. Bilmeniz gereken yalnızca bazı temel iletişim teknikleri. Bu iletişim teknikleri sayesinde ‘hayır’ demek eskisi kadar zor olmadığı gibi ne sizi ne de karşı tarafı üzecektir.

Başarılı bir iş hayatı için ‘hayır’ demek: Kötü bir haberi vermenin iyi bir yolu var mı?

hayır

Bu konuda fazlasıyla kafa patlayan "How Will You Measure Your Life? (Hayatınızı Nasıl Ölçersiniz?)" kitabının yazarı Karen Dillon'ın değindiği bazı önemli noktalar var. İnsanların iş hayatında öne çıkmak, herkes gibi olmamak, bir takım oyuncusu olduğunu göstermek, aranılan kişi olmak için gelen tekliflere çoğunlukla ‘evet’ dediğini, ancak bu durumun kişide yoğun strese ve gerginliğe neden olduğunu söylüyor.

"Failure to Communicate" kitabının yazarı Holly Weeks ise ‘hayır’ demenin hem kişinin hem de şirketlerin başarısı için ne kadar önemli olduğunu vurguluyor. Kötü haber vermenin iyi bir yolu olmadığını belirten Weeks, bu konuda bazı temel iletişim tekniklerinin öğrenilmesinin ‘hayır’ demek için kişilere yeni yollar açacağını söylüyor.

‘Hayır’ demek ama nasıl demek?

bağırmak

Herkesin bildiği gibi ‘hayır’ var, ‘hayır’ var. Gelen herhangi bir teklife bir anda duygusuz bir şekilde olumsuz yanıt vermek herkes için can sıkıcı olabilir. Ancak gelen teklifin tam olarak ne olduğunu düşünmek, verilen yanıt olumsuz olsa bile hem teklif edeni hem de reddedeni memnun edecek bir yanıt olabilir.

Gelen teklifi enine boyuna değerlendirin. Kabul etmeniz ya da reddetmeniz durumunda hayatınızda değiştireceği artı ve eksi değerleri tam olarak belirleyin. Eğer eksiler göze batacak kadar fazla görünüyorsa reddetmemeniz için hiçbir neden yok demektir.

İş hayatı için zor olsa bile açık sözlü olun:

bağıran patron

Elbette açık sözlü olmaktan kasıt ‘hayır istemiyorum’ diyerek konuyu kestirip atmak değil, konu ile ilgili belirlemiş olduğunuz artı ve eksi durumları karşı tarafa doğru bir şekilde iletmek. Yani gelen teklifi kabul etmek sizin kariyerinize ya da günlük hayatınıza olumsuz etki yapacaksa teklif eden taraf bunu bilmelidir.

Örnek vermek gerekirse; "Eğer bu işi de kabul edersem elimdeki diğer projeler aksatmak zorunda kalırım ya da bugün fazla mesaiye kalamam çünkü eşimin doğumgünü" gibi cümleler, hem sizi istemediğiniz bir işi yapmaktan kurtarır hem de karşı tarafa ‘hayır’ deme nedeninizi açık bir şekilde sunar. Elbette, yalan söylememek şartıyla.

Cevabınız hayır ise alternatif seçeneklerle destekleyin:

takım çalışması

İş arkadaşlarınız yeni bir proje aldılar ve sizden yardım istiyorlar diyelim. Ancak siz, o projeye de dahil olursanız zaten sizin sorumluluğunuzda olan diğer projelerin aksama durumu söz konusu. Direkt olarak verilecek bir ‘hayır’ yanıtı yerine projeye tam olarak dahil olmasanız bile yardım edebileceğiniz konuları sorun.

‘Hayır ben yokum.’ gibi sert bir seçenek ile uzaklaşmak yerine, ‘Bu projede yer alamam ancak yapabileceğim yardımları yapabilirim.’ demek, hem olumsuz yanıtın gücünü azaltacak hem de karşı tarafa istediğinin bir kısmını vermiş olacak. Yani hem bir takım oyuncusu olmaya devam edeceksiniz hem de kendi işlerinize zarar vermeyeceksiniz.

Ne kaba, ne esnek olun:

kibar konuşma

Kaba yanıt kavramını hayal gücünüzün sınırına kadar genişletebilir ve sonuçlarını tahmin edebilirsiniz. Bu nedenle sert yanıtlardan her zaman kaçının. Ancak kibar olacağım diye ‘hayır’ dediğinizin tam olarak anlaşılmadığı, açık uçlu, karşı tarafa ‘yarın bir daha sorayım’ diye düşündürecek yanıtlardan kaçının.

Şu an meşgulüm, belki düşünebilirim, yarın tekrar konuşalım gibi bir nevi karşı tarafa ümit veren yanıtlardan kaçının. Şu an değil aylar boyunca meşgulsünüz, düşünmeyeceksiniz çünkü bu işi istemiyorsunuz, yarın tekrar konuşmayın çünkü fikriniz değişmeyecek. Hem kendinize hem de teklif veren iş arkadaşınıza, patronunuza, müşterinize karşı dürüst olun.

Negatif tepkilere hazır olun:

negatif tepki

Hang iletişim tekniğini uygulayarak, nasıl hoş bir ‘hayır’ yanıt vermiş olursanız olun; sonuç olarak olumsuz bir yanıt verdiniz ve karşınızdaki kişiyi reddettiniz. Sinirli, mutsuz, üzgün yani negatif bir tepki almaya hazır olmalısınız. Çünkü dürüst olalım, kimse ‘hayır’ yanıtı almaktan hoşlanmaz.

İlk olarak, aldığınız negatif tepkinin yalnızca o anlık olduğunu unutmayın. Kolay kolay hiç kimse karşısındakine uzun süre kin gütmez. Bu nedenle asla aldığınız negatif bir tepkiye, siz de negatif bir tepki göstermeyin. Bu sinirin, üzüntünün, mutsuzluğun kısa süreli olduğunu ve zaman geçince bu durumun ortadan kalkacağını kendinize hatırlatın.

Kendinizi rahatlatmak için alıştırma yapın:

ayna alıştırma

Koşmadan önce yürümelisiniz. Her konuda olduğu gibi ‘hayır’ demek konusunda da pratik yapmalısınız. Sesli olarak bir şeylere itiraz ederek bu konudaki çekingenliğinizi atabilirsiniz. Ayna karşısında, güvendiğiniz bir arkadaşınızla, ailenizden biriyle kısa reddetme senaryoları hazırlayarak bunları oynamak verimli bir alıştırma olacaktır. 

‘Hayır’ diyemediği için suçluyu affeden bir hakim, reddedemediği için zanlıyı tutuklamaktan vazgeçen bir polis ya da sporcuya ayıp olmasın diye her zaman olumlu karar veren bir hakem yok. Yani her işin olumlu tavır gerektirdiği kadar olumsuz tavır gerektiren yönleri de var. Bu yönleri tam olarak içselleştirmek, güçlü bir kariyer için en gerekli özelliklerdendir.

Yapmanız ve yapmamanız gerekenleri unutmayın:

yapmanız gerekenler

  • Önceliklerinizin değişip değişmeyeceğinden emin olun.
  • Bir takım oyuncusu olduğunuzu göstermek için farklı yardım etme seçeneklerini sorun.
  • Net ama sert ya da aşırı kibar olmayan bir tonda yanıt verin.
  • Gerçek sebebinizi dürüst bir şekilde söyleyin.
  • Karşı tarafın sizi net bir şekilde anladığından emin olun.
  • Yüksek sesle ‘hayır’ deyin, bir gün alışacaksınız.

Harward Business Review internet sitesi, iş hayatında ’hayır’ diyebilmek için yapmanız ve yapmamanız gereken bazı şeyleri listeledi. Listeye göre, olumsuz bir yanıt vermeden önce ve yanıt sırasında dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var.

Günlük hayatta bile zor olan ‘hayır’ demek, iş hayatı için daha da zor. Ancak hiçbir şeyin dünyanın sonu olmadığını unutmayın. İstemediğiniz iş yükleri altında ezileceğinize, karşı tarafa dürüst ve net bir şekilde ‘hayır’ yanıtını vermeye hemen başlayın. 

77
17
7
2
1
Emoji İle Tepki Ver
77
17
7
2
1