GSM Nedir, Telefonlarımız İçin Neden Önemlidir?

16
4
1
1
0
Cep telefonlarımızın kullandıkları GSM teknolojisini duymayan kalmadı. Peki iletişim kurmamızı sağlayan bu teknoloji tam olarak ne anlama geliyor, GSM protokolü nedir, bizi daha çok ilgilendiren TDMA'nın 4.5 G ve 5G gibi yeniliklerle bağlantısı nedir? Gelin soruların cevaplarına birlikte bakalım.

Direkt GSM'in açılımı ile başlayalım: Global System for Mobile Communications, yani Mobil İletişim İçin Küresel Sistem. Mobil ve kablosuz iletişim için bir tür bağlantı protokolü olan GSM, uluslararası bir terim. GSM firmaları ise bu bağlantı protokollerini kullanarak iki cep telefonu birbirine, dünyadaki tüm mobil kullanıcıları global ağa bağlayabiliyor.

2020'li yıllara doğru geçiş yaptığımız şu dönemde, GSM teknolojilerinin geldiği noktayı hep birlikte gördük. Görmesek de yaşadık. Sadece sesimizi iletebilen ağlar, artık akıllı telefonların ekranlarından, bir zamanlar bilgsayarlarımızda oynayamadığımız oyunlara erişim şansı veriyor. Otobüste giderken, dünyanın öbür ucundaki bir başka kullanıcı ile PUBG maçı yapabiliyoruz.

Tüm bunlar SIM kart olarak bilinen küçük bir devre tamamlayıcı ile gerçekleşiyor. SIM kartların boyları da tıpkı telefonların içerisindeki işlemciler gibi giderek küçülüyor. Hatta artık her ne kadar Türkiye'de henüz kullanılmasa da e-SIM teknolojisiyle, telefona dahili olarak gelen SIM kartlar yaygınlaşıyor.

GSM SIM kart nedir?

gsm iletişim

SIM kartlar, aslında bizim GSM protokolünde tanımlı kimliğimizdir. GSM ağındaki bir ile diğer telefonun iletişim kurabilmesi için SIM karttaki kimliklerimiz eşleştirilir. Bu kimlikler de tahmin edeceğiniz üzere telefon numaralarımız oluyor. 

Bir de GSM SIM kartından farklı teknoloji olarak CDMA yani Code Division Multiple Access teknolojisi var. Bu teknoloji, GSM teknolojisi gibi iletişim kurmak için SIM kartlara ihtiyaç duymuyor. Zira CDMA protokolü, kayıtlı herkese kendi ağı içerisinde bir kimlik yani telefon numarası veriyor. Arama yapılırken de yine telefon numaralarını kendi ağında eşleştirerek iletişim kurulmasını sağlıyor. 

Evet, CDMA, GSM’e göre daha akıllı ve modern görünebilir ama GSM’den daha eski teknoloji. Bundan dolayı da dünya genelinde GSM protokolü en çok kullanılan protokol. 

GSM nedir?

gsm ne demek

İlk olarak 80’li yıllarda Fransa’da ortaya çıkan GSM teknolojisinin temelinde aslında telgraf teknolojisi var. 1982 yılında Fransa’da düzenlenen Avrupa Telekomünikasyon Telgrafları Konferansı (CEPT) sırasında duyurulan GSM’in açılımı o zamanlar farklıydı. 1982’deki açılımı Groupe Special Mobile olan GSM, insanlar için çok büyük bir teknolojik devrim olarak lanse edildi, öyle de oldu.

Dünyaya ilk duyurulduğu anda herkeste heyecan yaratsa da maalesef GSM protokolü 1991 yılında hayata geçirilebildi. Teknolojik ve altyapı yetersizliğinden dolayı bir türlü geliştirilemeyen bu protokol, en sonunda TDMA adı verilen dijital altyapı teknolojisi sayesinde 9 yıldan sonra aktif edilebildi. 30 kHz genişliğinde ve 6.7 milisaniye uzunluğunda bir bant kullanan TDMA, GSM ağı ile uydular arasındaki iletişimi kurmaya yarıyordu.

Diyelim ki bir arkadaşınızı arayacaksınız. Saniyeler içinde gelen çağrı sesine kadar yaşananlar şöyle:

  • Telefondan aramak istediğiniz kişinin numarasını girersiniz,
  • Çağrı tuşuna bastığınız anda SIM kart'a komut gider,
  • SIM kart, en yakın baz istasyonuna istek gönderilmesini sağlar,
  • Baz istasyonundan dünya yörüngesindeki uyduya talep gider,
  • Uydular, arama yaptığınız kişiye en yakın baz isyasyonunu bulur,
  • Aradığınız kişinin SIM kart kimliği ile sizinki eşletiğinden,
  • Çağrı yanıtlandığı anda ağ üzerinden veri transferi başlar.

Peki 1G, 2G, 3G, 4G, 4,5G ve 5G ne demek?

gsm nedir

Bütün bu G’ler genellikle GSM’in G’si olarak zannediliyor ama bu tamamen yanılgı. Zira rakamların yanında G’ler, İngilizce’de Generation yani "nesil" kelimesinin kısaltması olarak kullanılıyor. Yani 1. nesil, 2. nesil, 3. nesil vs. diye devam ediyorlar. Peki bunlar neyin nesli, neyin gelişimini gösteriyorlar? Maalesef yine tahmin ettiğiniz üzere GSM teknolojisinin gelişimini değil, TDMA teknolojisinin gelişimini gösteriyorlar. 

Yukarıda demiştik ya 1991 yılında 30 kHz genişliğindeki bir banttan yayın yapan TDMA teknolojisi sayesinde GSM protokolü aktif edildi diye, işte o protokole "1G TDMA" denildi. yani TDMA teknolojisinin ilk nesli. Zamanla geliştirilen TDMA’nın bant genişliği de arttırıldığı daha çok kullanıcıya ulaşıldı, daha yüksek boyutta veri transferi yapıldı. Biz de onları kolayca sınıflandırmak için 2G, 3G, 4G, 5G dedik.

mobil hücresel veri

Biraz kafanız karışmış olabilir, dilerseniz basite indirgeyerek kısa bir anlatım yapalım. Şimdi; 30 kHz banta sahip TDMA 1G iken, 10 MB banta sahip TDMA 2G olarak tanıtıldı. Yani bağlantı hızı arttıkça teknolojinin nesli de arttı. TDMA gelişirken tabii ki hücresel veri dediğimiz farklı özellikler de kazandı. Mobil olarak internete bağlanmamıza olanak tanıyan hücresel veri özelliği, TDMA'nın 3G’ye yani 3. nesile geçtiğinde cebimize girdi.

TDMA 3G teknolojisi sayesinde telefonlarımıza gelen internet, o zamanlar tabii ki oldukça yavaştı. Zira 2 GB boyutundaki bir videoyu 780 saniyede indirebiliyor iken, günümüzdeki TDMA 4.5G teknolojisi sayesinde sadece 54 saniyede indirebiliyoruz. Peki ya 5G? işte orada biraz detaya inmemiz gerekiyor.

5G ne zaman gelecek?

5g nedir

İlk altyapı testlerine 2018 yılında başlanan TDMA 5G, o günden beri geliştirilmeye devam ediliyor. Özellikle altyapı olarak milyarlarca dolar yatırım yapılan 5G’nin net geleceği tarih bilinmese de Avrupa Birliği’nin raporuna göre 2020 yılında Avrupa’daki büyük şehirler 5G hizmeti almaya başlayacak. Yine aynı rapora göre 2022 yılına kadar tüm Avrupa bu teknolojiden faydalanmaya başlayacak. 2020 ve 2030'lu yıllar arasında, 5G teknolojisi hemen hemen herkesin cebine ulaşmış olacak.

5G Türkiye’ye ne zaman gelecek?

5g türkiyeye ne zaman gelecek

Her nasıl ki Avrupa’ya ne zaman geleceği net olmasa da ülkemize de ne zaman geleceği net değil. Ama BTK’nın liderliğini çektiği ve bünyesinde Hacettepe Üniversitesi, ODTÜ, Bilkent Üniversitesi, Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone gibi kurumları barındıran 5G Vadisi, artık altyapı çalışmalarında sona geldiler. Zira çalışmaların hızına göre tahminde bulunan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Dr. Ömer Fatih Sayan’a göre 5G teknolojisi 2023 yılında ülkemize hizmete sokulacak.

Nitekim 2023 yılında vatandaşların 5G teknolojisinden faydalanmaları için uyumlu telefonlara ihtiyaçları var. Yani o vakte kadar 5G'li bir telefon almazsak, teknolojinin kullanıma açılması bizim için bir anlam ifade etmeyecek. Orta seviye ve düşük sistem özelliklerine sahip telefonlarda 5G destekli modemler bulunmaya başladığında, söz konusu teknoloji çok insana ulaşabilir olacak.

16
4
1
1
0
Emoji İle Tepki Ver
16
4
1
1
0