Evrenimizdeki en görkemli astronomik olaylardan biri süpernovalardır. Bu nadir olaylar bir yıldız ömrünü tamamladığında görülür ve evrene gaz bulutları yayılmasıyla sonuçlanır. Yıldızlar ise yapılarına göre farklı cisimlere dönüşerek evrende yer almaya devam ederler.
Hubble Uzay Teleskobu, 20 yıldır gezegenimizden 130 ışık yılı uzaktaki NGC 5468 adlı galaksiyi izliyor. Bu galaksi orta büyüklüğe sahip ve Başak takımyıldızında yer alıyor. Galaksinin gözlemlendiği 20 yıllık sürede galakside 5 süpernova görüldü. Bu patlamaları, NGC 5468 ile bizim galaksimiz paralel olduğundan rahatlıkla gözlemleyebildik.
Genelde süpernovaların bir yıldızın ömrü sonunda gerçekleştiği bilinse de astronomlar, bu olgunun ortaya çıkmasının sıklıkla ikili yıldız sistemlerinde bir yıldızın diğerinden malzeme çekmesinden dolayı ortaya çıktığını söylüyor. Bu duruma Tip 1 süpernova deniyor.
İkili yıldızlardan biri ömrünü tamamladığında yakıtını uzaya saçıyor ve kendisi ya bir nötron yıldızına ya da kara deliğe dönüşüyor. Saçılan parçacıklar ise diğer yıldızın kütle çekimine takılıyor. Daha sonra çökmüş olan yıldız, artık bir kızıl deve dönüşen diğer yıldızdan malzeme çekmeye başlıyor.
Bir noktadan sonra hala ‘canlı’ olan yıldızın yapısı, kaybettiği madde nedeniyle bozuluyor ve süpernova süreci başlıyor. Her iki durumda da ortaya bir anlığına bütün galaksisini aydınlatan kuvvetli patlamalar ortaya çıkıyor.
Süpernovaların gözlemlenmesi akla bir başka soruyu getiriyor: Süpernovalar ne sıklıklaortaya çıkar? Samanyolu Galaksisi’nde ne sıklıkla süpernova olur? Bu patlamaları ne tetikler?
Bu vakaya galaksimizde çok uzun zamandır şahit olunmuyor, en azından bizim gözlemleyebildiğimiz bir örneği yok. 9 Ekim 1604’te astronom Johann Kepler bu vakayı gözlemlemiş ve hatta 1606 tarihli bir eserinde de kayıt altına almıştır. Bu süpernovaya da Kepler süpernovası adı verilmiştir.
Galaksimizde böyle bir vaka görmek biraz zor zira biz de galaksimizin içerisinde yer alıyoruz. Bu nedenle de süpernova ile aramızda bir gök cismi kalabalığı olması sorun oluyor. Ancak bir gün böyle bir olay gerçekleşirse astronomların gözlem ve inceleme yapabileceği kadar uzun süre gökyüzünde kalacak.
