Tarih, şimdiye dek bilinen haliyle binlerce, milyonlarca önemli olaya ve ana şahit oldu. Bu olayların bazıları NASA’nın yaptığı keşifler gibi evrenin ve insanlığın kaderine doğrudan etki ederken bazıları ise devletler arası antlaşmalar gibi toplumları etkisi altına aldı.
Tarihte Bu Hafta adıyla bu haftadan itibaren sizlerle buluşturacağımız bu seride, içinde bulunduğumuz hafta tarihte neler yaşandığını, haftanın her günü için iki önemli olayı seçerek derleyeceğiz. Bu hafta, 1924’te yürürlüğe giren Lozan Antlaşması’ndan Microsoft’un Apple’a 150 milyon dolar yatırım yapması gibi birçok tarihi gelişme karşımıza çıkıyor. İşte Tarihte Bu Hafta serisinin 1-7 Ağustos haftasında gerçekleşen bazı önemli olaylar:
Tarihte Bu Hafta:
1 Ağustos:
1840: İlk Türkçe gazete Ceride-i Havadis yayım hayatına başladı:
Tarihin ilk Türkçe gazetesi olan Ceride-i Havadis, Osmanlı döneminde William Churchill tarafından yayımlanmıştır. Mevcut hükümetten destek aldığı için resmi bir kimlikle tarihe adını yazdıran bu gazete, 1840 yılında ilk kez yayımlandı ve 1843’te bir süreliğine yayımdan kaldırıldı. Ceride-i Havadis, 1843’teki kapanmanın ardından yayım hayatına devam etti ve 1864’te kalıcı olarak kapatıldı.
1933: Türkiye Cumhuriyeti’nin en eski devlet üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi kuruldu:
1933 yılında kurulan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en eski devlet üniversitesi olarak kabul edilen İstanbul Üniversitesi, Osmanlı İmparatorluğu’nda faaliyet göstermiş olan Avrupa tarzı eğitim ilkesine sahip Darülfünun’un modern zamandaki uzantısıdır. Bu sebepten dolayı İstanbul Üniversitesi’nin iki farklı kuruluş tarihi bulunuyor. Listemizde ise İstanbul Üniversitesi’nin modern kuruluş tarihi olan 1 Ağustos 1933’ten söz ediyoruz.
2 Ağustos:
1790: ABD’de ilk kez numaralandırma temelli nüfus sayımı yapıldı:
ABD tarihinin ilk nüfus sayımı George Washington’ın göreve başlamasının ardından gerçekleştirildi. Bir kongre ile alınan bu nüfus sayım kararıyla birlikte ABD’deki her hane ziyaret edilerek ilk kez resmi kayıtlara geçirildi.
1987: Türkiye’de ilk kez kan kanseri olan bir hastaya kemik iliği nakli gerçekleştirildi:
Ülkemizdeki ilk kemik iliği nakli Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 1978 yılında gerçekleştirildi. Kemik iliği naklinin ülkemizde ilk kez kan kanserli bir hastaya uygulanması ise 1987 yılında tarihe geçti.
3 Ağustos:
2004: 11 Eylül saldırısının ardından Özgürlük Heykeli yeniden ziyarete açıldı:
Dünya tarihinin en büyük terör eylemlerinden biri olarak kabul edilen 11 Eylül saldırısı, hem ABD’de hem de dünya genelinde büyük krizlere sebep olmuştu. Bu bağlamda ziyaretçi alımını kapatılan Özgürlük Heykeli, 3 Ağustos 2004’te yeniden ziyaretçi kabul etmeye başladı.
1492: 12 Ekim tarihinde Hindistan’a vardığını sanarak aslında Amerika’yı keşfedecek olan Kristof Kolomb, 3 Ağustos’ta 3 gemi ile İspanya’dan yola çıktı:
Tarihin en büyük keşiflerinden biri olarak kabul edilen Amerika’nın keşfi, Kristof Kolomb’un 3 Ağustos 1492’de İspanya’dan yola çıkmasıyla tetiklendi. Kolomb, bu yolculuğun sonunda Amerika’yı keşfettiğini değil, Hindistan’a ulaştığını düşünüyordu.
4 Ağustos:
2007: NASA, Phoenix adlı uzay aracını Mars’a fırlattı:
NASA’nın başlattığı Mars Keşif Programı kapsamında geliştirilen Phoenix, robotik bir uzay aracı. Phoenix, 4 Ağustos 2007 tarihinde Mars’taki suyun geçmişini araştırmak için NASA tarafından göreve gönderildi. Phoenix’in Mars’taki görev süresi ise 1 yıl, 2 ay, 29 gün idi.
1791: Osmanlı ve Avusturya devletleri arasında Ziştovi Barış Antlaşması imzalandı:
Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya arasındaki dostluk döneminin başlangıcı olan Ziştovi Barış Antlaşması, Avusturya’nın savaş döneminde ele geçirdiği toprakları Osmanlı İmparatorluğu’na geri vermesi kararını içeriyordu.
5 Ağustos:
1921: Gazi Mustafa Kemal, Türk Orduları Başkomutanlığı ünvanını aldı:
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 5 Ağustos 1921’de aldığı kararla yürürlüğe giren Başkumandanlık Kanunu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'e Türk Ordularının Başkomutanı ünvanını verdi. Bununla birlikte 20 Temmuz 1922’de Mustafa Kemal Atatürk’ün meclisteki yetkisi süresiz olarak uzatıldı.
1969: NASA, Mariner 7 adlı uzay aracıyla Mars’ın fotoğraflarını çekti:
Mariner 6’dan sonra Mars’a gönderilen ikinci uzay aracı olan Mariner 7, gelecekteki araştırmalara katkıda bulunmak amacıyla Mariner 6’dan elde edilen deneyimle 1969’da Mars görevini tamamladı. Mariner 7, Mariner 6’ya göre daha fazla fotoğrafla evine geri döndü.
6 Ağustos:
1924: Lozan Antlaşması yürürlüğe girdi:
24 Temmuz 1923’te İsviçre’nin Lozan kentinden imzalanan Lozan Antlaşması, tüm tarafların imzalarının Paris’e ulaştırılmasının ardından 6 Ağustos 1924’te yürürlüğe girdi. Türkiye, Lozan’ı onayladığına dair imzayı içeren belgeleri 31 Mart 1924’te Paris’e ulaştırdı.
1997: Microsoft, Apple Computer Inc.’e 150 milyon dolar yatırım yapacağını duyurdu:
1997’de iflasın eşiğine yaklaşan Apple Computer Inc., çalışanlarının üçte birini işten çıkarmak zorunda kalmıştı. Bu aşamada Steve Jobs’ı geçici CEO olarak yeniden işe alan Apple, o dönemde Microsoft’tan 5 kat daha küçük bir şirketti. Apple’ı bu iflastan kurtaran ve zaman içinde Microsoft’tan daha büyük bir şirket haline gelmesine sebep olan şey ise Microsoft’un Macworld Expo ortaklığıyla Apple’a 150 milyon dolar yatırım yapması oldu.
7 Ağustos:
1971: Apollo 15 Dünya’ya geri döndü:
Apollo Projesi’nin ay yüzeyine inişe dayalı dördüncü programı olan Apollo 15, 26 Temmuz 1971’de fırlatıldı. 12 günlük görev süresinin ardından Apollo 15, David Scott, Alfred Worden ve James Irwin ile birlikte Dünya’ya geri dönmeyi başardı.
1976: Viking 2, ABD’nin Viking programı kapsamında Mars’ın yörüngesine girdi:
9 Eylül 1975’te fırlatılan Viking 2, Viking programı kapsamında 1.281 Mars günü boyunca görev yaptı. Görev süresi boyunca yaklaşık 16.000 resmi kaydedip merkeze göndermeyi başaran Viking 2, 11 Nisan 1980’de akülerinin bitmesi sonucunda kapatıldı.
Tarihte Bu Hafta adlı yazı serimizin 1-7 Ağustos kısmı bu şekildeydi. Haftalık bir seri olarak sizlerle buluşacak olan bu seriyle ilgili öneri ve görüşlerinizi yorum olarak paylaşmayı unutmayın.
