Rubik küpler, 1970’lerin sonunda ortaya çıktığından beri zekâ oyunları arasında en üst sıralarda kendine yer edindi. Rubik küpü merkezine alan organizasyon Dünya Küp Birliği, rubik küp hayranları için olabildiğince hızlı çözümler üretmek adına her yıl çeşitli yarışmalar düzenliyor. Bu yarışmaya giren yarışmacılar, "Speedcubers" olarak biliniyor ve şu ana kadar en hızlı Speedcubers, bir rubik küpü sadece 3,47 saniyede çözmeyi başaran Çinli Yusheng Du.
Oldukça iyi bir sürede küpü çözen Du, muhtemelen DeepCubeA gibi makine öğrenimine sahip bir yazılımla hiç eşleşmediği için hâlâ dünya şampiyonu unvanını koruyabiliyor. California Üniversitesi’nde bir araştırma ekibi tarafından geliştirilen ve derin bir sinir ağından oluşan rubik küp çözme yazılımı, rubik küpü sadece 1,2 saniyede ve ortalama 28 hamlede çözmeyi başardı. Bu hız, size inanılmaz gelebilir ama geçen yıl MIT’de araştırmacılar tarafından geliştirilen "min2phase" algoritmasını kullanan robotik sistem kadar hızlı değil. Min2phase algoritması, rubik küpü sadece 0,38 saniyede çözmeyi başarmıştı.
Bu süreleri karşılaştırdığımızda ortaya çıkan sonuçların ilginç yanı min2phase'in herhangi bir sinir ağına sahip olmamasının yanı sıra eğitilmemiş ve herhangi bir makine öğrenme tekniğini kullanmıyor olması. DeepCubeA ise daha fazlasını yapabilmek için potansiyele sahip bir yapay zekâ. Şu an için bir robottan daha hızlı olması beklenmiyor fakat çoğu alanda dilsiz algoritmalardan çok daha hızlı çalışıyor.
DeepCubeA, makine öğrenmesi kullanılarak rubik küp çözme konusunda eğitildi. Rubik küpün rastgele kombinasyonlarıyla başlayarak kendisine bir plan çizmesi gereken yapay zekâ, çözüme ulaşmak için kendi kendine hamlelerini hesaplıyor ve en kısa sürede nasıl çözeceğini düşünüyor. Amaç, fonksiyonları mümkün olduğunca az kullanmak ve bu sayede çok çabuk bir şekilde şekli çözebilmek.
Rubik küpte 43.252.003.274.489.856.000 gibi okuması bile oldukça zor olan olası kombinasyon olduğu göz önüne alındığında, küpü çözebilmek için belirli bir hamle dizisi gerçekleştirmeniz gerekiyor. DeepCubeA’nın da küpü çözmeye başlarken rastgele başlaması mümkün olamayacağı için araştırmacılar, yapay zekâyı tersten eğittiler. Ne yapması gerektiğini ilk başta öğrenen yapay zekâ, böylece rubik küpü en hızlı şekilde kombinasyonların içerisinde boğulmadan çözebilecekti.
Araştırmacılar, DeepCubeA'yi 2 gün boyunca 10 milyar farklı rubik küp kombinasyonu ile eğitmiş ve 30 hamle içinde hepsini çözme görevini vermişti. Toplam 1.000 rubik küp üzerinde test edilen DeepCubeA, bu küplerin hepsini kendisine verilen hamle sayısından %60 daha az hamle kullanarak başarıyla çözmeyi başardı.
Rubik küp, sadece bir oyuncak olmasına rağmen bunu çözmek için kullanılan yapay zekâ algoritmaları, başka birçok soruna da uyarlanabilir. Araştırmacılar, bu yapay zekâ algoritmasını, eczacıların belirli bedensel fonksiyonları hedef alacak ilaçlar geliştirmelerine yardımcı olacak proteinlerin yapısını tahmin etmek için kullanmayı amaçlıyorlar. Araştırmacılardan Agostinelli, “Rubik küpün, proteinlerin yapısına benzer bir şekilde birçok olasılığı var ve sadece bir tanesi çözüm olarak kabul ediliyor. Rubik küpü çözmek için geliştirdiğimiz yapay zekâ algoritmasını bu yöne çevirebilirsek bir sorunu daha çözebiliriz” açıklamasında bulundu.
