90’larda çocuk olmak demek, biraz da hologram teknolojisine hayran olmak demektir. Çünkü 1990’larda ve 2000’lerde yapılan neredeyse tüm bilim kurgu filmlerinde hologram ile karşılaşırız. Bu filmlerin öngörülerine göre bugün her köşe başında bir hologramla karşılaşmalı ve hatta görüntü konuşmalarımızı bile bu teknoloji üzerinden yapmalıydık. Ancak gelin görün ki böyle bir şey henüz mümkün değil.
Son tüketiciye ulaşmış bir teknoloji olmasa da yine de hologram ile karşılaşmak mümkün. Ülkemizde bile bazı önemli günlerin kutlamalarında yapılan ve oldukça başarılı görünen hologramlarla karşılaşıyoruz. Peki, hologram nedir tam olarak biliyor muyuz? Gelin hologram nedir sorusunu biraz daha detaylı inceleyelim ve aslında farklı türlerden oluşan hologram teknolojisini yakından tanıyalım.
Hologram nedir?
Hologram, holos ve gramma kelimelerinin birleştirilmesi ile oluşturulmuş bir terimdir.. Yunanca holos kelimesi bütün anlamına gelirken gramma kelimesi mesaj anlamına gelmektedir. Yani hologram demek, bütün bir mesaj demektir. Buradaki bütün anlamı, mesajı destekleyen en önemli etken olarak görüntünün üç boyutlu olarak aktarılmasıdır.
Hologram terimi ilk kez 1949 yılında İngiliz elektrik mühendisi ve fizikçi Dennis Gabor tarafından kullanıldı. İlkel de olsa bir holografik sistem icat eden Gabor, bu çalışmaları sayesinde 1971 yılında Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü.
Hologramı normal bir görselden ayıran en önemli farkı üç boyutlu olmasıdır. Hologram görüntüsüne üç boyut kazandırılmasının pek çok farklı yöntemi vardır, bu yöntemlerin kullanım alanları ise hologram türlerini oluşturmaktadır. Hologram oluşturmak için bazen bir ayna ve ışık yeterliyken, bazen karmaşık lazer sistemlerine ihtiyaç duyulur.
Hologram türleri nelerdir?
- The “Pepper’s Ghost” hologram
- Holografik sis perdesi
- Holografik ağ sistemi
- Holografik ayna tekniği
- Yarı şeffaf OLED ekranlar
- Holografik piramitler
- Hologram kreasyonları
- HYPERVSN sistemi
The “Pepper’s Ghost” hologram:
2012 yılında California’da düzenlenen Coachella müzik festivalinde 1996 yılında ölen efsane rapçi 2Pac’ı sahneye çıkaran teknoloji olarak bildiğimiz The “Pepper’s Ghost” hologram, aslında basit bir yeniden canlandırma tekniğidir. Bu teknik ile oluşturulan görüntüyü dilediğiniz boyda yansıtabilirsiniz. Uzun yıllardır üzerinde çalışılan ve en garantili sonuç veren hologram türlerinden biridir.
Coachella müzik festivali gibi büyük organizasyonlarda başarıyla kullanılan The “Pepper’s Ghost” hologram sistemi için yansıtıcının 45 derecelik bir açıyla yerleştirilmesi gerekir. Basit bir ayna yansıtma tekniği olduğu için gerçek anlamda karanlık bir ortama ihtiyaç duyar ve çevredeki etkenlerin ışığa müdahale etmemesi son derece önemlidir.
Holografik sis perdesi:
Holografik sis perdesi sistemi, temel fizik kuralları esas alınarak oluşturulur. Yoğun sisli bir havada nasıl ki araba farları 3 boyutlu bir görüntü oluşturuyorsa: holografik sis perdesi türünde de oluşturulan yapay sis ya da yarı şeffaf ağ içinde yansıtılan ışık, üç boyutlu bir görüntü yani hologram oluşturuyor.
The “Pepper’s Ghost” hologram sisteminden farklı olarak holografik sis perdesinde görüntü arkadan gelir. Etkileyici bir görüntü oluşturduğu için tiyatro ve sinemada sıklıkla kullanılır. Pek gerçekçi bir görüntü sunmaz ancak kullanılan yapay sisin yoğunluğuna göre birden çok karakter yansıtma imkanı sunar.
Holografik ağ sistemi:
Holografik ağ sistemi, son teknoloji kullanılarak oluşturulan hologram türlerinden biridir. Bu sistem için neredeyse şeffaf gibi görünen bir LED ekrana ihtiyaç vardır. Tüm bir binayı bile kaplayarak hologram oluşturabileceğiniz bu sistemde kullanılan LED ekranlar, 3 boyutlu görüntü yansıtmak için özel olarak geliştirilmiştir.
Holografik ağ sisteminin en dikkat çeken özelliği, ekran boyutuna göre hologram boyutunu da ayarlayabiliyor olmanızdır. LED ekran yerleşimine göre hologram görüntüsü çok daha gerçekçi bir hale getirilebilir. Olumsuz yanı ise sonuçta bir ekran olması. Ne kadar etkileyici olursa olsun izleyici bir ekrana bakmakta olduğunu anlar.
Holografik ayna tekniği:
Evinizde deneseniz başarılı olmayacaktır ama holografik ayna tekniği, son derece basit bir yöntemdir. Temel olarak doğru açıyla yerleştirilmiş aynaların üzerine yansıtılan 2 boyutlu bir görüntünün tekrar yansıyarak 3 boyutlu hale gelmesi ile oluşur.
Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde geliştirilen holografik ayna tekniği, basit bir optik illüzyondan ibarettir. Normal bir videoyu, 3 boyutlu olarak ölçeklendirirken etkili bir yöntemdir. Her şeye rağmen gerçekçi ve kaliteli bir hologram sunmaz. Kullanım alanı da son derece dardır.
Yarı şeffaf OLED ekranlar:
Hologram teknolojisi nasıl olacak da son tüketiciye kadar inecek sorusunun yanıtı yarı şeffaf OLED ekranlarda gizli. Bu hologram türü temel olarak izleyiciye 3 boyutlu olarak görünen 2 boyutlu bir görüntüdür. İyi yanı ise evinizdeki televizyonda bile kullanılabilir olmasıdır.
Yarı şeffaf OLED ekranlar hızla gelişen ve birkaç yıl içinde her yerde karşılaşacağımız bir teknoloji. Tam bir hologram olmasa bile yine de kullanıcıya 3 boyutlu bir illüzyon sunduğu için başarılı kabul edilir. Bu ekranların yarı şeffaf olması ise izleyicinin arka planı da görmesine neden olduğu için kaliteyi düşürür.
Holografik piramitler:
İşte bunu evinizde rahatlıkla deneyebilirisiniz. Herhangi bir arama motoruna 3 boyutlu piramit ya da holografik piramit yazıp aratırsanız karşınıza satın alabileceğiniz ürünler çıkacaktır. Holografik piramitler de tıpkı The “Pepper’s Ghost” hologram gibi çalışırlar. Yani basit bir yansıtma tekniğidir.
Bu ürünlerden birini satın alıp da akıllı telefonunuzdan bir video açarak içine yerleştirdiğiniz zaman basit de olsa karşınıza bir hologram çıkacaktır. Piramit içindeki aynalar The “Pepper’s Ghost” hologram tekniği gibi 45 derecelik açıyla yerleştirildikleri için 2 boyutlu videolarınızı 3 boyutlu olarak görmenize imkan sağlar.
Hologram kreasyonları:
Hologram kreasyonları, genellikle laboratuvar ortamında yaratılan ve çok daha gelişmiş teknolojiler kullanılan hologramların genel adıdır. Hologram kreasyonları yaratılırken görsel parçaları yakalayan ve yeniden oluşturan lazer sistemleri kullanılır. İşte bu, tam olarak bilim kurgu filmlerinden çıkmış bir görüntü sunar.
Brigham Young Üniversitesi'nde 2018 yılında yapılan son çalışmalarda, pek çok farklı renkte lazer kullanılarak gerçek anlamda hologramlar oluşturuldu. Henüz AR-GE aşamasında olan bu çalışmaların sonuçları ne zaman herkes tarafından görülebilir olacak bilinmiyor ama gelişmelerin bilim kurgu filmlerini aratmadığı kesin.
HYPERVSN sistemi:
HYPERVSN sistemi, bildiğimiz hologram teknolojilerinden çok daha farklı çalışıyor. Görüntüyü yansıtan bir cihaz, yansıtacağınız görüntüleri oluşturabileceğiniz bir yazılım ve bu sistemi yönetmek için kullanacağınız bir yazılım daha olmak üzere üç temel bileşenden oluşur.
HYPERVSN sistemi ile ortalama 75 cm boyunda gerçek anlamda hologramlar oluşturabiliyorsunuz. Tek bir sistem üzerinden tüm hologram görüntüsünü oluşturabildiğiniz için kullanımı kolaydır. HYPERVSN Solo M üniteleri HYPERVSN Wall ile senkronize edildiği zaman ortaya çok daha büyük ve gerçekçi boyutlarda hologramlar çıkabiliyor.
3 boyutlu görüntü teknolojisinin son noktası olan hologram nedir sorusunu yanıtladık ve hologram türlerinden bahsettik. Henüz son tüketiciye ulaşmamış bu teknoloji için çalışmalar son hız devam ediyor. Umuyoruz yakında bir zamanda görüntülü konuşmalarımızı hologram ile yapabileceğiz.