İnsanlık, antik çağlardan bu yana evrende yalnız olup olmadığını merak ediyor. Jeolojik kayıtlar, gezegenimizde koşulların elverişli olması nedeniyle hayatın başladığını ve hızlı bir şekilde evrildiğini ortaya koyuyor. Bilim insanları hala yaşamın tam olarak nasıl başladığına açıklık getiremese de, evrenin başka bir yerinde yaşamın var olabileceğine dair önemli çıkarımlara sahipler.
Bugün ABD Ulusal Bilimler Akademisi Bildirisi'nde yayınlanan yeni bir makalede, Columbia Üniversitesi Astronomi Bölümü'nde doçent olan David Kipping, Bayes çıkarımı olarak bilinen istatistiksel bir teknik kullanarak yapılan bir analizin, gezegenimizin ötesinde yaşamın hangi ihtimaller dahilinde gelişebileceğine ışık tutuyor.
İstatistiksel çıkarım yöntemiyle dünya dışı yaşam ihtimali analiz edildi
Kipping, analizini yürütmek için yaşam ve insanlığın evrimine dair en eski kanıtların kronolojisini kullandı. Dünya tarihinin tekrarlanıp tekrarlanmadığını, yaşamın ve zekanın ne sıklıkla ortaya çıkabileceğini sorguladı. Sorunu dört olası cevap açısından çerçeveledi: 'Yaşam yaygındır ve genellikle zekayı geliştirir', 'yaşam nadirdir, ancak genellikle zekayı geliştirir', 'yaşam yaygındır ve nadiren zekayı geliştirir' ve son olarak, 'yaşam nadirdir ve nadiren zekayı geliştirir'.
Kanıt veya bilgi elde edildikçe bir hipotezin olasılığını güncellemek için kullanılan Bayes yöntemi, modellenen sistem hakkındaki önceki verileri saptayarak, daha sonra sonuçların olasılıklarını ortaya koymak için elde edilen verilerle birleştiriyor. Kipping, "Teknik, bahis oranlarına benziyor. Konumunuza karşı yeni kanıtların tekrar tekrar test edilmesini, olayın olasılığındaki tahminlerinizi iyileştirmek için olumlu bir geri bildirim döngüsü oluşmasını sağlıyor." diyor.
Kipping, modelleri birbirleriyle kıyaslamak için Bayes matematiksel formüllerini kullandı ve "Bayes çıkarımında, her zaman önceki olasılık dağılımlarının seçilmesi gerekiyor. Ancak buradaki önemli sonuç, nadir yaşam ile yaygın yaşam senaryolarını karşılaştırdığımızda, ortak yaşam senaryosunun her zaman nadir olandan en az dokuz kat daha fazla olması." diyor.
Kipping'in sonucuna göre Dünya'ya benzer koşullara ve evrimsel zaman çizgilerine sahip gezegenler yaygınsa, yaşam diğer gezegenlerde de kendiliğinden ortaya çıkabilir. Peki bu Dünya dışı yaşamların karmaşık, farklılaşmış ve zeki olma ihtimali nedir? Analiz, akıllı yaşam lehine sadece 2:3 oran veriyor.
Bu sonuç, insanlığın Dünya üzerinde nispeten geç ortaya çıkmasından kaynaklanıyor ve bu da gelişiminin kolay ve garantili bir süreç olmadığını ortaya koyuyor. Dünya'nın tarihin baştan yazılsaydı, zekanın ortaya çıkışı pek olası olmayabilirdi. Kipping, çalışmadaki oranların 50:50'ye oldukça yakın olduğunu ve bulguların bir hipoteze karşı destekleyici bir dokunuştan daha fazlası olarak ele alınmaması gerektiğine dikkat çekiyor.