Genellikle geri dönüşüm kutularında kâğıt, metal ve plastik olmak üzere 3 seçenek bulunuyor ancak Japonya’daki Kamikatsu kasabası için çöpleri ayırmak bu kadar basit değil. Şehrin sakinleri, çöplerini 45 farklı kategoriye ayırıyor. Kasaba, böylelikle 2020’ya kadar hiç atık üretmeyecek hâle gelmek istiyor. Çöp toplama servisinin olmadığı kasabanın 1.500 sakini çöplerini yerel bir tesise götürmek zorunda.
Çöpünü kasabının atık merkezine getiren 39 yaşındaki Naoko Yokoyama AFP’ye: “Evet, baya karmaşık ancak geçen yıl buraya taşındığımdan beri çevreye daha duyarlı biri oldum” şeklinde bir açıklama yaptı.
Bahsi geçen 45 kategori, yastıklardan diş fırçalarına kadar her şeyi kapsıyor. Kasaba, gelecek yıl bütün atıklarını geri dönüştürmeyi ve çöp fırınlarını hiçbir şey göndermemeyi amaçlıyor.
Birçok kategori olmasının yanı sıra plastik şişlerin ve plastik poşetlerin geri dönüştürülmeden önce yıkanıp kurulanması gerektiğinden bu işlem oldukça zor olabiliyor. Kasabanın çöp tesisinde her kategori için ayrı bir kutu var. Atıklar tek bir kategoriye sığmıyorsa, kasaba sakinlerinden atığı parçalarına ayırıp ilgili kutulara atması bekleniyor. Örneğin bir kasaba sakinin atmak istediği raf, metal ve odundan oluştuğu için bir çekiç yardımıyla odunu metalden ayırması gerekiyor.
Japonya’nın çoğu bölgesinde çöplerin ayrılması gerekiyor ancak sadece birkaç kategoride dolaysıyla evlerin üretmiş olduğu çoğu atık çöp fırınlarında yakılıyor.
Kasabanın atıklarını geri dönüştürmeye başlamasının hikâyesi:
2000 yılında gerçekleşen bir olaya kadar Kamikatsu, Japonya’nın diğer yerlerinde farksızdı. Kasabadan, çöp fırınlarından birinin kapatılması istendi. Bu nedenle kasabının çöplerini yollayabileceği sadece 1 tane çöp fırını kaldı ve kasabanın atıklarını komşu çöp fırınlarına yollayacak bütçesi yoktu. Bir kasaba görevlisi olan Midori Suga: “Eğer çöpleri yakamıyorsak hadi onları geri dönüştürelim. Bu yakmaktan daha ucuz” şeklinde bir fikrin ortaya atıldığını söyledi.
Kamikatsu hedefine ulaşmaya oldukça yakın. 2017’de üretilen 286 ton atığın %80’inini geri dönüştürmesiyle kasaba, %20’lik ülke ortalamasının oldukça üstünde.
Geri kalan çöpler, Japonya’nın kalanında da olduğu gibi yakılıyor çünkü Japonya’nın dağlık yapısı çöpleri depolamak için bir yerin ayrılmasına elverişli değil. Japonya, diğer gelişmiş ülkelere nazaran kişi başı daha az atık üretiyor ancak ABD dışındaki tüm ülkelerden daha fazla plastik atıyor. Geçmişte bu atık plastiğin bir kısmı, özellikle Çin’e ihraç ediliyordu ama Bejing tarafından getirilen bir kısıtlama nedeniyle plastik Japonya’da büyük bir sıkıntı hâline geldi.
Kasaba sakinleri, yapmış oldukları eylemin her yerde yapılabileceğini düşünmüyor. Kyoto’dan Kamikatsu'ya taşınan Yokoyama: “Bunu yapabiliyoruz çünkü sadece 1.500 kişiyiz, daha büyük nüfuslu yerlerde bunu uygulamak çok zor olurdu” dedi.
Plastik tüketimini azaltmak:
Kasaba sakinleri de bu politikanın mantıklı olduğunu düşünüyor. 71 yaşındaki Saeko Takahashi: “Atıkları yakmanın pratik olduğunu anlıyorum ancak geri dönüştürmek çok daha yararlı” diyor ve ekliyor: “Yiyecekler plastik paketlerde sevk edildiğinde daha uzun süre taze kalıyor ancak birkaç kat plastik gereksiz.”
Kasabanın atık merkezinin yöneticisi Kazuyiki Kiyohara, plastiğin kasaba sakinlerinin çöplerinin büyük bir kısmını oluşturduğunu söylüyor ve ekliyor: “Hayatlarımız çoğunlukla plastiğe dayanıyor, tüketiciler plastik kullanımlarını belli bir ölçüde azaltabilirler ancak plastik kullanımın büyük ölçüde azalması, üreticilerle ilgili.”
Türk Öğrenciler, Atık Bataryalardan Powerbank Üretti
2018’de Japon hükûmeti plastik sorunuyla baş etmek için bir öneride bulundu. Bu öneri, 2030’a kadar ülkenin ürettiği yıllık 9,4 milyon ton plastik üretiminin azaltılması amaçlanıyor. Ayrıca bu öneride plastik poşetlerin paralı olması gerektiği de var.
