Bilgisayar ve internet kullanımının biraz daha ötesine geçip araştıran, yaşadığı problemleri kendi kendine çözmeye çalışan kullanıcıların çokça adını duyduğu port, yüzlerce teknik bilgisayar teriminden sadece biridir. Teknik anlamda birçok farklı alanda kullanılan bu kelimenin en yaygın olduğu kısım ise bilgisayar ağları.
Port, fiziksel ve sanal olarak ikiye ayrılmaktadır. Port kelimesinin ne anlama geldiğini bilmenin yanı sıra ne işe yaradığından ve hangi türlere bölündüğünden haberdar olmak gerekiyor. Bu yazımızda port nedir, ne değildir göreceğiz ve portun bilgisayar ağlarındaki öneminden söz edeceğiz.
Port nedir?
Tüm bilgisayarların birbirleriyle iletişim kurabilmesi için IP adresleri bulunur. IP adresleri, portlara bölünerek sanal veri yolu oluştururlar. Sözlük anlamı “liman” olan port, bilgisayar ağlarında “köprü” olarak bilinmektedir. Port, bilgisayarlar arasındaki veri alışverişinin önemli bir üyesidir.
Veri alışverişini numaralar üzerinden yapan port, aynı anda birçok işlemi yapabilmek için 0’dan başlayıp 65535’e kadar değerlere bölünür. Bu bağlamda ise port, TCP ve UDP olmak üzere 2 tipe ayrılır.
TCP nedir?
TCP (Transmission Control Protocol), Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilmiş olan bir protokoldür. Bilgisayarlar arasındaki temel iletişimin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesinde görev alan TCP, veri alışverişinde veri bütünlüğünü sağlamanın yanı sıra kimlik doğrulaması da yapabilmektedir. TCP’nin oluşturulma sebebi de bilgisayarlar arası iletişimdeki kayıpları önlemektir. Günümüzde HTTP, HTTPS, POP3, SSH, SMTP, TELNET ve FTP gibi protokollerin veri alışverişini TCP yapmaktadır.
UDP nedir?
UDP (User Datagram Protocol), esasen TCP’nin bir alternatifi olarak anlatılabilir. TCP’den daha hızlı bir protokol olan UDP, ses ve video gönderiminde kullanılır. TCP’den hızlı olma sebebi ise TCP’nin veri bütünlüğünden ve kimlik doğrulamasından sorumlu olmasıdır.
UDP, TCP’nin aksine veri bütünlüğünden ve güvenliğinden sorumlu değildir. Bu da UDP’nin TCP’den daha az güvenilir olması anlamına gelmektedir. TCP, veri paketlerini sırayla gönderirken UDP’nin paket gönderim yöntemi akış sistemiyle göndermektir.
Port ne işe yarar?
En temel işlevi veri alışverişi sağlamak olan port, bir numara sistemine sahiptir. Her bilgisayar bir IP adresine sahiptir ve her IP adresi portlara bölünmektedir. Bu da her IP adresinin aynı anda birden çok amaçla veri alışverişi yapabilmesine yardımcı olmaktadır.
Bilgisayar üzerindeki her program belli bir numaradaki portu kullanır. Bu da kullanıcıların bir internet sitesini ziyaret ederken aynı anda e-postalarını kontrol edebilmesine yol açmaktadır. Port kavramının sözlük anlamındaki “liman” kelimesinden ziyade “köprü” olarak tanımlanmasının sebebi de tam olarak budur.
Port ile IP’nin ilişkisi nedir?
Yukarıda bahsettiğimiz veri alışverişinin sanal ve fiziksel olmak üzere tüm süreci portlar üzerinden gerçekleşmektedir. Fiziksel portlara örnek olarak ise bilgisayardaki tüm fiziksel donanım girişleri verilebilir. IP ile port ilişkisi, A noktası ve B noktasının yolla olan ilişkisi gibidir. Port, IP’ler arası bir kapıdır. IP adresinizi öğrenmek için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz.
Port Yönlendirme nedir?
Port Yönlendirme, bir bilgisayarın ya da cihazın IP’sindeki veri alışverişini durdurmak ya da farklı bir yöne çevirmektir. Port Yönlendirme, IP adresini korumak için de güvenli bir yoldur. Farklı amaçlar için kullanılabilen bu yönlendirmenin bazı çeşitleri bulunmaktadır.
Port Yönlendirme çeşitleri nelerdir?
- Yerel Port Yönlendirme
- Uzak Port Yönlendirme
- Dinamik Port Yönlendirme
Yerel Port Yönlendirme:
En yaygın kullanım yelpazesine sahip olan Yerel Port Yönlendirme, kullanıcılar için en güvenli yönlendirme yöntemidir. Yerel Port Yönlendirme, güvenli bir tünel olarak da tanımlanabilir. Kullanıcılar bu tüneli kullanarak bazı internet sayfalarını engelleyen güvenlik duvarlarını aşabilirler.
Uzak Port Yönlendirme:
Uzaktaki bir sunucuda bulunan herkesin tek bir TCP protokolüne bağlanmasına olanak sağlayan bu yönlendirme türü, bir WEB sunucusuna uzaktan bağlantı sağlama konusunda biçilmiş kaftandır.
Dinamik Port Yönlendirme:
Yerel olan yönlendirme yönteminin aksine en az tercih edilen yönlendirme türü olan Dinamik Port Yönlendirme, güvenlik duvarı engelini aşmanın başka bir yoludur. Bir aracı etiketiyle çalışan bu yönlendirme, herkese açık bir ağdaki kullanıcıların güvenliğini sağlamak için kullanılmaktadır.
