Ses hızı, ilk kez 1947 yılında test pilotu Chuck Yeager tarafından aşıldı. Ses hızı, deniz seviyesinde ve 21 santigrat derece sıcaklıkta, saniyede 342.2 metre yani saatte 1235.5 kilometre olarak kabul ediliyor. Bu hız, özellikle savaş jetleri tarafından zaman zaman geçiliyor. Peki, sıradan eşyalar ve insanlar?
Günlük hayatımızda her an, her yerde karşılaşabileceğimiz sıradan eşyaların da ses hızı sınırını aşabileceğini biliyor muydunuz? Her eşya doğru kullanıldığında, biraz da mühendislik yardımıyla ses hızı sınırını aşabilir. Hatta bir insan bile bunu başarabilir. Sizin için ses hızını aşan, görünce şok olacağınız sıradan şeyleri listeledik. Eğer yeterli teknik altyapınız yoksa bu deneyleri kendiniz yapmayın.
Ses hızını aşan 5 sıradan şey:
İnsan:
Ses hızını aştığını öğrenince şok olacağınız şeylerden biri de, insan. Doğal sınırları çerçevesinde bir insanın ses hızını aşması düşünülemez bile ama biraz teknik yardımla bu mümkün. 2012 yılında, Amerika Birleşik Devletleri’nin New Mexico eyaletinde bir insan ses hızını aştı.
Felix Baumgartner isimli bir kişi, yerden yaklaşık 38 kilometre yükseklikteki bir hava balonundan kendini aşağıya bıraktı. Elbette üzerinde pek çok koruyucu ekipman olan Baumgartner, düşüş yolculuğunun bir noktasında saatte 843.6 mil yani yaklaşık 1357 kilometre hıza ulaştı.
Aynı rekor denemesi daha sonra Google yöneticilerinden biri olan Alan Eustace tarafından tekrar denendi. Felix Baumgartner’ın rekorunu geçemese de Eustace, saatte 822 mil yani yaklaşık 1322 kilometre hıza ulaştı ve ses hızı bir insan tarafından tekrar aşıldı.
Pinpon topu:
Pinpon topunun ses hızı sınırını aştığını görmek herkes için şaşırtıcı çünkü bu toplar raketle biraz sert vurduğunuzda bile ezilecek gibi görünüyorlar. Fakat dediğimiz gibi doğru kullanım ve biraz mühendislik zekasıyla her şey olabiliyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin Indiana eyaletinde bulunan Purdue Üniversitesi’ndeki öğrenciler de tam olarak bu zekayı kullandılar ve bir pinpon topunun ses hızını aşmasını sağlayan bir makine icat ettiler.
2013 yılında gerçekleştirilen bu projede, Purdue’lu öğrenciler uzun, ince bir boruya benzeyen bir pinpon topu ateşleme mekanizması yaptılar. Mekanizmanın inanılmaz ateşleme gücü sayesinde pinpon topları saatte 900 mil yani yaklaşık 1448 kilometre hıza ulaşıyorlar.
Mekanizmanın özel yapısı sayesinde pinpon topu hiçbir zarar görmeden hedefine ulaşıyor ve düşündüğünüzden çok daha sert bir şekilde çarpıyor. Projenin başmühendisi çarpma hızını, üç katlı bir binadan düşen bir tuğla şiddeti olarak açıklıyor.
Kırbaç:
İndiana Jones yanında her zaman bir kırbaç taşımakta haklıymış çünkü usta ellerde bir kırbaç ses hızını bile aşabiliyor. Doğru kullanılan bir kırbacın yarattığı şok dalgası sayesinde ses duvarı aşılıyor ve o bildiğimiz ses ortaya çıkıyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan Arizona Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma gösteriyor ki, doğru bir hamle ile savrulan kırbaç ses hızının neredeyse iki katına çıkabiliyor. Yaratılan şok dalgasının sıfır noktasında ise hepimizin bildiği kırbaç sesi olan bir sonik patlama ortaya çıkıyor.
Havlu:
Doğru bir teknikle savurursanız bir havlu bile ses hızını aşabiliyor. Elbette, saçınızı kuruturken yapacağınız bir hareketle ses hızını geçemezsiniz. Genellikle Hollywood gençlik filmlerinde gördüğümüz soyunma odası şakası olan havlu savurma hareketinden bahsediyoruz.
Biraz ıslak olan bir havlu ile yapılan, doğru açıyla savrulduğunda yüksek bir ses çıkaran ve hedefte olan kişinin canını oldukça yakan bu havlu şakasını, North Carolina Bilim ve Matematik Okulu’ndaki birkaç öğrenci araştırmaya karar vermiş ve bir deney yapmış.
Havlunun hareket açısı, havlu ucunun kat ettiği mesafe gibi bir takım detay rakamlar üzerinden hesaplama yapan öğrenciler, havlunun ses hızı sınırını aştığını keşfetmişler. Bu deneye ait herhangi bir görsel kanıt bulunmasa da, teoride bunun mümkün olduğu kanıtlanmış durumda.
Hava:
Doğa tarafından insana verilen en büyük hediyelerden biri olan ve onsuz birkaç dakikadan fazla yaşayamayacağımız masum hava, ses hızını aşabiliyor. Şaşırtıcı da olsa, yapılan araştırmalar havanın ses hızı sınırını aşabilecek kadar güçlü olduğunu gösteriyor.
Hava bu hıza kendi kendine değil, art arda gelen bir takım olaylar sonucunda ulaşıyor. Dalgasız, durgun bir suya yüksek bir mesafeden kaya ve benzeri bir nesne bırakıldığı zaman oluşan kum saati şeklindeki boşluğu hepimiz biliyoruz. İşte havanın ses hızını aştığı nokta tam da burası.
Kum saati şeklindeki boşlukta oluşan havanın, o boşluktaki nesneyi yukarı fırlatma hızı ses sınırı hızını aşıyor. Eğer yeterince derin bir kabınız ya da havunuz varsa siz de bu deneyi evinizde yaparak havanın ses hızı sınırını aşma anına şahit olabilirsiniz.
Hayret verici ses hızı sınırını aşan sıradan şeyleri ve insanları sizin için listeledik. Listedeki şeylerin ses hızını aşıp aşmadığına dair görülen sonuçlara ulaşmak için yapılan deneylerin pek çoğu uzman kişiler tarafından yapıldı. Bu nedenle, listede bahsedilen deneyleri kendiniz yapmayın.
