Evimizdeki tozlar, biriktikçe topak haline gelir ve iğrenç bir görüntü oluşturur. İşte aynı mantık, çok daha farklı bir şekilde işliyor olsa da uzayda da geçerli. Fakat muhtemelen uzaydaki tozlar pek de iğrenç olarak görülmüyor. Peki bu tozlar nasıl oluyor da bir gezegeni meydana getiriyor?
Uzayın derinliklerinde, tozlardaki yapışkanlık toz parçacıklarının bir araya gelmesini sağlıyor. Büyük parçalarsa yerçekimi sayesinde meydana gelebiliyor. Yerçekimi, asteroidlerin ve gezegenlerin oluşması için olmazsa olmaz bir rol oynuyor. Fakat biriken bu toz yığınlarının nasıl bu kadar büyüdükleri, bu zamana kadar gizemini koruyordu.
Bu konuda yapılan yeni bir çalışma, yerçekimsiz ortamda olan parçacıkların güçlü elektrik yükü oluşturduklarını ortaya çıkardı. Parçacıklar, elektrik yükünü bir anda oluşturuyor ve birbirlerine yapışıyor, böylece büyük kümeleri oluşturuyorlar. Yani bir nevi birbirleri için mıknatıs görevi görüyorlar.
Aslında bu duruma benzer süreçler günümüzde Dünya’da da insanlar tarafından meydana getiriliyor. Akışkan yataklı reaktörler, plastikten eczacılığa kadar her şeyin üretiminde kullanılıyor. Ancak bu işlem sırasında ortaya çıkan gaz, parçacıkları yukarı doğru itiyor ve parçacıklar statik elektrik nedeniyle toplanıyor. Bu sayede parçacıklar reaktör duvarlarına yapışıyor ve kötü ürün kalitesine neden oluyor.
Araştırmada emeği geçen Rutgers Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nden Troy Shinbrot, gezegenlerin nasıl oluştuğunu anlamadaki temel bir engeli aşmış olabileceklerini dile getirdi. Shinbrot’un açıklamasının devamı şu şekilde:
"Endüstriyel işlemlerde küme üretme mekanizmaları da tespit edildi ve gelecekteki çalışmalarda bu mekanizmaların kontrol edilmesini umuyoruz. Her iki sonuç da elektrik kutuplaşmasının toplanmanın merkezinde olduğu konusunda yeni bir anlayışa dayanıyor."
Araştırma, endüstriyel işlemede ince parçacık kümelenmesinin potansiyel olarak kontrol edilmesini sağlayacak öneme sahip. Elektriği ileten katkı maddelerinin kullanılmasının endüstriyel işlemler için geleneksel elektrostatik kontrol yaklaşımlarından daha başarılı olabileceği düşünülüyor.
Araştırmacılar, materyal özelliklerinin yapışma ve kümelenme üzerindeki etkilerini araştırmak ve elektrik üretmek ve depolamak için yeni yaklaşımlar da geliştirmek istiyorlar. Yapılan bu araştırma, Nature Physics dergisinde yayınlandı.
