Liseden çıkıp ilk kez üniversiteye giren gençler farklı bir özgürlük ortamı ile karşılaşır ve şaşırırlar. Ders sonlarında zil çalmaması kadar şaşırtıcı olan başka bir konu da not sistemidir. Çünkü üniversite notları, yıllardır alıştığımız not sisteminden farklı olarak harflerle verilir. Üniversite harf notları çoğu öğrenci için şaşırtıcı, aynı zamanda da neredeyse mezun olana kadar kafa karıştırıcı bir konudur.
Üniversite harf notları kurumlara göre değişiklik gösterse bile temel olarak tüm dünyada benzer bir yapıya sahiptir. Peki, ne oldu da sayılarla güzel güzel not vermek varken bir anda pek çok öğrencinin kafasını karıştıran harf notları sistemine geçildi ve bu durum nasıl tüm dünyaya yayıldı? Üniversite harf notları nereden geliyor sorusunu yanıtladık ve bu not sisteminin tarihteki sıradışı yolculuğunu anlattık.
Üniversite harf notları öncesi not sistemi:
Üniversite sisteminin tarihi Antik Yunan’a kadar uzansa bile şimdilik not sistemlerinden bahsettiğimiz için o kadar geçmişe gitmeye gerek yok. 17. yüzyılda Harvard ve benzeri üniversitelerde öğrencilerin derse katılımı takip edilir, öğretmenleriyle ilişkisi incelenir ve son olarak bir heyet tarafından sözlü sınav yapılarak dersten geçip geçmediği belirlenirdi. Ortada herhangi bir not sistemi yoktu.
Dünyada öğrencilerine not veren ilk üniversite ise ABD’de bulunan Yale Üniversitesi’dir. 1785 yılında öğrenciler, 4 temel seviyede not alırlardı. Latince karşılıkları ile verilen bu notlar en iyi, iyi, kötü ve en kötü olarak veriliyordu. Elbette tüm bu sistemler üniversite harf notları kadar detay vermediği için akademisyenlerin tavsiye mektupları son derece önemli olarak görülüyordu.
Üniversite harf notları sisteminin de temelini oluşturan not sistemi ise 19. yüzyılın ilk yıllarında Yale ve Harvard üniversiteleri tarafından uygulanmaya başladı. Sınavlar 100 puan üzerinden değerlendiriliyor ancak sonra düzenli, doğru, dikkatli, çok az şey öğrendiler, hiçbir şey öğrenmediler benzeri notlar veriliyordu.
Üniversite harf notları sahneye çıkıyor:
Dünyadaki üniversite sistemini incelediğimiz zaman bugün bildiğimiz anlamdaki üniversite harf notları ile ilk kez 1897 yılında ABD Massachusetts’teki Mount Holyoke College’de karşılaşıyoruz. Burada öğretmenler, 1883 yılının Harvard Üniversite arşivlerinde de planı görülen şekilde öğrencilere A, B, C, D ve E notları veriyorlardı.
Mount Holyoke College’de uygulanan bu sistemde öğrenciler sınavdan 75 puan aldıkları zaman D ile geçer not alıyor ve sonraki harfler de onar puanlık diğer aralıkları temsil ediyordu. 75’ten düşük not alan öğrenci E harf notu alarak kalıyordu. Ancak E notu pek çok öğretmen tarafından yeterince etkili görülmüyordu.
Sonraki yıllarda üniversite harf notları sistemi biraz daha oturdu ve E notu yerini F notuna bıraktı. Bunun nedeni İngilizce başarısızlık anlamına gelen failure kelimesinin ilk harfinin F olmasıdır. İngilizce mükemmel anlamına gelen excellent kelimesinin ilk harfi olan E’den çok daha etkili görüldü. Kesin olmamakla beraber B notunun da İngilizce zeki anlamına gelen brilliant kelimesinin ilk harfinden geldiği düşünülüyor. Ancak diğer harflere böyle anlamlar yüklenememesi bu teoriyi haksız çıkarıyor.
Üniversite harf notları sığır eti derecelendirme sisteminden mi geliyor?
Maalesef böyle bir soruya yanıt olarak gönül rahatlığıyla ‘Yok canım olur mu öyle şey!’ diyemiyoruz. Çünkü bugün bile ABD’nin bazı eyaletlerinde uygulanan sığır eti derecelendirme sisteminin mucidi Illinois Üniversitesi’nde de profesör olan Herbert Mumford’dur.
Illinois Üniversitesi’nde profesör olan Herbert Mumford, üniversite harf notlarına benzer harflerden oluşan sığır eti derecelendirme sistemini 1902 yılında teklif etmiştir. Yukarıda anlattığımız gibi üniversite harf notları sistemi de aynı yıllarda yaygınlaşmıştır. Elbette kesin bir şey söylemek mümkün değil ancak neden olmasın?
Günümüzde üniversite harf notları sistemi:
AF derecelendirme sistemi olarak da isimlendirilen üniversite harf notları sisteminin ABD’de yaygınlaşması 1940’lı yıllarda olmuştur. Burada yaygınlaştıktan sonra Birleşik Krallık ülkelerine ve oradan da dünyada bulunan diğer üniversitelere aktarıldığı düşünülüyor. Bu dönemde üniversite harf notları sisteminin tamamlayıcısı olarak bugün her yerde kullanılan 4.0 ölçeği de bu derecelendirme sistemine dahil edilmiştir.
Günümüzde bazı üniversite kurumlarına göre değişiklik gösterse de genel olarak iki harften oluşan harf notu sistemi uygulanıyor. Daha net bir değerlendirme fırsatı sunan bu iki harfli not sisteminin katsayısı ise 4.0 ölçeği üzerinden değerlendiriliyor. Üniversite harf notları genel olarak şu şekildedir;
- AA / 90 - 100 / 4.0 / Başarılı
- BA / 80 - 89 / 3.5 / Başarılı
- BB / 75 - 79 / 3.0 / Başarılı
- CB / 70 - 74 / 2.5 / Başarılı
- CC / 60 - 69 / 2.0 / Başarılı
- DC / 50 - 59 / 1.5 / Koşullu Başarılı - Başarısız
- DD / 40 - 49 / 1.0 / Başarısız
- FD / 30 - 39 / 0.5 / Başarısız
- FF / 0 - 29 / 0.0 / Başarısız
Öğrenciler neden derecelendiriliyor?
Eskiden ne güzelmiş, ya biliyorsun ya da bilmiyorsun diyorlarmış, nereden çıktı bu not sistemi diyorsanız 1994 tarihli Thomas R. Guskey tarafından kaleme alınan Making the Grade: What Benefits Students? isimli makaleye ve 2014 tarihli Jack Schneider ve Ethan Hutt tarafından kaleme alınan Making the Grade: A History of the A-F Marking Scheme isimli makaleye bakalım.
İkisi de karışık ve teknik terimlerle dolu olan bu iki makaleyi özetlemek gerekirse; not sistemi öğrencileri öğrenmeye teşvik ediyor, öğrencilerin birbiri ile rekabet etmesini sağlayarak öğrenme sürecini hızlandırıyor ve notlar üzerinden öğretmenin de yorumlarını aldığını düşünen öğrenci, eğitim sürecinde bu yorumları dikkate alarak yoluna devam ediyor.
Yine aynı iki makalede uygulanan not sistemlerinin öğrenciler için pek çok olumsuz etkisi olduğundan da bahsediliyor ancak sayısı giderek artan öğrencilerin gerçekten bir şeyler öğrenip öğrenmediğini görmek için uygulanacak en iyi sistemin yine not verme üzerinden yapılacak bir değerlendirme olduğu söyleniyor.
Üniversite öğrencilerinin kafasını karıştıran üniversite harf notları nereden çıktı, neden her yerde kullanılıyor gibi merak edilen soruları yanıtladık ve konu ile ilgili bilmeniz gereken detayları anlattık. İlk zamanlar zor olsa da zamanla herkesin alıştığı bu derecelendirme sistemi hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
