Hükümetler, hazırladıkları kısa ve uzun vadeli ekonomik planlarla, ülkelerin ekonomilerinin daha sağlam bir şekilde gelişmesini amaç edinirler. Kimi zaman meydana gelen ekonomik krizler, bu süreçleri olumsuz yönde etkileyebilirken kimi zamanda ters etki yaparak ekonomilerin gelişmesine olumlu katkı sağlar.
Gelin dünyanın en büyük ekonomiye sahip ülkelerine ve Türkiye'nin ne durumda olduğuna bakalım.
Öncelikle en büyük ekonomilerin yer aldığı G-20 nedir ona bakalım:
G-20 olarak da adlandırılan 20’ler grubu, Avrupa Birliği ile birlikte birçok gelişmekte olan ülkenin bakanları da dahil olmak üzere dünyann en büyük 19 ekonomisinden maliye bakanları ve merkez bankası başkanlarından oluşan bir topluluktur. 1999 yılında kurulan G-20, küresel ekonomiyi, uluslararası ticareti ve finansal piyasaların düzenlenmesini ele alır.
Peki G-20'nin amacı nedir?
Başlangıçtaki amaç, makroekonomik konuları, siyasi problemleri ve ticaret anlaşmalarını tartışmak için uygun ortam sağlayarak küresel piyasaların karmaşık bir şekilde genişlemesini önlemekti. Zamanla bireysel ekonomiler iç içe geçtikçe, G-20 küreselleşme problemleriyle başa çıkmak ve istikrarlı küresel ekonomik büyümenin nasıl sağlanacağına dair çözümlerin konuşulduğu bir topluluk hâline geldi. Ayrıca, iklim ve sağlık gibi ekonomi dışındaki bazı konuları da ele alır.
Peki dünyanın en büyük 20 ekonomisi içinde hangi ülkeler var?
- ABD
- Çin
- Almanya
- Japonya
- Hindistan
- Birleşik Krallık
- Fransa
- İtalya
- Brezilya
- Kanada
- Meksika
- Rusya
- Güney Kore
- Avustralya
- İspanya
- Endonezya
- Türkiye
- Hollanda
- Suudi Arabistan
- İsviçre
Dünyanın en büyük ekonomisi: ABD
27 trilyon dolarlık GSYİH’sı ile dünyanın en yenilikçi ve değerli para birimi ile Amerika Birleşik Devletleri, 2023’te dünyanın en büyük ekonomileri listemizde 1. sırada yer alıyor. FED’in faiz oranı artışları ve oldukça güçlü kurumları göz önüne alındığında ABD, uzun vadeli ekonomik büyüme potansiyeline sahip.
Yapılan tahminlerde, ABD ekonomisinin 2030’a kadar yılda ortalama %2,3 oranında büyüyebileceği düşünülüyor. Karma bir ekonomi yapısına sahip olan ABD, diğer dünya ülkelerine kıyasla daha pazar odaklıdır. Aynı zamanda bu ülke, dünyanın en büyük ekonomilerinin yer aldığı G20'nin de kurucu üyelerindendir.
Son yılların yükselen ekonomisi: Çin
21. yüzyılın en hızlı büyüyen ekonomilerinden birine sahip olan Çin, 18,566 trilyon dolar GSYİH’sı ile dünyanın en büyük ikinci ekonomisi konumundadır. Her ne kadar kişi başına düşen GSYİH’sı Batı ülkelerinden düşük olsa da önümüzdeki yıllarda ekonomisinin önemli derecede büyümesi bekleniyor.
Ayrıca 2008 ekonomik krizinden bu yana küresel büyümeye en büyük katkıyı yapan ülkelerden biri oldu. Genel olarak Çin, ekonomik büyümesini düşük maliyetli makine ve çeşitli ekipmanların ihracatı üzerine kurar. Ek olarak Şanghay İşbirliği Örgütü üyelerinden de olan Çin, Rusya ile büyük bir işbirliği içerisindedir.
Mühendislik ile büyüyen bir ekonomi: Almanya
Avrupa ülkeleri arasında en büyük ekonomiye sahip ülkelerinden biri olan Almanya, önde gelen mühendislik ve teknoloji şirketleri ile dünyanın en yenilikçi ülkelerinden biri. Almanya ekonomisi 4,730 trilyon dolarlık GSYİH ile dünyanın en büyük üçüncü ekonomisine sahip.
İhracat ve ithalatın toplam değeri GSYİH’nın %86,9’una eşit. G20'nin en önemli ekonomilerinden biri olan Almanya, Berlin Duvarı'nın yıkılmasının ardından büyümeye çok daha hızlı devam etmekte.
Deflasyonun gölgesinde büyüyen bir ekonomi: Japonya
Japonya, 4,291 trilyon dolarlık GSYİH ile dünyanın en büyük dördüncü ekonomisine sahip. 2021’de 39,285,16 ABD doları ile kişi başına düşen GSYİH’sı göz önüne alındığında Japonya, tüm Asya ülkeleri arasında en gelişmiş ve en zengin ülkelerden biri konumunda.
Her ne kadar deflasyon, son on yıldır bir sorun olmaya devam etse de ülke ekonomisi yine de oldukça hızlı büyüme potansiyeline sahip. Özellikle 2011 yılında yaşanan deprem ile ülkedeki tüm nükleer santralleri kapatan Japonya, elektrik üretim kapasitesinden kaynaklı problemler nedeniyle çeşitli sıkıntılar yaşadı. Hızla yaşlanan nüfus ise önümüzdeki yıllarda Japonya için ciddi bir sorun haline gelebileceği düşünülüyor.
Yüksek nüfusun ekonomiye katkısı: Hindistan
Hindistan, 3.17 trilyon dolar GSYİH ile dünyanın en büyük beşinci ekonomisine sahip. Ayrıca, 4,112 trilyon dolar GSYİH ve SAGP açısından dünyanın en büyük beşinci ekonomisini elinde tutuyor.
Sürekli artan genç nüfusu ile 1,4 milyar insana ev sahipliği yapan Hindistan, gelecekte önemli bir ekonomik büyüme potansiyeline sahip. Yaşam maliyetleri diğer büyük ülkelere göre çok daha düşük olduğu için ucuz işçilik oldukça benimsenmiş durumda. Hindistan'ın dünyaca ünlü film endüstrisi Bollywood ise ülke ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır.
Temelleri en sağlam ekonomilerden biri: Birleşik Krallık
Birleşik Krallık, her ne kadar 2020 yılında Brexit ile Avrupa Birliği’nden ayrılmış olsa da 3,592 trilyon dolarlık GSYİH’si ile dünyanın en büyük altıncı ekonomisine sahip. COVID-19 krizi sürecinde çeşitli krizler ile karşı karşıya kalmış olsa da, hükûmet tarafından atılan doğru adımlar ekonominin hızla toparlanmasını sağladı.
Avrupa'nın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri: Fransa
Fransa, son açıklanan GSYİH değerlerine göre 3,182 trilyon ABD doları ile Avrupa’nın en büyük ekonomilerinden biri. 2022 yılının en büyük ekonomileri listemizin yedinci sırasında kendine yer bulan Fransa’nın yaşanan global krizlere rağmen GSYİH’sinin bu yıl %2,7 ve önümüzdeki yıl %1 oranında artması bekleniyor.
Ekonomik krize rağmen güçlü bir ekonomi: İtalya
Enflasyon her ne kadar geçtiğimiz aylarda %12,8’e yükselmiş olsa da İtalya, dünyanın en büyük sekizinci ekonomisine sahiptir. Ayrıca son yıllardaki verimlilik artış rakamları baz alındığında, uzun vadede büyüme potansiyeli olduğu görülüyor.
Fakat Rusya'nın gaz arzını kesmesiyle ortaya çıkabilecek mali sıkıntılar ve uzun bir süredir artışta olan enflasyon, İtalyan ekonomisini biraz durgunlaştıracağı tahmin ediliyor.
Latin Amerika'nın yükselen yıldızı: Brezilya
Brezilya, günümüz itibarıyla 2,272 trilyon dolar ile oldukça büyük bir ekonomiye sahip. Önemli toprakları, kaynakları ve 214 milyonluk nüfusu ile önümüzdeki yıllarda önemli bir büyümeye gideceği tahmin ediliyor. Ekonomistler, açıklanan yüksek faiz oranları baz alındığında Brezilya ekonomisinin 2024 yılında büyümeye devam edeceğini tahmin ediyor.
ABD ile birlikte gelişen ekonomi: Kanada
Coğrafi konumu, yer altı ve yer üstü kaynakları ve Amerika Birleşik Devletleri ile dipomatik yakınlığı göz önüne alındığında Kanada’nın bu kadar büyük bir ekonomiye sahip olması pek şaşırtıcı olmamalı. Bu ülke 2,242 trilyon dolar GSYİH ile dünyanın en büyük dokuzuncu ekonomisine sahip.
Her ne kadar geçmişte doğal kaynaklarına bağlı bir ekonomiye sahip olsa da son yıllarda hizmet sektörünün gelişmesiyle birlikte ekonomiye büyük katkılar sağladı. Aynı zamanda son yıllarda artan iklim krizinin en çok etkilediği ülkelerden birisi de Kanada'dır.
Diğer dünya ülkelerine göre çok daha hızlı bir şekilde ısınan Kanada, son birkaç yıldır farklı tarım politikalarına yönelmiş durumda.
Mafyalar ile boğuşan bir ekonomi: Meksika
Kanada gibi Amerika Birleşik Devletleri’ne yakınlığı ve 130 milyon nüfusu ile Meksika, son yılların dikkat çeken ekonomilerinden birine sahip. Bu ülke 1,992 trilyon dolarlık GSYİH’sı ile dünyanın en büyük on birinci ekonomisini elinde tutuyor.
Ayrıca son yıllarda azalan işsizlik oranının, ekonomiye oldukça olumlu etkileri olmuş durumda. Fakat, ABD ekonomisine olan yüksek bağımlılık, gelir eşitsizliği ve artan suç oranları yabancı yatırımcının önündeki önemli engellerdendir.
Yaptırımlara rağmen büyüyen bir ekonomi: Rusya
Topraklarının büyüklüğü ve kullanılabilir kaynakları ile oldukça büyük bir ekonomiye sahip olan Rusya, ekonomik ve askerî açıdan oldukça güçü bir konumda. Bu ülke 1,924 trilyon dolar GSYİH ile dünyanın en büyük on ikinci ekonomisine sahip.
Her ne kadar Ukrayna savaşı ile büyük yaptırımlarla karşı karşıya kalmış olsa da önümüzdeki yıllarda ekonomisinin büyümeye devam etmesi bekleniyor.
Özellikle sahip oldukları gaz rezervi ile bu alanda lider konumdalar. Diğer ülkelerine aksine Rusya ekonomisi, güçlü oligarklardan oluşan küçük bir topluluk tarafından yönetilmekte.
Yüksek teknolojinin ekonomi üzerindeki etkisi: Güney Kore
Donanımlı iş gücü, başarılı ihracat sektörü ve yüksek teknolojiye dayalı bir ekonomi ile Güney Kore, Asya bölgesinin en güçlü ve en gelişmiş ekonomilerinden birine sahip. Listedeki diğer ülkelere göre daha küçük bir ülke olan Güney Kore, 1,784 dolar GSYİH’sını elinde tutuyor.
Ayrıca sürekli olarak Kuzey Kore ile gerilim halinde olması, ekonomisini olumsuz etkileyen küçük ama önemli faktörlerden.
İhracatın büyük önemi: Avustralya
Yaklaşık 60.000 ABD doları olan kişi başına GSYİH ile en yüksek GSYİH rakamlarına sahip ülkelerden biridir. 1,696 dolar GSYİH ile listemizin on dördüncü sırasında yer alıyor. Özellikle Çin ve Japonya’ya yapılan ihracat, ülke ekonomisine büyük katkı sağlamakta.
Ülkenin sahip olduğu bol ve çeşitli doğal kaynakları, oldukça yüksek düzeyde yabancı yatırımcıyı kendine çekmeye devam ediyor.
Hızla büyüyen bir ekonomi: İspanya
İspanya, 1,685 trilyon dolarlık GSYİH’sı ile Avrupa’nın en büyük ekonomilerinden birine sahip. Her ne kadar son birkaç yıldır global krizler ortaya çıkmış olsa da İspanya ekonomisi, diğer ülkelere göre hızlı bir şekilde büyümeye devam ediyor. İspanya hükümeti tarafından açıklanan verilere göre ülke ekonomisinin 2022’de %4,4 ve 2023’te %2,1 büyümesi bekleniyor.
Asya'nın en büyük ekonomilerinden biri: Endonezya
Endonezya, 1,541 trilyon dolar GSYİH ile Asya bölgesinin en büyük ekonomilerinden birine sahip. Ülke, önümüzdeki yıllarda ekonomistler tarafından açıkanan büyüme verilerine ulaşırsa, listenin çok daha üstlerinde yer alabilir.
Ek olarak son yıllardaki güçlü ekonomik büyüme ile yoksulluk içinde yaşayanların sayısı önemli oranda azalmış durumda. Ayrıca Japonya, Çin, Singapur ve Güney Kore gibi ülkeler, Endonezya'nın ana ticaret ortaklarıdır.
Ve 17. sırada Türkiye
2022 verilerine göre dünyanın en büyük ekonomileri listesinde 22. sırada olan Türkiye, 2023 yılında yükselişine devam etmiş ve 2024'te on yedinci sıraya yükselmiştir. Özellikle konumu bakımından oldukça önemli bir yerde bulunan Türkiye, önümüzdeki yıllarda çeşitli atılımlarla ekonomik büyümesini daha da arttırmayı planlıyor.
Son açıklanan verilere göre kişi başına düşen GSYİH ise 1,340 trilyon dolardır.
Sağlam temellere dayalı bir ekonomi: Hollanda
Hollanda, kişi başına düşen GSYİH ile Avrupa’nın en gelişmiş ekonomilerinden birine sahip. Bazı ekonomik veriler arasında meydana gelebilen dengesizlikler, diğer büyük ekonomilere kıyasla Hollanda’da çok daha düşük.
1,167 trilyon dolar GSYİH ile en büyük ekonomiler arasında on sekizinci sırada yer alıyor. Ayrıca Hollanda ekonomisi, COVID-19 krizinden en hızlı şekilde kurtulan ve toparlanan ekonomilerden biri olmuştur.
Petrol ile büyüyen bir ekonomi: Suudi Arabistan
Suudi Arabistan, 1,112 trilyon dolarlık GSYİH ile Orta Doğu bölgesinin en büyük ekonomilerinden birini elinde tutuyor. Özellikle son yıllarda artan petrol fiyatları ile ekonomisi büyük bir hızla gelişen ülkenin, geleceğe yönelik önemli ekonomik planlamaları bulunuyor.
2021 yılında beklenenden daha hızlı bir toparlanma yaşayan Suudi Arabistan ekonomisi, dışa bağımlılığı azaltmak adına 'Vizyon 2030' adı verilen bir program başlatmış durumda.
Sakin ama büyük bir ekonomiye sahip: İsviçre
İsviçre, 977,95 milyar dolar ile kişi başına düşen GSYİH baz alındığında, dünyanın en zengin ülkelerinden biri. 812,87 milyar dolar GSYİH ile dünyanın en büyük 20. ekonomisine sahip. Son yıllarda önemli oranda göç almaya başlayan ülke, yeni kurulacak olan startup'lara sunduğu imkanlar ile önemli oranda yatırım alıyor.
Türkiye G-20’den çıktı mı, neden toplantılara katılmaya devam ediyor ?
G-20, her ne kadar en büyük ekonomilerin yer aldığı bir topluluk olsa da, üyelik için tek kriter ekonomi değil. Örneğin, dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yer alan Hollanda, İsviçre, İran ve İspanya gibi ülkeler G-20 üyesi değildir.
Yani G-20, sadece dünyanın en büyük 20 ekonomisinden oluşmaz. Son açıklanan resmi raporlara göre, dünyanın en büyük 21. ekonomisi olan Türkiye, belirttiğimiz nedenlerden dolayı G-20 üyesi olmaya devam edecek ve toplantılara katılım gösterecektir.
Yukarıda bahsettiğimiz konunun detaylarını aşağıdaki içeriğimizden okuyabilirsiniz:
