İnsanlar, çok yönlü canlılardır. Bizim yapabildiğimiz şeyleri yapabilen ve sahip olduğumuz yeteneklere sahip olabilen pek canlı yoktur. Bir balığın koşuya çıktığını ya da bir atın ağırlık kaldırdığını hayal edin, ne dediğimizi anlayacaksınız. Peki bizim vücut yapımız bu hâle nasıl geldi? Geçirdiğimiz adaptasyonlar, aynaya baktığımızda gördüklerimizi nasıl etkiliyor?
Gözlerimizi ele alalım. Harvard Üniversitesi'nden evrimsel biyolog Daniel Lieberman, irisin etrafındaki bölgenin (sklera ya da göz akı) birçok hayvanda lekeli ancak insanda beyaz olduğuna dikkat çekiyor. Bu sayede, başkalarının ancak doğrudan bakarak görebildiği şeyi görebiliyor, bunun yanı sıra gözlerimizi devirmek ya da yandan bakmak gibi sessiz iletişim becerilerine de kapı aralanmış oluyor.
Burun, kulak ve daha niceleri:
Burnumuza gelelim. Pensilvanya Üniversitesi'nden evrimsel genetikçi Arslan Zaidi, burnumuzun biçimlenmesinde iklimin rolüne dikkat çekiyor. Burnumuz, havayı filtreleyerek onu ciğerlerimiz için sıcak ve nemli hâle getiriyor. Geniş burun delikleri, aşırı ısınmayı engellerken dar burun delikleri, soğuk ve kuru havanın daha kolay nemlenmesini sağlıyor.
Rutgers Üniversitesi'nden evrimsel gelişim uzmanı Tetsuya Nakamura ise uzuvlarımızın evrimin bir anında balıkların yüzgeçlerinin daha büyük hâle gelmesiyle oluştuğunu söylüyor. Böylece kemiklerimiz ve el bileklerimiz ortaya çıkmış. Laboratuvar araştırmaları, uzuvlarımızda bulunan her hücrenin aynı tipte olmasına dikkat çekiyor.
King’s College London'dan gelişimsel nörobiyolog Andrea Streit, kulaklarımızın görünürdeki kıvrımlarının yakın sesleri yakaladığını; içerideki küçük işitme almaçlarının bu sesleri algılanabilir hâle dönüştürdüğünü kaydediyor ancak bunlar fazlasıyla kırılgan. Balıkların ve kuşların aksine, bizim kulaklarımızda işitme almaçları zarar görürse işitme temelli heba olur.
Harvard Üniversitesi'nden bir başka evrimsel biyolog Terence Capellini, iki ayak üzerinde yürümenin verimli bir yolunu bulmanın kolay olmadığını hatırlatıyor. Uzmana göre kaval kemiği, diz ve kalça kemiği kombinasyonu çalışınca bu seriyi bozmamışız.
