Uzay, kocaman derin bir boşluk gibi görünse de içerisinde henüz keşfedilmemiş birçok yıldız, gezegen ve hatta galaksi barındırıyor. Bu kadar büyük ve devasa bir alanda, kum tanesinden bile küçük olduğumuzu düşünürsek her yeni gün yeni bir uzay keşfi yapılması pek de şaşırtıcı değil.
Uzayda, Güneş Sistemi’nin dışında ve başka bir yıldızın yörüngesinde yer alana gezegenlere ‘ötegezen’ adı veriliyor. Bu ötegezengelerin keşfedilen büyük bir çoğunluğu yaşamaya elverişli koşullara sahip olmasa da, bazılarının yaşanabilirliği hala sorgulanmaya devam ediliyor.
245 ışık yılı uzaktaki ötegezegen Kepler-16b'nin kütlesi hesaplandı
Bundan yıllar yıllar önce Kepler-16b adı verilen ve Dünya’dan 245 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ötegezegen keşfedilmişti. 2011 yılında yapılan bu keşifle birlikte belirli iki yıldızın yörüngesinde dönen ilk ötegezegen tespit edilmiş oldu. Gökbilimciler de keşfin ardından, araştırmalarına hız kesmeden devam etti.
Kepler-16b, NASA tarafından uzaya gönderilen Kepler uydusunun geçişi sırasında keşfedilmiş ve gökbilimciler için bu durum beklenmedik bir keşif olmuştu. Ötezegenlerin keşfi için gökbilimciler genellikle iki yöntem kullanır; bunlardan biri uzay tabanlı bir teleskobun yıldız ışığında bir yıldızla aramızdan ötegezen geçtiğini gösteren soluk ve düzenlik düşüşler aradığı ‘transit yöntemi’, bir diğeri ise Kepler-16b’nin keşfinde de yardımcı olan gezegen sistemlerinin yerçekimsel etkilerine dayanan ‘radyal hız’ yöntemidir.
Birleşik Krallık’taki Birmingham Üniversitesi’nden Amaury Triaud ve ekibi, iki yıldızın yörüngesinde dönen Kepler-16b’yle ilgili yeni araştrımalar yapmak için ‘radyal hız’ tekniğinden yararlandı. Ekip biri çok parlak olmak üzere iki yıldızın yörüngesindeki bu ötegezegenle ilgili, gelecekteki araştırmalara da ışık tutabilecek çalışmalar yaptı. Yapılan araştırmalar Fransa’daki Haute-Provence Gözlemevi’nde nihayet sonuç verdi ve 1,93 metrelik teleskop parlak olan yıldızdan gelen radyal hız sinyallerini tespit etti. Radyal hız ölçümleri, bir yıldızın ne kadar hareket ettiğini gösterir ve bu da gökbilimcilerin ötezegezegenin kütlesiyle ilgili doğru ölçümlere sahip olmasında büyük rol oynar. Triaud ve ekibinin yaptığı bu araştırmanın sonucunda, Kepler-16b’nin kütlesinin önceki tahminlerden çok da farklı olmadığını ortaya koydu. Yarı gaz, yarı kaya ve buzdan oluşan bu ötezegenin Jüpiter’in üçte biri kadar olduğu açıklandı.
