SEO (Search Engine Optimization) ya da Türkçesi ile Arama Motoru Optimizasyonu, internet sitenizin herhangi bir sayfasının arama motorlarında üst sıralarda çıkmasını sağlayan bir dizi teknik ve içerik optimizasyonu anlamına geliyor. Söz konusu “optimizasyon” çalışmaları her ne kadar Google gibi arama motorlarının “kurallarına uymak” olarak kabul görse de aslında dolaylı olarak kullanıcı alışkanlıklarına uyum sağlamaya çalışıyorsunuz.
Kullanıcılar ise Google ve benzeri arama motorlarına istediklerini aratabiliyorlar, ancak yapılan bu aramalar, uzun yıllardır 3 ana kategori altına toplanıyor. Peki web sitenizin SEO çalışamalarını yaparken sizin için hangisi önemli olacak? Hangi arama türüne hedefli çalışmalar yapmak daha doğru. Bu yazıda SEO çalışmalarına yeni başlayanlar için konuyu detaylandırıyoruz.
Google’da yapılan arama türleri nelerdir?
- Navigational (Navigasyonel)
- Transactional (Alımsatımsal)
- Informational (Bilgisel)
Aslında adından da anlaşılacağı üzere bu arama türleri, aramayı yapan kullanıcının motivasyonunu bize net şekilde gösteriyor. Eğer kullanıcı bir web sitesine, servise, uygulamaya ulaşmak isterse doğrudan onun adını yazarak arama yapıyor (Navigasyonel). Eğer bir ürün ya da hizmet satın almak istiyorsa ürünün adını yazıyor ve alışveriş seçeneklerine ulaşıyor (Alımsatımsal). Eğer bilgi talep ediyorsa sorgusu daha da detaylanıyor (Bilgisel).
Navigational (Navigasyonel) aramalar: ‘Doğrudan platforma ulaşmak istiyorum’
Eğer arama yapan kullanıcı herhangi bir internet sitesi, servis ya da uygulamaya ulaşmak istiyorsa doğrudan onun adını, yanında herhangi bir ek sorgu veya anahtar kelime olmadan aratır. Yukarıdaki görselde de göreceğiniz üzere Webtekno’ya ulaşmak için adres çubuğuna webtekno.com yazmak yerine; çoğu tarayıcının açılış sayfası Google olduğu için Webtekno kelimesini aratmaktan ibaret. Facebook, Twitter, Netflix gibi navigasyonel aramalarla örnekleri çoğaltabiliriz.
Bu arama türü her ne kadar çözümlemesi kulağa basit gibi gelse de aslında Google açısından rekabeti çok net ortaya koyan veriler sunar. İnternet sitenizin yayın yaptığı alanda, yani dahil olduğunuz sektördeki en popüler ve bilinen markaların navigasyonel arama verilerine göz atmak, hangi rakibinizin kullanıcılar tarafından daha çok ziyaret edilmek istendiğini size gösterir. Bu veriler sayesinde SEO çalışmalarında doğrudan-dolaylı rakiplerinizi daha net belirleyebilirsiniz.
Rakip belirleme aşamasında bu verilere ulaşmak için Google Trendler aracı üzerinden aramaların popülerlik seviyelerini kontrol edebilir, Similarweb gibi servislerin ücretsiz sürümlerini kullanıp elinizdeki bilgileri, rakiplerinizin navigasyonel aramalarda gözüken daha detaylı verileriyle birleştirerek bulunduğunuz konumu daha net anlayabilirsiniz. En azından işe başlamadan önce daha doğru stratejik kararlar alabilirsiniz.
Navigasyonel aramalar, aynı zamanda rakiplerin birbirlerinin üzerinde çıkmak için kullandıkları Google Ads reklamlarında da çok sık başvurulan bir yöntemdir. Örneğin Netflix, Google’da yapılan ‘amazon prime’ aramasında üst sırada reklam göstermek için Google’a reklam ücreti ödeyerek kullanıcıların kendisini aramadığı anlarda bile karşısına çıkmak isteyebilir. Elbette Google Ads, SEO çalışmalarıyla birlikte daha çok anlam kazanan, pozitif yansımaları olan bir reklamcılık aracıdır.
Transactional (Alımsatımsal) aramalar: ‘Bir şey satın alacağım’
Eğer kullanıcı herhangi bir ürün ya da hizmet satın almak için arama yaparsa -herkesin deneyimlediği gibi- karşısına e-ticaret siteleri çıkar. Çünkü Google, yapılan aramanın bir ürün veya hizmet hakkında olduğunu bilir, buna en uygun sonuçları gösterir. Örneğin yukarıda yapılan iPhone 13 aramasının sonuçlarında, ürünü satın alma imkanı sunan sayfalar ilk sıralarda çıkar.
Alımsatımsal arama türüne hedeflenen SEO çalışması yapmak, ağırlıklı olarak e-ticaret siteniz varsa tavsiye edilir. Çünkü bu alanda diğer arama türlerinden farklı olarak rekabet daha çetindir, Google Ads reklamcılığı daha başat bir rol oynar. Yine yukarıdaki görselde Apple’ın kendi ürünü olan iPhone 13 aramasında bile üst sırada görünmek için ‘reklam’ Google’a verdiğini görebilirsiniz.
Bunun en temel sebebi, iPhone 13 aramasında görünmek isteyen sitenin sadece Apple olmamasınından kaynaklıdır. Trenyol, Hepsiburada, Ebay, Amazon gibi siteler de iPhone 13 aramasında üst sıralarda, hatta Apple’ın üzerinde bile çıkabilir. Bu da rekabetin kızıştığı bir alan olduğu için iPhone 13 aramasında üst sıralarda çıkmanın reklam bedelini, kasadan çıkacak para miktarını yükseltir.
Eğer e-ticaret siteniz oldukça yeni ve örneğin kahve, ahşap oyuncak, magnet gibi niş alanlardaysa sitenizin SEO optimizasyonunu yaparken rakiplerinizi belirledikten sonra; kendi alananınızla ilgili olan anahtar kelimelerini listelemeniz gerekir. Sayfalarınızı bu anahtar kelimelere, rakiplerin ürün detay sayfalarından daha kaliteli bir şekilde optimize etme çabası, bir süre sonra trafiğinize olumlu olarak yansıyacaktır.
Informational (Bilgisel) türü aramalar: ‘Bilgiye ulaşmak istiyorum’
Eğer kullanıcı herhangi bir konu hakkında doğrudan merakını gidermeye yönelik bilgiye erişmek istiyorsa yaptığı aramalar bilgiseldir. Örneğin ‘Dünya’nın dönüş hızı nedir?’ veya ‘Elon Musk’ın hayatı’ ya da ‘II. Dünya Savaşı mihver devletleri’ hiç olmadı ‘iPhone 13’teki lidar sensör ne işe yarar’ gibi sorgular bu kategoriye dahil edilebilir.
Google son yıllarda yaptığı güncellemeler ile bilgisel aramalar da kullanıcılara farklı sorgular için de yardımcı oluyor. Örneğin diğer kullanıcıların da sorduğu ilişkili sorular sonuçlar arasında gösteriliyor, bu alanlarda farklı internet sitelerine yönlendirmeler yapılıyor.
Eğer internet siteniz bir haber ya da blog sitesi kategorisindeyse kullanıcıların yaptıkları bilgisel aramalara yönelik çok sayıda sayfa üretmeniz gerekir. Haberler söz konusu olduğunda bu sayfalar gündeme yönelik potansiyel soruları yanıtlayabilir, ancak gündem odaklı üretilen içeriklerin etkisi o gündemin uzunluğu kadardır. Bilgisel aramalarla yüksek trafik elde etmenin en kolay yolu ‘evergreen’ yani her zaman güncel kalacak türde içerikler üretmekten geçer.
Bilgisel aramalarda rekabet edebilmek için içerik sitenizin sayfalarında SEO uyumunu artıracak editöryal standartlar belirlemeniz şarttır. Alt başlık hiyerarşisi, paragraflardaki metin uzunlukları, ilişkili diğer içeriklerinize verilen linkler, dış linkler, kaliteli görseller, GIF’ler, videolar yazınıza eşşik ederse çok daha başarılı sonuçlar alınabilir. İçerikleriniz böylece Google tarafından aynı konuya ilişkin pek sorguyla ilişkilendirilebilir. Tüm bunlar da sayfanızın görünürlüğünü artırır.
Sonuç: Arama türlerini bilmek işinizi ciddi şekilde kolaylaşıtırır, doğru stratejik kararlar vermenizi sağlar
Özetlemek gerekirse SEO sürecine girmeden önce ya da yeni başladığınızda bu arama türlerini bilmek, anahtar kelimeleri görür görmez hangi kategoride yer aldığını anlayabilmek işinizi çok kolaylaştıracaktır.
