Böcekler kimileri için bakması, düşünmesi, görmesi katlanılamaz, rahatsız edici canlılar. Fakat barışmamız gerek çünkü ortada büyük bir gerçek var; her yerdeler! Eğer siz de benim gibi böcek kelimesini duyunca bile deli gibi kaşınmaya başlıyorsanız, bunun neden olduğunu da merak etmiş olabilirsiniz.
Bu konuda şimdiye kadar pek çok araştırma yürütülmüş. Her araştırmadan konuyu farklı açıdan ele alan türlü sonuçlar çıkarılmış. Biz de bu araştırmalara göz atarak bu durumun gerçek olup olmadığına ve olası nedenlerine bir bakalım…
Öncelikle, eğer siz de böcek düşüncesiyle bile kaşınıyorsanız, korkmayın, delirmediniz
Bu durum herkese aynı şeyi yaşatmadığından, bir arkadaşınızın yanında böcek fotoğrafı görüp kaşınmaya başladıysanız abarttığınız ya da 'salladığınız' yönünde enteresan tepkiler görmüş ve kendinizi sorgulamış olabilirsiniz. Ama korkmayın, bu durumun gerçek olduğunu kanıtlayan bir sürü araştırma var.
Örneğin böceklere ya da kaşınmaya dair görsel uyaranların etkisini araştırmak için Liverpool John Moores Üniversitesi'nden bilim insanlarınca gerçekleştirilen bir araştırmada katılımcılara pire, karınca, kelebek, cilt üzerinde hareket eden türlü böcekler, cilt hastalıkları, bir böcek ısırığının kaşınması ve sağlıklı cilt gibi çok sayıda görsel gösterildi. Bu görsellere verilen tepkiler ve seviyeleri ölçümlenerek elde edilen sonuçlar böcek, kaşıntı gibi görüntülerin kaşınma dürtüsünü tetiklediğini kanıtladı.
Bu durumun beyin aktivitesini nasıl etkilediğini görmek için Hull Üniversitesi'nden ve Sussex Üniversitesi'nden bir grup araştırmacının gerçekleştirdiği bir diğer çalışmada ise yerde yürüyen karıncalardan bir kişinin kendisini kaşımasına kadar geniş aralıkta birçok görüntü yine katılımcılara gösterilerek beyin aktiviteleri incelendi. Elde edilen sonuçlar, bu türden görüntülerin beyinde ortak aktivitelerle sonuçlandığını gösterdi. Yani bir kişi bu görüntüleri izlediğinde beyni gerçekten de kaşınmayı tetikleyecek sinyaller üretiyordu.
Tamam, bu durum gerçek. İyi de neden oluyor?
Bu konuda bilim insanlarının farklı açıklamaları var. Pennsylvania Üniversitesi'nden sinirbilimci Dr. Wenqin Luo, bu durumu geçmişimizde yatan ve kaşıntıyı tetikleyecek anılara bağlıyor. Eğer böceklerle aranızda hoş olmayan bir mazi varsa, böceğe ya da kaşınmaya dair görsel ya da işitsel olarak uyarılmalar kaşıntı hissetmenize neden olabilir.
Bir diğer açıklama ise Minnesota Üniversitesi'nde bir sinirbilimci olan Dr. Glenn J. Giesler Jr. tarafından yapılmış. Ona göre cildimiz sürekli olarak kaşıntı hissi yaratacak bir şeyler deneyimliyor olabilir ancak eşiği düşük olanları ancak kaşıntıyı düşündüğümüzde ya da tetikleyecek bir şey gördüğümüzde fark ediyor olabiliriz. Yani kaşıntının eşiği, düşündüğümüzde düşerek fark edilir oluyor olabilir.
Bu durumun neden kimi insanlarda olurken kimilerinde olmadığı ise en iyi Luo'nun bakış açısıyla açıklanıyor. Ona ve yürütülen farklı pek çok araştırmaya göre, eğer böceklerle sorunlu bir geçmişiniz yoksa, düşündüğünüzde ya da gördüğünüzde kaşınmanıza da gerek yok…
