Tarih boyunca korkunç salgınlar ve talihsiz olaylar gerçekleşti. Bunlardan en günceli Corona virüsü olsa da yakın geçmişte tüm dünyanın yaşadığı en ciddi sorunlardan biri Çernobil’di. Geçtiğimiz sene içerisinde mini bir dizisi çıkan ve tüm dünyanın ilgisini çeken talihsiz olay, Corona virüsüyle birlikte tekrardan akıllarda canlanmaya başladı. Hem Çernobil’i hem de Corona virüsünü birbirine bağlayan ilginç bir açıklamaysa bir Reddit kullanıcısından geldi.
Çernobil faciası gerçekleştiği zamanlarda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde bulunduğunu iddia eden bir Reddit kullanıcısı, Çernobil zamanında olan olaylarla Çin’de yaşanan olaylar arasında ciddi bir benzerlik gördüğünü belirtti.
Şu an için aşağıda okuyacaklarınız yalnızca bir iddia olduğu ve kaynağı belirlenmediği için okuduklarınıza biraz kuşkuyla yaklaşmanızda büyük fayda olacaktır. Bu uyarıyı da yaptıktan sonra kullanıcının açıklamalarını inceleyebiliriz.
Önemli not: Aşağıda okuyacaklarınızın hepsi, Reddit kullanıcısının ağzından aktarılmıştır.
Salgın tamamen Çin’in suçuydu
Resmi olarak teyit edilmemiş bilgilere göre Corona virüsü, Çin’in Wuhan kentinde bulunan BSL-4 laboratuvarından kasım ayında çıkmayı başardı. Birçok Çinli muhbir bu durumu açıklamaya çalışıp alarm vermeyi denemiş olsa da bu muhbirler Çin hükümeti tarafından susturuldu.
İlk önlem 'örtbas etmek' oldu:
Aynen Çernobil’de olduğu gibi herkes bu durumu içten çözmeye çalıştı. Neden mi? Çünkü yetersiz ve yeteneksiz görünmek istemediler. Çin dışına salgınla ilgili çıkabilecek herhangi bir malumat, sert bir şekilde bastırıldı.
Neden örtbas edildi?
Çernobil ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde olduğu gibi bu salgının ortaya çıkması, ölen birçok kişinin ölüm sebebi olarak virüsün gösterilmesi ve gelecek haftalarda da birçok kişinin öleceği anlamına geliyordu. Bu ölümler, aynı zamanda Çin hükümetinin yetersizliğini de ortaya koyacaktı. Buna benzer bir düşünce şekli de hoş görülmüyordu çünkü ABD ya da başka demokratik ülkelerde olduğu gibi Çin’i yöneten kişiyi, yetersiz olduğu için görevden alamıyorsunuz. Sizi yöneten kişi görev süresi sonuna kadar ne yaparsa yapsın sizinle birlikte ve iyi geçinmeniz sizin yararınıza olacaktır.
Tam da bu noktada merkezi muhalefet, tüm hasarı kontrol etmeye başladı. Ulusal kanallar böyle şeyleri göstermiyordu ancak insanların sokaklarda öldüğü ya da zorla kendi evlerine ya da ölü yakım merkezlerine hapsedildiği bir gerçekti. Bu görüntüler Twitter üzerinde ortaya çıkmış olsa da Çin hükümeti, salgın hastalık konusunda tüm tedbirlerinin son derece yeterli olduğunu ve hastalığın birkaç gün içinde yok olacağını bildirdi.
Peki, bu ne demek?
Kısaca özetlemek gerekirse yetkililerin gösterdiği olaylara inanamazsınız. Resmi sayılara inanamazsınız. Salgın hastalık çok yüksek ihtimalle Çin bunu kabul etmeden önce birçok yere yayıldı bile. Aynı zamanda olayın ciddiyeti de yetkililerin açıkladıklarının çok üstünde. Bu nedenle Twitter üzerinde gördüğünüz ve hastalığın ne kadar yayıldığını gösteren tüm veriler işe yaramaz. Burada yer alan veriler yetkililerin aktardıklarıyla sınırlı ve gerçeği yansıtmıyor.
Sırada ne var?
Üç kelimeyle ‘daha fazla örtbas’. Yetkililer hiç çekinmeden yalan söylemeye devam edecek ve durumu kontrol altına almışlar gibi gösterecek. Resmi sayılara göre Çin, bu salgın hastalığın üstesinden geliyormuş gibi aktarılacak. Tüm bunların yanı sıra Gayrisafi yurtiçi hasıla ortaya çıktığı zaman çok minimal bir düşüş olmuş ancak ciddi bir şey yokmuş gibi gösterilecek.
Resmi sayılar birkaç hafta ya da ay içerisinde mantıksız gelmeye başlayacak ve ABD’nin verileri, GSYİH’de ciddi düşüşler olduğunu ifade edecek.
Çin, ABD ve birçok uluslararası şirket için gelişen bir pazar ve bu pazarlar; karantinalar ve hastalığın yayılmasına karşı alınan önlemler sonucunda kapatıldığı zaman Çin’in ‘iç’ sorunlarının uluslararası tedarik zincirine yayılması an meselesi.
Haftalar ya da aylar içerisinde Çin’in ekonomik verilerinin gerçeği yansıtmadığı da çok açık bir şekilde görülecek.
Tüm bunlar olurken yetkililer, olan bitenler hakkında yeni bir ‘hikaye aktarımı’ (burada Çin’in durumu iyi göstermeye çalışmak için farklı anlatım teknikleri ya da farklı hikayeler kullanacağından bahsediliyor) bulacak. Öyle ya da böyle olanların hiçbiri Çin’in suçu değilmiş gibi gösterilecek. Çin’in yaşadığı tüm karantinalar ve önlemler, komşu ülkelerin yardımlarını esirgemesi sonucu ortaya çıkmış gibi aktarılacak. Çinli vatandaşlar hâlâ sokaklarda ölüyor mu? İyi ama bu Hindistan’ın suçu. Hindistan hastalığı önlemek için yeterli yardımda bulunmadı ve bu da Çin’i etkiliyor.
En büyük kuşkum şu ki Çin’in aksine Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği 1980’ler sırasında dünya ekonomisinde büyük bir yere sahip değildi. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin Çernobil hakkındaki yalanları, dünya çapındaki borsa üzerinde devasa bir etki yaratmamıştı. Ancak Çin’in kendi GSYİH hakkında söylediği yalanlar ve salgın hakkındaki örtbas işlemleri kesinlikle dünya ekonomisini derinden etkileyecek. Bu nedenle şu anda hiç alışılmadık ve eşi benzeri görülmemiş bir durumun içerisindeyiz.
İfadelerine bu şekilde son veren Reddit kullanıcısı, birçok kişinin kurduğu komplo teorilerine bir yenisini eklese de ilginç ve nispeten temeli olan bir teoriyi ortaya atmış gibi görünüyor. Yine de haberimizin başında belirttiğimiz gibi Reddit kullanıcısının açıklamalarının teyit edilmediğini ve kesin gözüyle bakılmaması gerektiğini unutmamakta fayda var.
