Biliyorsunuz ki denizlerimiz ve okyanuslarımız insani ve kimyasal atıklarla her geçen gün daha fazla kirleniyor. Çevremizdeki bu atıklar, sadece bizim değil tüm canlıların hayatını tehlikeye atmaya ve birçok canlının yaşamını yitirmesine sebep olmaya da devam ediyor. Bu kirliliği temizlemek için ise bazı kurum ve kuruluşlar ellerinden geleni yapıyor. Ancak durum her zaman düşünüldüğü gibi olmayabiliyor.
Geçtiğimiz günlerde, okyanuslardaki kiri temizlemek amacıyla para toplayan bir kuruluş, topladıkları atıkların bir videosunu yayınlamıştı. Birçok insan bu videonun ardından tebrik mesajları göndermiş ve teşekkür etmişti. Bir grup deniz biyoloğu ise, yayınlanan videoyla ilgili gündemde bomba etkisi yaratacak açıklamalarda bulundu.
“Çıkartılan atıkların bu kadar temiz görünmesine imkan yok”
The Ocean Cleanup, California ve Hawaii arasındaki bir bölgedeki plastik atıkları temizleyeceğini söyleyerek insanlardan 100 milyon dolardan fazla para topladı. Toplanan bu paranın ardından The Ocean Cleanup, denizden çıkarttıkları yaklaşık 3800 kg ağırlığındaki plastik atığı nasıl çıkarttıklarını gösteren 25 saniyelik videoyu Twitter üzerinden paylaştı. Çok sayıda tebrik ve teşekkür mesajı alan videoyla ilgili bir grup deniz biyoloğu aynı şekilde düşünmüyordu. Videoda gösterilen plastik atıkların denizde uzun süre geçirmiş olamayacak kadar ‘temiz’ olduklarını, normalde bu atıkların üstlerinin yosun ve midye gibi deniz organizmalarıyla dolu olması gerektiğini söyledi.
Bu söylemlerin üzerine The Ocean Cleanup, plastik atıkların deniz organizmalarının büyümesi için gerekli besinleri taşımadığını ve bu yüzden de plastiğin bu kadar temiz göründüğünü açıkladı. Yine birçok bilim insanı ve deniz biyoloğu bu söylemlerin doğruluk payının olamayacağını söyleyerek yapılan bu açıklamayı yalanladı. Birçok insanın kafasında soru işaretlerine sebep olan bu tartışmanın ardından, bazı bilim insanları aslında bunun 'boş bir çaba' olduğunu ileri sürdü.
Tüm bu tartışmaları başlatan The Ocean Cleanup'ın paylaşımı:
Açık okyanusları temizlemeye çalışmak, deniz canlılarına zarar verebilir
Plastik üretimi, son 10 yılda yaklaşık iki katına çıkarak 460 milyon metrik tona ulaştı ancak bu plastiklerin küçük bir kısmı geri dönüştürülebiliyor. Geri dönüştürülemeyen plastikler ise yakılıyor, gömülüyor ya da denize ve çevreye karşıyor. Bu verilere göre yapılan bazı tahminler, 2050 yılına kadar okyanuslarda balıktan daha fazla plastik atık olacağını öne sürüyor. Bilim insanları ise, bu kadar plastik atık varken ve üretilmeye devam ederken bir yandan temizlemenin boş bir çaba olduğunu söylüyor.
Bu durumu ‘tıkaç hala açıkken döküntüyü silmeye’ benzeten Oceana’nın baş bilim insanı Katie Matthews, “Plastik kirliliğinden çıkış yolumuzu temizleyemiyoruz” diyor. Açık okyanusların temizlenmeye çalışmasının ‘boşuna’ ve hatta ‘zararlı’ olabileceğini söyleyerek Matthews’a katılan birçok bilim insanı, temizlenmek istenen bölgedeki atıkların genelde ‘temizleyenler’ tarafından oluşturulduğunu ve deniz canlılarının ölümüne sebebiyet verebileceğini belirtti.
Bilim insanları bu kadar fazla plastik üretimi devam ederken, plastik atıkları toplamanın çok zor olduğunu ve daha az atık olması için öncelikle şirketlerin plastik üretimini azaltmaları gerektiğini söylüyor. Tek kullanımlık plastiklerin, çok kısa bir sürede atığa dönüştüğü ancak bu atıkların doğada çözünmesinin yüzyıllar sürebildiği gerçeğiyle de bir kez daha yüzleşiyoruz. Yapabileceğimiz en etkili şeylerden birisi, doğayı ve çevremizi korumak için plastik kullanımımızı mümkün olduğunda minimuma indirmek olmalı.