Birçok alanda ve özellikle bilimsel araştırmalarda kullanılan dünyanın en güçlü bilgisayarları, yeniden değerlendirilerek sıralamaya girdi. Günlük olarak kullandığımız birimlerin çok üzerinde işlem gücüne sahip olan bu bilgisayarlar, devasa boyutlarıyla da adeta göz dolduruyor.
Özellikle çok fazla sayıda etkeni ve sonucu komplike simülasyonları yürütme konusunda uzman olan dünyanın en güçlü bilgisayarları, fizikten sağlığa ve nükleer araştırmalara kadar birçok alanda sayısız etken maddeli simülasyonları yürütüyor. Hazırsanız dünyanın en güçlü bilgisayarlarına ve özelliklerine yakından bir göz atalım.
Dünyanın en güçlü bilgisayarları:
- Fugaku: 442,010.0 TeraFlop
- Summit: 148,600.0 TeraFlop
- Sierra: 94,640.0 TeraFlop
- Sunway TaihuLight: 93,014.6 TeraFlop
- Selene: 63,460.0 TeraFlop
- Tianhe-2A: 61,444.5 TeraFlop
- Juwels Booster Module: 44,120.0 TeraFlop
- HPC5: 35,450.0 TeraFlop
Dünyanın en güçlü bilgisayarları, günlük olarak kullandığımız normal bilgisayarlardan hâliyle daha farklı değerler ile sıralanıyor. TeraFlop olarak adlandırılan bu değer, saniye başına bir trilyon kayan nokta işlemi anlamına gelir. Yani kısaca TeraFlop, bir saniye yapılan 1 trilyon işlemi niteler. Bu durumda dünyanın en güçlü bilgisayarı olan Fugaku, bir saniyede 442.010 trilyon işlemi yapabilmektedir.
HPC5, İtalya:
- Geliştiren şirket: Dell, Eni
- Kullanım alanı: Endüstriyel enerji arayışı (Petrol, Doğalgaz ve benzeri.)
- Gücü: 35,450.0 TeraFlop
Dell tarafından teknolojik bakımdan geliştirilen ve dünyanın en büyük enerji şirketleri arasında bulunan Eni’nin; İtalya’daki Green Data Center merkezinde bulunan HPC5, dünyanın en güçlü bilgisayarları listesine 8. sıradan giriyor. Eni tarafından genel olarak enerji kaynakları arayışı için kullanılan HPC5, aynı zamanda en az enerji tüketen süper bilgisayarların başında geliyor.
Bir watt enerjiyle 20 milyara yakın işlem yapabilen HPC5, 1820 adet Dell EMC PowerEdge C4140 servera sahip. Her bir serverın içerisinde ise 24 çekirdekli 2 adet Intel Gold 6252 işlemci ve 4 adet NVIDIA V100 grafik işleyici bulunuyor. Kısa bir işlemle HPC5’in 87.360 işlemci çekirdeğine sahip olduğunu görebiliyoruz.
Juwels Booster Module, Almanya:
- Geliştiren şirket: Atos
- Kullanım alanı: Sağlık, ilaç, insan beyni, iklim ve enerji araştırmaları.
- Gücü: 44,120.0 TeraFlop
TOP500 tarafından açıklanan dünyanın en güçlü bilgisayarları listesine 7. sıradan giren Juwels Booster Module, ünlü Fransa merkezli bilişim şirketi Atos tarafından geliştirilyor ve Avrupa’nın en büyük araştırma merkezlerinden olan Forschungszentrum Jülich tarafından kullanılıyor. Avrupa’daki en hızlı süper bilgisayar olan Juwels, NVIDIA’nın Ampere mimarisine sahip NVIDIA A100 Tensor Core grafik işlemcileri kullanan ilk süper bilgisayarların başında geliyor.
Serverları AMD Eypc Rome işlemcilerinden güç olan Juwels; insan beyni, iklim, yenilenebilir enerji kaynakları, sağlık ve ilaç alanlarındaki araştırmalarda kullanılıyor. Juwels’in son zamanlarda en yoğun kullanım alanı ise Covid-19 tedavisinde kullanılan ilaçların simülasyon testleri oluyor.
Tianhe-2A, Çin:
- Geliştiren şirket: Çin Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi (NUDT), Inspur
- Kullanım alanı: Simülasyon, analiz teknolojileri, ulusal güvenlik uygulamaları.
- Gücü: 61,444.5 TeraFlop
2013 yılında Çin Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi ve yine Çin merkezli bilişim şirketi Inspur tarafından geliştirilen Tianhe-2A, hâlâ dünyanın en güçlü bilgisayarları arasındaki yerini korumayı başarıyor. Çin’in Guangzhou şehrindeki Ulusal SüperBilişim Merkezi’nde bulunan bu süper bilgisayar 16.000 servera sahip. Her bir serverda ise Ulusal Savunma Teknolojisi Üniversitesi tarafından geliştirilen 128 çekirdekli Matrix-2000 işlemcileri bulunuyor. Yoğunlukla ulusal güvenlik uygulamaları için kullanılan Tianhe-2A’nın toplam 4,981,760 işlemci çekirdeği bulunuyor.
Selene, ABD:
- Geliştiren şirket: NVIDIA
- Kullanım alanı: Covid-19 araştırmaları.
- Gücü: 63,460.0 TeraFlop
Koronavirüs salgınının şiddetini arttırmasıyla beraber NVIDIA imkânsıza yakın bir iş başardı. Salgın nedeniyle nispeten küçük bir ekiple çalışan NVIDIA, üç buçuk hafta gibi inanılmaz bir sürede dünyanın 5. en güçlü bilgisayarını sıfırdan inşa etmeyi başardı. NVIDIA’nın Silikon Vadisi’ndeki ana merkezinde bulunan Selene, şu an aktif olarak koronavirüs araştırmalarında kullanılıyor.
NVIDIA’nın DGX A100 grafik işlemcisi ile güçlendirilen yapay zekâ sistem Selene, DGX SuperPod olarak adlandırılan her bir server çekmecesinde 8 adet DGX A100 grafik işlemci ve 2 adet AMD 64 çekirdekli işlemci bulunduruyor.
Sunway TaihuLight, Çin:
- Geliştiren şirket: National Research Center of Parallel Computer Engineering & Technology
- Kullanım alanı: İklimsel araştırmalar, hava durumu tahmini, endüstriyel tasarım, sosyolojik araştırmalar ve ilaç araştırmaları.
- Gücü: 93,014.6 TeraFlop
Çin’de üretilen bir diğer süper bilgisayar Tianhe-2A’nın işlem gücü bakımından epey bir önüne geçen Sunway TaihuLight, tamamen Çin’de tasarlanıp üretilmesiyle de ön plana çıkıyor. 2016 ve 2018 yılları arasında dünyanın en güçlü bilgisayarı olarak tahta oturan Sunway, 40.96 adet 260 çekirdekli Sunway SAW26010 çok çekirdekli işlemciden gücünü alıyor. Toplama bakıldığında Sunway’in işlemci çekirdeği sayısı 10.649,600 olarak karşımıza çıkıyor.
Sierra, ABD:
- Geliştiren şirket: Uluslararası İş Makineleri (IBM)
- Kullanım alanı: Nükleer silah simülasyonları, nükleer araştırma.
- Gücü: 94,640.0 TeraFlop
ABD’nin ve dünyanın en büyük bilişim teknolojisi şirketlerinden biri olan IBM, ABD’nin nükleer silahlarının geliştirilmesi ve test edilmesi için dünyanın en güçlü 3. süper bilgisayarını inşa etmiştir. IBM’in kendi tasarımı olan ve IBM ürünü işlemcilerden güç alan Sierra, listedeki rakiplerine göre daha az server ve işlemciye sahip olmasına rağmen, işlemci hızıyla bu açığı kapatıp, rakiplerinin önüne geçmeyi başarıyor.
IBM POWER9 işlemcisinden güç alan her bir serverda 44 çekirdek, toplamda ise 190.080 çekirdek bulunuyor. Sierra’nın bu denli güçlü olmasının sebebi ise her bir POWER9 işlemcisinin 3,1 GHz frekans hızında çalışması. GPU tarafında ise Sierra’da NVIDIA Tesla V100 grafik işlemcileri kullanılıyor.
Summit, ABD:
- Geliştiren şirket: Uluslararası İş Makineleri (IBM)
- Kullanım alanı: Sosyolojik ve bilimsel araştırmalar.
- Gücü: 148,600.0 TeraFlop
Yine IBM tarafından aynı kontrat dâhilinde üretilen bir diğer süper bilgisayar olan Summit, Tennessee eyaletindeki Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda bulunuyor. ABD Enerji Bakanlığı tarafından yönetilen bu merkezde Summit ile topluma dayalı bilimsel ve teknolojik araştırmalar yürütülüyor.
Summit’in görevleri arasında olası deprem simülasyonları, ekstrem hava koşulları simülasyonları oluşturma; yapay zekâ, fizik ve insan sağlığı araştırmaları bulunuyor. Sierra’ya göre güçlü olan Summit’in 4.608 serverı bulunuyor. Summit her bir serverda; 2 adet IBM POWER9 işlemci ve 6 adet NIVIDIA Tesla V100 grafik işlemcisi barındırıyor.
Fugaku, Japonya:
- Geliştiren şirket: Fujitsu, RIKEN
- Kullanım alanı: Sağlık ve fizik araştırmaları, doğal afet simülasyonları.
- Gücü: 442,010.0 TeraFlop
2019 yılında Fuji Dağı’ndan aldığı ismiyle ortaya çıkan ve 2021 yılında tam olarak faaliyete geçmesi planlanan Fugaku, dünyanın en güçlü bilgisayarı olarak karşımıza çıkıyor. 158.976 farklı istemci bilgisayardan oluşan Fugaku’nun her bir istemci bilgisayarında 52 çekirdekli 2,2 GHz hızında Fujitsu A64FX işlemcileri bulunuyor. Toplamda 8.266,752 çekirdeğe sahip olan canavar Fugaku, en yakın rakibi Summit’i bile bir hâyli geride bırakmayı başarıyor.
Fugaku’nun kullanım alanlarına baktığımızda sağlık ve doğa kanunları araştırmaları başta geliyor. Hatta Fugaku, tam faaliyete geçmemesine rağmen 2020 yılı içerisinde koronavirüs salgını için özel tasarlanan maskelerin araştırılmasında kullanılmıştı. Fugaku’nun bir diğer önemli görevi ise Japonya’da sıklıkla görülen doğal afetlerin, özellikle yıkıcı depremlerin simülasyonlarını oluşturmak olacak.
Dünyanın en güçlü bilgisayarları nelerdir, ne işe yarar? Yakından baktığımız içeriğimizin sonuna geldik. Her geçen gün gücüne güç katan bu bilgisayarlar, insan ırkının ve dünyanın geleceğine dâir pek çok önemli araştırmaya öncülük ediyor. Sizler dünyanın en güçlü bilgisayarları hakkında neler düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi bizlerle yorumlar kısmından paylaşabilirsiniz.
