Uzay yarışı geçmişte ülkelerin birbirini geride bırakmak için arka arkaya attıkları aceleci adımların bir ürünüyken günümüzde masaya özel şirketler oturmuş durumda. Bilim ve teknolojinin geldiği nokta sayesinde her gün daha büyük bir adım atıyoruz ve gelecekte neler olabileceğine dair çeşitli senaryolarımız var.
Bu senaryoları oluşturmamızda SpaceX ve Blue Origin'in payı da epey büyük. Fakat doğrusunu söylemek gerekirse, asıl etki ve güç SpaceX'in elinde. Peki neden?
Sorunun cevabı Elon Musk ve Jeff Bezos arasında geçen bir sohbette saklı:
Uzay yarışının en önemli iki ismi olan Elon Musk ve Jeff Bezos, 2004 yılında bir yemekte bir araya gelip uzay planlarından konuştular. Bu konuşma, ikilinin uzay yarışında geldiği noktayı özetleyen bir sohbete sahne oldu. Ancak sohbete geçmeden önce ikilinin uzay yarışına adım atışlarına göz atalım.
Bezos, Blue Origin'i 2000 yılında kurmuştu. Amacı ise uzayın sınırsız kaynaklarından faydalanacak teknolojiler geliştirerek Dünya'yı kurtarmaktı. Musk ise bambaşka bir amaçla uzaya gitmek istiyordu; Mars'ı kolonize etmek ve insanlığı çok gezegenli bir tür haline getirmek. Bu amaçla, Blue Origin'den 18 ay sonra SpaceX kuruldu.
İkili bu amaçlarını konuşmak ve uzay hakkında sohbet etmek için 2004 yılında bir yemekte bir araya geldi. O dönemde SpaceX henüz herhangi bir roket fırlatmamıştı ve Teksas'ta testlerine devam ediyordu. Bezos ve Musk, roket mimarisi ve teknoloji hakkında bol bol sohbet ettiler.
Bezos, Musk'ın önerilerini dinlemedi:
Ancak Musk'ın anlattıklarına bakılırsa Bezos ve Blue Origin yanlış adımlar atmak üzere planlar yapıyordu. Musk Bezos'a planladıkları bazı şeyleri 'çoktan denediklerini' ve akıllıca olmadığı, işe yaramadığı için vazgeçtiklerini söyledi. Ve ekledi; 'Bizim yaptığımız aptalca şeyleri yapmayın'. Ancak Musk'a göre Bezos onun önerilerini dinlemeyi reddetmişti. Gerçekten de öyle oldu.
Musk'ın ve şirketi SpaceX'in Blue Origin'i geride bırakmasını sağlayan detay da aslında bu konuşmada saklı. Bezos Musk'ın deneyimlerinden elde ettiği dersleri doğrudan uygulamak istemedi. Çünkü ne olursa olsun kendi denemeye, yanılmaya ve kendi yolunu bulmaya kararlıydı. Ancak bu bakış açısı, ona SpaceX karşısında zaman kaybettirdi.
SpaceX bu yarışta tavşanken, Blue Origin kaplumbağaydı. Bu durumu gerçekten de mottoları haline getirmişlerdi. Blue Origin'in ekibe katılan çalışanlara ilettiği 'hoş geldin mektubunda' gerçekten de 'kaplumbağa olun' ifadesi yer alıyordu. Mektubun geneli ise Blue Origin'in adım adım ve yavaşça ilerlemek isteyen bir şirket olduğundan bahsediyordu.
Blue Origin kaplumbağa gibi ilerlerken SpaceX yarışta öne geçti:
Jeff Bezos'un hata yapıp kendi doğrusunu keşfetme ve 'kaplumbağa adımları ile ilerleme' felsefesi, onu yarışta epey geriye düşürdü. Musk tam aksine oldukça agresif bir tavırla hızlı adımlar atıyordu. İkilinin bu yemek buluşmasından dört yıl sonra, SpaceX ilk başarılı fırlatmasını gerçekleştirip büyük bir adım atmayı başarmıştı.
Ardından SpaceX'in başarıları arka arkaya geldi. Giderek büyüyen ekibi ve projeleriyle adeta yarışta koşmaya başlayan SpaceX 2017 yılında 5000 çalışanı olan büyük bir şirketken Blue Origin aynı sene henüz 1000 çalışanı olan bir şirketti.
Blue Origin ise SpaceX'ten ancak 7 yıl sonra, 2015 yılında ilk fırlatmasını gerçekleştirdi. Bu sırada SpaceX 2012 yılında Uluslararası Uzay İstasyonu'na uzay aracı göndermiş, 2016 yılında dikey iniş yapabilen roketini geliştirmiş, 2017 yılında ise ilk 'yeniden kullanılabilir roketini' fırlatmıştı. Ardından 2018 yılında Falcon Heavy ile karşımıza çıkan SpaceX, 2020 yılında ise Uluslararası Uzay İstasyonu'na astronot taşıdı.
Bezos geç de olsa akıllandı:
Tüm bunlar yaşanırken yarışta hayli geriye düştüğünü geç de olsa anlayan Bezos, 2017 yılında biraz hızlanma kararı aldı ve Amazon'un hisselerinden bir kısmını satarak Blue Origin'e fon sağladı. Birden agresifleşen Bezos, SpaceX'in çalışanlarını adeta çalmaya başladı. Çok daha yüksek maaş teklifleri ile ekibine SpaceX'ten mühendisler katan Bezos, tüm bu adımlara rağmen henüz SpaceX'in önüne geçmeyi başaramadı.
Bezos şimdi 20 Temmuz'da kardeşi ve iki kişinin daha katılımıyla birlikte uzaya çıkacak. Bu onu uzaya giden ikinci milyarder yapacak. İlki ise geçtiğimiz hafta uzaya giden Richard Branson ve Musk da önümüzdeki süreçte Virgin Galactic ile uzaya gidecek. Ancak bunun ne zaman gerçekleşeceğini henüz bilemiyoruz.
