Kuasarlar, son derece uzak gök cisimleri ve süper kütleli karadelikleri içermesiyle biliniyor. Evrenin genç ve çalkantılı döneminde oluşan kuasarlar, aynı zamanda evrenin en uzak köşelerinde yüksek bir enerjiyle parlayan gökadalar olarak da anılıyor.
Karadelik, maddeyi tüketirken sıcak gaz onu çevreler ve yoğun radyasyon yayarak kuasar oluşturur. Karadeliğin yakınındaki radyasyon basıncını kabartan rüzgarlar, maddeyi galaksinin merkezinden uzaklaştırır. Bu çıkışlar, ışık hızının yüzde birkaçı olan nefes kesen hızlara çıkar.
Uzayda kuasar 'tsunamisi':
Virginia Politeknik Enstitüsü’nden baş araştırmacı Nahum Arav, “Başka hiçbir fenomen daha fazla mekanik enerji taşımaz. 10 milyon yıl boyunca bu çıkışlar bir gama ışını patlamasından milyon kat daha fazla enerji üretir. Rüzgarlar her yıl yüzlerce Güneş kütlesini itiyor. Bu çıkışların taşıdığı mekanik enerji miktarı, tüm Samanyolu galaksisinin parlaklığından birkaç yüz kat daha fazladır” dedi.
Bu kozmik tsunami, yıldızlararası maddeye çarptığında, şok cephesindeki sıcaklık milyarlarca dereceye yükselir, burada madde büyük ölçüde X-ışınlarında parlar, aynı zamanda ışık spektrumu boyunca da genişçe parlama gösterir.
Galaksinin evriminin sayısal simülasyonları, bu tür çıkışların, astronomların evrende neden bu kadar az sayıda gökada gözlemledikleri ve galaksinin kütlesi ile merkezi karadeliğin kütlesi arasında neden bir ilişki olduğu gibi bazı önemli kozmolojik yapbozları açıklayabildiğini gösteriyor. Bu çalışma, böylesine güçlü kuasar çıkışlarının erken evrende yaygın olması gerektiğine işaret ediyor.
Columbia ve Princeton Üniversitesi’nde görev yapan kozmolog Jeremiah P. Ostriker, “Hem teorisyenler hem de gözlemciler on yıllardır büyük galaksilerde yıldız oluşumunu engelleyen bazı fiziksel süreçler olduğunu biliyorlardı ancak bu sürecin doğası bir sırdı. Gözlenen çıkışları simülasyonlarımıza koymak, galaktik evrimdeki bu olağanüstü sorunları çözer” diye konuştu.
