Koronavirüs pandemisinin başlamasıyla birlikte maskeler hayatımıza girmişti. Çok uzun süre hangi maskelerin kullanılması gerektiği ve maske kullanımının doğru yöntemleri konusunda açıklamalar yapıldı. Kapaklı maskeler de bu dönemde popüler korunma araçları arasına girdi.
ABD’de gerçekleştirilen bir araştırma ise kapaklı maskelerin virüsü filtrelemek konusunda başarısız olduğunu ortaya koydu. N95 olarak da bilinen valfli maskelerin yüksek teknolojiyle incelendiği çalışmada hava kaçışı yaşandığı keşfedildi.
Kapaklı maskelerden fayda yok
COVID-19 önlemleri kapsamında vatandaşların maske takması zorunlu hale gelmişti. Bu maskeler üç katmanlı maske, kapaklı maske, bez maske gibi farklı versiyonlara sahipti. Her maskenin aynı koruyucu özelliklere sahip olmadığı da biliniyordu.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan çalışmada, hava akışı modellerini filme alabilme amacıyla yüksek hızda kayıt yapabilen kamera teknolojisine başvuruldu. Daha sonra da maskesiz solunum, kapaklı maske ile yapılan solunum ve valfsiz bir maske ile yapılan solunum kaydedilerek karşılaştırıldı.
Deneylerde elde edilen görüntülerde, valfsiz maskelerin alınan nefesteki damlacıkların büyük kısmını başarıyla filtrelediğini gösterdi. Böylece bu maskeler koronavirüs riskini de azaltmaya yardımcı oluyor. Diğer senaryolar ise pek iç açıcı değil.
Videolarda çarpıcı görüntüler
Maryland’de bulunan Uluslar Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nden Matthew Staymates, “Maskelerin salgın sırasında ilk olarak hedeflediği nokta giyenin nefesini filtre etmektir. Kaydettiğimiz videoları yan yana getirdiğimizdeki fark çarpıcı. Bu videolar, valflerin havanın maskeyi filtrelenmeden terk etmesine nasıl izin verdiğini gösteriyor, bu da maskenin amacını bozuyor” ifadelerini kullandı.
Staymates, bu maskelerin inşaat işçilerini tozdan ve hastane personelini de enfeksiyondan korumak için kullanıldığını ifade ederken, üretim amaçlarının COVID-19 için kullanılan maskelerle aynı olmadığına dikkat çekti.
Amaç birbirimizi korumak
Araştırmacı, “Kendimi korumak için maske takmıyorum. Komşumu korumak için takıyorum çünkü asemptomatik olabilirim ve virüsü bilmeden yayabilirim. Ama üzerinde valf olan bir maske takıyorsam, yardımcı olmuyorum” dedi.
Araştırmanın sonuçları Physics of Fluids dergisinde yayımlandı. Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezleri, insanları bu maskeleri kullanmamaları için uyardı. Bazı ABD şehirleri de N95 maskelerin kullanımını tamamen yasakladı.
