Türkiye'de son yıllarda çok sayıda kişinin intiharıyla bağlantılı olduğu düşünülen ve sanal ölüm tuzağı olarak bilinen 'Mavi Balina' oyunu, sosyal medya üzerinden hızla yayılınca, TBMM'de konuyu araştırmak üzere 6 ay önce komisyon kuruldu. Bilişim Teknolojileri Bağımlılığı Araştırma Komisyonu, çalışma süresince 12 toplantı yaparken, kurum ve kuruluşlardan onlarca uzmanın görüşüne başvurdu.
Bilişim teknolojileri bağımlılığının etkilerinin incelenerek olası zararlarının önlenmesi, teknolojilerin kontrollü kullanımının sağlanması için yapılması gerekenlerin saptanması amacıyla kurulan komisyon çalışmalarını tamamlayarak raporunu sundu. Raporda, Türkiye'de bağımlılık yaratan bilgisayar oyunlarının çocuk ve gençleri ölüme kadar götürdüğü belirtildi.
Raporda, yaklaşık 150 civarında gencin intiharıyla bağlantılı olduğu düşünülen ve sanal ölüm tuzağı olarak bilinen ‘mavi balina’ oyunu, şöyle anlatıldı:
"Bu oyuna katılan kişilerden , çoğu şiddet içeren 50 talimatı yerine getirmesi istenmektedir. 50 günlük bir süreyi kapsayan bu komutlar arasında derin olmayacak şekliyle kol ve bacakların kesilmesi, belirli bir süre boyunca oyunu oynayanın kimseyle görüşmemesi, yüksek sesle müzik dinlemesi gibi aşamalar yer almaktadır. 50’inci günün sonunda da oyunu oynayana, son aşama olan 'yüksekten atlayarak ya da kendini asarak intihar etme' komutu verilmektedir. Bu oyunda yönetici konumunda olan kişilerin, kişisel bilgilerini ele geçirdikleri kurbanlarına şantaj yaparak oyunda kalmaya zorladıkları belirtilmektedir. Neredeyse tüm dünyayı tehdit eden bu oyun bizim ülkemizde de ciddi kayıplara sebep olmaktadır. Bu konuda gerekli önlemlerin ivedilikle alınması, çocuklarımızın bilinçlendirilmesi gerekmektedir."
"Hem devlete hem de ailelere görev düşüyor"
Komisyon üyelerinden CHP İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, teknoloji bağımlılığıyla mücadele konusunda devlet kurumlarına ve ailelere büyük görev düştüğünü söyledi. Komisyona davet edilen uzmanların anlattıklarına bakıldığında, teknoloji bağımlılığının bireyleri ölüme kadar götürdüğünü söyleyen Sındır, "Bilişim teknolojisi sadece ülkemizin sorunu değil, dünyanın da sorunu. Bireyi öyle bir şuursuzlandırıyor ki 'Mavi Balina' gibi birtakım oyunların önüne geçilmediği zaman, bireyin yaşamına son verecek hâle getiriyor" dedi. Sındır, "Nüfusun yüzde 30'u üzerinde çok şiddetli bağımlılık yaratmış durumda" diye ekledi.
'Problemli internet kullanımı yaygınlaştı'
Türkiye’de yapılan çalışmalarda 'problemli teknoloji kullanımı' yaygınlığının ‘teknoloji bağımlılığı' yaygınlığından yüksek olduğu vurgulanan raporda, şu ifadelere yer verildi:
"Ülkemizde 2011 yılında yapılan bir yaygınlık çalışmasında ortaokul öğrencileri arasında ‘problemli internet kullanımı’ yüzde 17,45, internet bağımlılığı sıklığı yüzde 2,33 olarak saptanmıştır. İstanbul Kadıköy ilçesinde 2015 yılında yapılan 10-15 yaş arasındaki 1019 ortaokul öğrencisinin katıldığı bir çalışmada katılımcıların yüzde 46,7´sinin problemli internet kullanıcısı olduğu, yüzde 5,6´sının ise bilgisayar oyunu bağımlısı olduğu belirlenmiştir. 2015 yılında Giresun´da yapılan 13-18 yaş arasındaki 1175 ergenin katıldığı bir çalışmada katılımcıların yüzde 7,1´inin problemli internet kullanımı olduğu belirtilmiştir."
Bilişim teknolojilerinin, yaş farkı gözetmeksizin tüm bireyler üzerinde risk oluşturduğu belirtildi. Ayrıca özellikle 0-6 yaş arası çocukların bilişim teknolojileriyle uygun bir şekilde tanıştırılması için ebeveynlere, kreş ve bakımevi çalışanlarına ve bakıcılara farkındalık eğitimleri verilmesi gerektiği ortaya kondu.
