Müzik, hayatımızın her alanında olmazsa olmaz dediğimiz nadir şeylerden birisidir. Nasıl hissedersek hissedelim, her türlü modumuza eşlik etmeyi başaran şarkıları kimi zaman bilgisayarımızdan, kim zaman da akıllı telefonlarımızdan istediğimiz yerde, istediğimiz zaman dinleyebiliyoruz.
Müziğe ulaşmak her zaman bu kadar kolay olmadı tabii. Eskiden insanlar evlerde bulunan radyoda ne çalıyorsa, kim konuşuyorsa onu dinlemek zorundaydı. 1970’li yılların sonunda çıkan Walkman ve onu takip eden birçok yenilik sayesinde müziği artık cebimizde rahatça taşıyabilir hale geldik. Müziğin Walkman’den akıllı telefona, hatta iTunes ve Spotify’a ulaşması için uzun bir zaman gerekliydi tabii. Bluetooth kulaklıklar sayesinde aynı zamanda giyilebiir hale gelen taşınabilir müziğin 42 yıllık serüvenini anlattık.
İlk Walkman: Sony TPS-L2, 1979
Taşınabilir müzik ilk olarak Sony’nin Walkman’i ile ortaya çıkmadı elbet. O zamana kadar insanlar yanlarında çok küçük olmasalar da radyoları taşıyabililiyor, müziği istedikleri yere götürebiliyordu. Bu konudaki tek eksik parça, insanların dilediği müziği dinleyemiyor oluşuydu. Yani radyoda ne çalarsa siz de onu dinlemek zorundaydınız.
Sony’nin TPS-L2 adında çıkardığı ilk Walkman, bu eksik parçayı tamamlayarak insanların istediği müziği dinleyebilmelerine olanak sağladı. Artık sevdiğiniz sanatçıların kasetlerini Walkman’e takıp kulaklıklarla istediğiniz her şeyi yapabiliyordunuz. Walkman bir devrim olarak nitelendiriliyordu çünkü bu dönemde ABD’de yapılan bir araştırma, Walkman’i olan insanların uzun yürüyüşler yapmaktan daha çok hoşlandığını ortaya koymuştu.
Kasetin yerini CD’ler alıyor: The Sony Discman D-50, 1984
Walkman ve diğer kaset çalarlar sayesinde müzik sektöründeki herkes kasetlere yoğunlaşmıştı, ancak CD çalarların icat edilmesiyle birlikte tüm müzisyenler yavaş yavaş CD formatında da da albümler yayınlamaya başlıyordu. CD’nin gelecekteki potansiyelini fark eden Sony, tıpkı Walkman gibi devrim yaratacak Discman için çalışmalara başladı.
1984 yılında ortaya çıkan The Sony Discman D-50, (bazı yerlerde D-5 olarak da anılıyordu) piyasaya sürüldüğü andan itibaren çok büyük bir etki yaratmaya başladı. Öyle ki Discman’in popülerleşmesiyle birlikte tüm müzisyenler kaset çıkarmaktan vazgeçip albümlerini CD formatında yayınlamaya başlamıştı. 1990 yılının başlarında CD satışları, kaset satışlarını çoktan geçmişti bile.
MP3 formatı hayatımıza giriyor: MPMan F10, 1997
MP3 formatı hayatımıza ilk defa 1994 yılında bilgisayarlar aracılığıyla girmişti ancak kısa bir süre sonra Güney Kore merkezli bir şirket olan SaeHan Information Systems, tarihin ilk MP3 destekli müzik çaları MPMan’i piyasaya sürdü.
Amerika’da popülerleşmesi birkaç yılı alan MPMan sayesinde müzik endüstrisi bir kez daha değişikliğe gitti ve yayınlanan şarkılarda MP3 formatına yer verilmeye başlandı. Bu müzik çalar sayesinde müzik sektöründe fiziksel yayın ihtiyacı yavaş yavaş ortadan kalkmaya başladı.
Tarihin ilk MP3 destekli telefonu: Samsung UpRoar SPH-M100, 2000
Samsung’un 2000 yılında ilk MP3 müzik destekli telefonunu piyasaya sürmesi, sadece müzik sektöründe değil aynı zamanda telefon sektöründe de devrim yaratmayı başarmıştı. UpRoar model telefon sayesinde kullanıcılar artık, müziği istediği yere götürebildiği gibi aynı cihaz üzerinden insanlarla iietişim de kurabiliyordu.
Sadece 119 gram ağırlığında olduğu için diğer telefonlara göre daha rahat taşınabilen Samsung UpRoar, Time gazetesinde 1993-2010 yılları arasında dünyanın en iyi ve en etkileyici cihazları arasında yer aldı.
Müzikte “i” devri başlıyor: iPod, 2001
MP3 devriminde oyunun kuralları değiştiren isim Apple oldu. Aslında iPod’lar herhangi bir MP3 çalardan pek de farklı değildi, ancak içine tam 1000 tane şarkı sığdırabilmek ve iPod ile eş zamanlı çıkan iTunes sayesinde dakikalar içerisinde istediğin müzikleri ekleyip yeni şarkı listeleri oluşturabilmek, piyasada büyük ses getirdi. Ayrıca Apple, ilerleyen dönemlerde MP4 desteki iPod’ları da satışa sunmaya başladı.
Apple, iPod’un diğer versiyonları iPod Nano, iPod Shuffle ve iPod Touch ile birlikte 400 milyona yakın satış rekoru elde etti. Markanın çıkardığı iPhone model akıllı telefonların aynı müzik çalar işlevi görmesiyle birlikte iPod satışları yavaş yavaş düşmeye başladı.
iPod’un ilk rakibi: Microsoft Zune, 2006
Microsoft, müzik çalar piyasasında biraz geç kalmış olsa da iPod’un ilk rakibi Microsoft Zune’u 2006 yılında piyasaya sürdü. Bu müzik çalara sahip kullanıcılar, aynı zamanda iTunes benzeri abonelik gerektiren müzik kitaplığı Zune Pass’a da sahip olabiliyordu.
2006’dan 2012’ye kadar toplamda 4 farklı nesli piyasaya sürülen Zune, akıllı telefon dünyasının gelişmesiyle birlikte etkisini kaybetti. Zune’un en son görüldüğü yerlerden biri, Galaksinin Koruyucuları Vol:2 adlı film oldu.
Taşınabilir müzik artık her yerde: Akıllı telefonlar, Bluetooth kulaklıklar, Spotify ve daha fazlası
Teknoloji ilerlemeye başladıkça taşınabilir müzik artık taşınabilir olmaktan çıkıp giyilebilir müzik haline geldi. Akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla birlikte artık YouTube, iTunes ve Spotify üzerinden rahatça istediğimiz anda istediğimiz müziğe ulaşma şansına eriştik. Tüm bu müzik servislerinin arasında en başarılı olarak görülen Spotify’ın ise her cihaza uyumlu olması sayesinde müzik sektöründeki en son devrimlerden birini yarattığını söyleyebiliriz.
Teknolojik gelişme deyince Bluetooth kulaklıkları yabana atmak olmaz elbet. İlk Bluetooth kulaklık, 2004 yılında piyasaya sürülerek kablosuz kulaklık devrimini başlattı. Ardından Apple, Samsung ve Beats gibi teknoloji devleri Bluetooth destekli kulaklıklarını piyasaya sürerek, kullanıcıları kablo derdinden kurtarmış oldu.
