Özellikle COVID-19 pandemisi döneminde hepimiz içtiğimiz suyun ve tükettiğimiz gıdaların hijyeninin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anladık. Günümüzde içme suları sıkı bir denetime tabi tutuldukları için güveniyoruz ancak aldığımız besinler konusunda pek emin olmayabiliriz. Yeterince temizlenmemiş besinler ya da bakteri üreten etler gibi pek çok gıda, salmonella adı verilen bakteriyel enfeksiyona neden olabilir. Son olarak, Türkiye ve pek çok Avrupa ülkesinde Kinder çikolatalar Salmonella riski nedeniyle incelemeye tabii tutuldu ve zorunlu salmonella analizi şartı getirildi. Biz de bu içeriğimizde Salmonella virüsü hakkında elde ettiğimiz bilgileri derledik.
Salmonella, günümüzde en yaygın görülen bakteriyel enfeksiyonların başında geliyor. Pek çok kişi bu enfeksiyonu farkında olmadan atlatıyor ancak bazı kişiler için bu rahatsızlık ölümcül sonuçlar doğurabilir. Merak etmeyin, alabileceğiniz pek çok önlem var ve tedavisi de son derece kolay. Gelin şimdi salmonella nedir, belirtileri nelerdir, nasıl bulaşır gibi merak edilen soruları tüm detaylarıyla inceleyelim.
Salmonella nedir, belirtileri, tedavisi:
Salmonella nedir?
Halk arasında salmonella hastalığı olarak bilinse de aslında salmonella, insan ve hayvan bağırsaklarında yaşayan bir bakterinin adıdır. Su ve gıda yoluyla salmonella bakterisi bulaşan bir kişide oluşan enfeksiyon sonucunda salmonelloz adı verilen bir hastalık ortaya çıkar. Salmonella enfeksiyonu olarak geçen salmonelloz hastalığı, kişinin bağırsaklarını etkileyen bakteriyel bir hastalıktır.
Salmonella belirtileri nelerdir?
- Mide bulantısı
- Kusma
- Karında kramp
- İshal
- Ateş
- Titreme
- Baş ağrısı
- Dışkıda kan
Salmonella enfeksiyonu sonucunda kişide görülecek belirtiler genel olarak bu şekildedir. Ancak enfeksiyon olan bazı kişilerde herhangi bir belirti görülmeyebilir. Çoğu zaman enfeksiyon başladıktan sonraki 8 ile 72 saat arasında ishal, ateş ve kramp başlar. Bazı kişiler, herhangi bir tedaviye gerek olmaksızın bu belirtileri hafif yaşar ve birkaç gün içinde iyileşirler.
Listelediğimiz tüm bu salmonella enfeksiyonu belirtileri ve benzerleri genel olarak 2 ile 7 gün sürmektedir. İshalin tamamen iyileşmesi 10 güne kadar sürebilir ancak bağırsaklar, birkaç ay kolay kolay kendine gelemeyebilir. Bazı durumlarda bu belirtiler artarak devam eder ve tifo adı verilen ateşli ve ölümcül bir hastalığa neden olabilir. Bu nedenle bu tür belirtileri asla geçiştirmeyin ve etkisi artarsa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna giderek uzman bir hekime muayene olun.
Salmonella hangi gıdalarda bulunur?
- Kırmızı et
- Kümes hayvanları
- Deniz ürünleri
- Yumurta
- Meyveler
- Sebzeler
- Çiğ et ve çiğ yumurta kullanılan diğer gıdalar
- İşlem görmemiş baharatlar
Salmonella bakterisi bu tür gıdalarda bulunur ancak bu gıdaları tüketmek mutlaka bu bakteriye maruz kalacağınız anlamına gelmez. Kesim sırasında dışkı ile temas eden etler, kümes hayvanları ve deniz ürünleri bir de kirli su ile temas ettikleri zaman korkunç bir bakteri üretimine başlarlar ve yediğiniz zaman olanlar olur.
Çiğ et ve çiğ yumurta kullanılan gıdalar, bu bakteriyi yok edecek herhangi bir işleme tabi tutulmadıkları için enfeksiyon riski taşırlar. Meyve ve sebzeler kirli su ile ya da dışkı ile temas ettikleri zaman da salmonella bakterisine maruz kalırlar. Kişiler bu meyve ve sebzeleri tükettikleri zaman direkt olarak enfeksiyon oluşum riski ortaya çıkar.
Salmonellanın diğer sebepleri nelerdir?
- Evcil kuşlar
- Evcil sürüngenler
- Üçüncü dünya ülkelerine yapılan seyahatler
- Herkese açık tuvaletler kullanmak
- Dışkı bulaşmış bebek bezi ile temas
- Elleri yeterince yıkamamak
- Mide ve bağırsak sorunları
Salmonella bakterisine gıda dışında maruz kalabileceğiniz durumlar genel olarak bu şekilde. Anlaşıldığı üzere bu bakteri zaten her yerde. Önemli olan, direkt olarak maruz kalmamak. Evcil kuşlar ve sürüngenler bu bakteriden bolca taşıdıkları için kendisine ya da dışkısına temas ettiğiniz zaman bakteriye maruz kalırsınız ve temas eden noktanızı yıkamadığınız zaman hasta olabilirsiniz.
Hijyen ön planda tutulmadan tam olarak temizlenmemiş tuvaletler, dışkı bulaşmış bebek bezine temas etmek ve sonrasında elleri yeterince yıkamamak da bu hastalığın yaygın sebeplerindendir. Üçüncü dünya ülkelerinde yoğun bir hijyen sorunu olduğu için salmonella enfeksiyonu son derece yaygındır.
Bir kişi salmonella enfeksiyonu yaşadığı zaman mide ve bağırsak hemen savunma mekanizmasını çalıştırır ve enfeksiyonu ortadan kaldırmaya başlar. Ancak kronik mide ve bağırsak rahatsızlığı yaşayan kişilerde bu savunma mekanizması devreye girmediği için herhangi bir enfeksiyon çok daha uzun ve yıkıcı bir etki yaratabilir.
Salmonella nasıl önlenir? Alabileceğiniz önlemler:
- Herkese açık tuvaletleri kullanırken dikkatli olun.
- Dışkı bulaşmış bebek bezini başka bir şeye temas etmeyecek şekilde çöpe atın.
- Sürüngenler ve kuşlarla ilgilenirken eldiven takın ve sonrasında ellerinizi iyice yıkayın.
- Çiğ kırmızı et, kümes hayvanları ve deniz ürünleri için diğer ürünlerden ayrı bir kesme tahtası kullanın.
- Çiğ kırmızı eti, kümes hayvanlarını ve deniz ürünlerini buzdolabında diğer ürünlerden ayrı bir yerde tutun.
- Çiğ kırmızı eti, kümes hayvanlarını ve deniz ürünlerini iyice pişirmeden tüketmeyin.
- Çiğ yumurta tüketmeyin.
- Pişmiş yiyecekleri daha önce çiğ ürün bulunan bir kaba koymayın.
- Sebze ve meyveleri bol suyla ve sirkeyle yıkayın.
- Çiğ et ve çiğ yumurta kullanılarak yapılan gıdalardan uzak durun.
- Ne yaparsanız yapın, ellerinizi bol su ve sabunla yıkayın.
Gördüğünüz gibi salmonella bakterisi kaynaklı enfeksiyonu önlemek için yapmanız gerekenler çok da zor değil. Çiğ besinler, kirli sular ve dışkı en büyük tehdit. Bunların sahip oldukları bakterilerin tamamen yok olduğundan ve size bulaşmadığından emin olun yeter. Hijyen, pek çok hastalık gibi salmonella enfeksiyonuyla da mücadele için en etkili yöntemdir.
Salmonella tedavisi nasıl yapılıyor?
Salmonella bakterisi kaynaklı enfeksiyon yaşayan pek çok kişi herhangi bir tedavi olmadan 4 ile 7 gün arasında bu hastalıktan tamamen kurtulur. İshal devam ettiği sürece bol su içmek hem vücudun su kaybını önler hem de bakteri atımını hızlandırır. Enfeksiyon belirtilerinin ağır olduğu kişilerde antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Salmonella nedeniyle antibiyotik tedavisi uygulanması gereken kişiler şu şekildedir;
- Ağır hastalığı olan kişiler
- Bağışıklık sistemini zayıflatan HIV ve benzeri hastalığa sahip kişiler
- Kalp hastalığı olan 50 yaş ve üzerindekiler
- 12 yaşından küçük çocuklar ve bebekler
- 65 yaş ve üzeri herkes
Tekrar hatırlatalım, salmonella enfeksiyonunu pek çok kişi birkaç gün içinde atlatır ancak yukarıdaki durumlardan biri varsa ya da hastalığın belirtileri daha ağır geçiyorsa mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna giderek uzman bir hekime muayene olmalısınız. Hekim muayenesi sonucu başka rahatsızlıklarınıza bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir.
Çiğ gıdadan, kirli sudan ve dışkıdan insana bulaşarak ölümcül olabilen salmonella nedir, belirtileri nelerdir, hangi gıdalarda bulunur gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu enfeksiyon hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Bu tür bir rahatsızlık yaşadığınız zaman mutlaka uzman bir hekime görünmeli ya da tavsiye almalısınız.
