1990 yılında fırlatılan ve halen hizmet vermeyi sürdüren Hubble Uzay Teleskobu, bugün fazlasıyla heyecanlandırıcı bir gözlemle gündeme geldi. Hubble, uzayda gerçekleşebilecek en şiddetli patlamalardan birisi olan bir süpernova olayını gözlemlemeyi başardı. Üstelik bu gözlemde özel bir durum da vardı.
Hubble, ‘kütleçekimsel merceklenme’ sayesinde süpernovayı aynı anda üç farklı aşamada gözlemlemeyi başardı. Bir galaksinin kütleçekim kuvveti sayesinde mümkün olan bu gözlem, şu şekilde paylaşıldı:
Evrenin ilk zamanlarına bir bakış:
Gözlemlenen süpernova, aslında bizden 11 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın patlamasıydı. NASA tarafından paylaşılan açıklamaya göre de bu gözlem, “Evren tarihinin bu kadar erken dönemindeki bir süpernovaya ilk ayrıntılı bakış” özelliğini de taşıyor.
Görsellerde gördüğümüz ve süpernovanın farklı aşamaları numaralandırılan işaretler, sırasıyla süpernovanın başlangıcı, ikinci günü ve sekizinci günündeki (Dünya günü) halini gösteriyor.
1 ve 2 numara ile işaretlenen yansımalarda süpernova, yüksek sıcaklıklara işaret eden mavi renkte gözüküyor. 3 numarada ise süpernova kırmızı renkte görülüyor. Bu da oluşan sıcaklığın düştüğüne işaret ediyor.
Gözlem, Abell 370 adlı galaksi kümesinde yapıldı. Gözleme dair araştırma, Nature dergisinde yayımlandı.
Peki süpernovayı aynı anda 3 şekilde görmemizi sağlayan ‘kütleçekimsel merceklenme’ nedir?
Kütleçekimsel mercek, galaksiler gibi çok yüksek kütleçekime sahip galaksilerin etrafında meyadana gelen, arkasından gelen ışığın bükülerek yansımasına yol açan bir olaydır. Bu etkiyi son zamanlarda özellikle James Webb Uzay Teleskobu’nun fotoğraflarında görmüştük:
