Bilim kurgu sineması denilince ilk akla gelen filmlerden olan kült yapım Blade Runner (1982), ilk vizyon tarihinin üzerinden 38 yıl geçmesine rağmen hâlâ adından söz ettirmeyi başarıyor. Amerikalı ünlü yönetmen Ridley Scott’ın filmde görselleştirdiği 2019 yılı tahminleriyle de oldukça fazla konuşulan film bilim kurgu sinemasında bir başyapıt olarak nitelendiriliyor.
Ünlü bilim kurgu yazarı Philip K. Dick’in 1968 yılında yayınlanan “Do Androids Dream of Electric Sheep” romanından uyarlanan Blade Runner (Bıçak Sırtı); felsefesi, filmde geçen metaforları ve insan doğası üzerine getirdiği tartışmalarla bilim kurgu sinemasını ve Cyberpunk temasını bugünkü konumuna getiren en önemli yapımlardan. Bu içeriğimizde Blade Runner ve Blade Runner 2049 filmlerini unutulmaz kılan etkileyici detaylara ve gözden kaçırılan bazı noktalara yakından bakıyoruz. Bu içeriğin “SPOILER” içerdiğini de listeye başlamadan önce belirtmekte fayda var.
Blade Runner Filmlerini Unutulmaz Kılan 10 Etkileyici Detay:
Replicant’ların kırmızı parlayan gözleri ve genel olarak göz teması:
Blade Runner filminde gözler, kendine has metaforlara ve sembollere sahip olarak karşımıza çıkıyor. Bildiğiniz üzere filmde yer alan insansı kopyalar Replicant’ların gözleri belirli ışıklarda kırmızı bir şekilde parlıyordu ve filmde birinin Replicant olduğunu bu şekilde anlayabiliyorduk. Filmin ilk sahnesinde Leon’un girdiği empati testinde de gözlerden ruhun aynası olarak bahsediliyordu.
Filmin yönetmeni Ridley Scott bu noktada göz sembolünü bir adım öteye taşıyarak, filmin ana kurgusunda gizem yaratmak için Harrison Ford’un oynadığı Deckard karakterinin gözlerini Replicant’lar ile konuşurken arka planda flu olarak bırakıyordu. Bu sayede film boyunca Deckard’ın Replicant olup olmadığını anlamaya çalışıyorduk.
Rick Deckard aslında bir Replicant:
Rick Deckard’ın Replicant olup olmadığı filmin hayranları tarafından tartışılan belki en önemli olaylardan. Filmin yönetmenin ise bu konuda yaptığı açıklamalar oldukça net, Ridley Scott’a göre Deckard kesinlikle bir Replicant. Filmin “Directors’ Cut” versiyonundaki bir sahnede Deckard, Unicorn (tek boynuzlu at) hakkında bir düş görüyor ve daha sonra filmin sonlarında Gaff, Deckard’ın bulması için bir Unicorn origamisi bırakıyordu.
Deckard’ın Unicorn’lar hakkında gördüğü düşleri kimseye anlatmayacak bir karakter olduğunu belirten Scott, Gaff’in bunu bilmesinin ise Deckard’ın Replicant oluşunun kanıtı olduğunu açıklıyor. Bildiğiniz üzere Replicant’ların düşleri, yaratıldıkları şirket tarafından biyonik beyinlerine yerleştiriliyor ve hepsi dosyalarında yer alıyor. Ayrıca Ridley Scott, Deckard’ın Rachael ile konuştuğu sahnede gözlerini arka planda flu bırakırken, izleyicilere Deckard’ın gözlerinde küçük bir kırmızı parıltıyı da aslında veriyor.
Blade Runner 2049’da Gaff, origamilerine devam ediyor:
Blade Runner filmlerinde Gaff tarafından yapılan origamiler büyük önem taşıyor. Blade Runner 2049’da da Ryan Gosling’in oynadığı ‘K’ karakteri emekli Blade Runner Gaff’i bakımevinde ziyaret ettiğinde Gaff K’e bir koyun origamisi veriyor.
Birçoğumuzun tahmin edebileceği üzere bu koyun origamisi Blade Runner filmlerinin esinlendiği Philip K. Dick’in “Do Androids Dream of Electric Sheep” isimli romanına açık bir gönderme olarak karşımıza çıkıyor.
Blade Runner filminin iç mekanları, ünlü mekanların yeniden yaratımı:
İlk Blade Runner filminde yer alan Deckard’ın dairesi, film çıktığında birçok Amerikalı izleyiciye tanıdık gelmişti. Bunun sebebi ise set mimarı Charles William Breen’in Deckard’ın dairesini Los Angeles’ta bulunan ünlü Ennis-Brown House’dan uyarlamış olmasıydı.
Ayrıca sadece iç mekanları kopyalamakla yetinmeyen Breen, bir adım öteye giderek ünlü Ennis-Brown Evi’nin dış tasarımından kalıplar çıkartarak evin bir benzerini Warner Bros. stüdyolarında inşa etmiş. Replicant’ları üreten Tyrell Corporation’ın sahibi Tyrell’in yatak odası ise Papa’nın Vatikan’da bulunan yatak odasından uyarlanmış.
Blade Runner 2049’da K, Rachael’ın Replicant modelini ortaya çıkarıyor:
Bildiğiniz üzere ilk filmde Deckard, Nexus-6 model Replicant’ların peşine düşen bir Blade Runner’dı ve filmde yer alan tüm Replicant’ların en son model olan Nexus-6 olduğu düşünülüyordu. Fakat Nexus-6 model Replicant’ların üreme yeteneği yoktu. Peki Rachael nasıl bir çocuk doğurabilmişti?
Bu sorunun cevabını ise Balde Runnder 2049’da alıyoruz. İkinci filmde ortaya çıkan bilgilere göre Rachael aslında bir Nexus-7 model Replicant’tı ve üreme yeteneğine sahipti. K ise bu bilgiyi ikinci filmde Rachael’dan arda kalanları araştırırken bulduğu “N7” seri numarasıyla ortaya çıkarıyor.
Blade Runner filmlerinde konuşulan sentetik dil Cityspeak:
Blade Runner filmindeki dış sesin ve Gaff’in kullandığı Cityspeak olarak adlandırılan dil, aslında bilinen hiçbir dile benzememesine rağmen yine de kulağa tanıdık geliyordu. Bunun nedeni ise Cityspeak dilinin; Japonca, Çince, Fransızca ve İngilizce dillerinin bir araya getirilerek oluşturulmuş bir sentetik dil olmasından kaynaklanıyordu.
Peki neden bu şekilde birçok dili karıştırarak bir dil yaratma ihtiyacı duyuldu? Blade Runner filmlerinin Los Angeles’ta geçtiğini biliyoruz, Los Angeles’ın Amerika’nın en kozmopolit şehirlerinden biri olması bu dilin yaratılmasındaki ana etken.
Blade Runner’da takvimler 2019 yılını gösterdiğinde Cyberpunk atmosfere sahip Los Angeles’ta farklı etnik kökenlerden insanlar ortak bir dil olarak birçok dilin karışımı olan Cityspeak dilinde konuşmaya başlıyor. Aynı dil Blade Runner 2049 Los Angeles’ında da konuşulmaya devam ediyor.
Blade Runner, Alien filmleri ile aynı evrende geçiyor olabilir:
1982 yılında vizyona giren ilk Blade Runner filminden önce Ridley Scott, hepimizin bildiği 1979 yılında vizyona giren ünlü Alien filmiyle büyük bir başarı yakalamıştı. Blade Runner’da ise filmin Alien evreninde geçtiğine dair güçlü bir kanıt bulunuyor.
İlk filmde Gaff, Deckard’ı amirleri Bryant’ı görmeye götürürken polis arabasında bulunan ekrana yakından baktığımızda “Environmental CTR Purge” yazısıyla karşılaşıyoruz. Bu ibarenin aynısı Alien filminde Ripley’in kaçış mekiğinin ekranında da yer alıyordu. Bu nedenle Blade Runner serisinin Alien evreninde geçtiği düşünülürken, bir diğer kesim ise bunu Ridley Scott’un bir önceki filmi için yerleştirdiği basit bir “Easter Egg” olarak nitelendiriyor.
Roy Batty karakterinin gizemli dövmeleri:
İlk filmin ana karakterinden olan Replicant Roy Batty, aynı zamanda dizinin en sofistike karakterlerinden de birisi. Sentetik bir insan kopyası olan Batty, 2019 yılının Los Angeles’ında yaşayan insanlardan daha geniş çaplı duygulara sahip olmasıyla filmin can alıcı noktalarından.
Filmin sonunda ise Batty özgürlüğü için Deckard ile savaşırken ünlü kovalama sahnesinde Batty’nin omzunda ve göğsünde yer alan dövmeleri açıkça görebiliyoruz. Filmin yönetmeni Ridley Scott ise bu dövmelerin; Batty dünya dışı kolonilerde savaşması için yaratılan bir asker olduğu için giydiği özel kıyafetlerin nasıl üzerine yerleştirileceğinin göstergesi olduğunu belirtiyor.
Blade Runner 2049’da beliren Rachael:
Bildiğiniz üzere Blade Runner 2049’da Wallace, Deckard’ın kızının nerede olduğunu öğrenmek için Los Angeles Polis Departmanı’ndan çaldığı bilgilerle Deckard’ın aşkı Rachael’ı tekrar yaratıyordu. Fakat bu kopya Rachael’in orijinal yeşil gözlerine sahip değildi.
Bu noktada Blade Runner filmlerine hakim olan göz teması tekrar karşımıza çıkıyor. Rachael’ın gözleri ise aslında Blade Runner filmlerinde ünlü bir devamlılık hatası. Normalde film boyunca gözleri kahverengi olan Rachael’ın empati testinde göz rengi yeşil olarak veriliyordu. Blade Runner 2049’da ise Rachael’ın gözleriyle bu devamlılık hatasına bir göz kırpılıyor.
Blade Runner laneti:
Aslında Poltergeist, The Exorcist ve The Omen filmleri kadar “lanetli” olmasa da Blade Runner filminin de kendine has bir laneti bulunuyor. Birçoğumuz her iki filmde de metropol Los Angeles’ta yer alan dev reklam ekranlarına film boyunca hayranlıkla baktık.
İlk filmde bu reklam ekranlarında bulunan Atari, Pan Am, RCA, Cuisinart, Bell Phone ve Coca Cola gibi şirketler Blade Runner vizyona girdikten birkaç sene sonra ciddi finans ve iş problemleri yaşadı. Blade Runner filminde yer alan isimlerse bunu “Blade Runner ürün yerleştirme laneti” olarak adlandırıyor. Bu yaşanan problemlerden en ünlüsü ise 1985 yılında Coca Cola’nın “New Coke” adı altında başlattığı yeni kola deneyinin büyük kitlelerce protesto edilmesi.
Blade Runner filmlerini unutulmaz kılan detaylara ve gözden kaçan noktalara yakından baktığımız içeriğimizin sonuna geldik. Blade Runner serisi ilk vizyon tarihinin üzerinden 38 yıl geçmesine rağmen hâlâ kült bir bilim kurgu ve Cyberpunk yapımı olarak sinema dünyasındaki saygınlığını koruyor. Sizler Blade Runner filmleri hakkında neler düşünüyorsunuz?
