Dünyada her yıl yaklaşık olarak 500 bin depremin meydana geldiği biliniyor. Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ortaya çıkan bu titreşim dalgaları, bazen hissedilmese bile bazen de oldukça yıkıcı sonuçlara yol açabiliyor. Peki, dünya tarihinin şimdiye dek bilinen en güçlü depremleri hangileri? Gelin dünya tarihindeki en şiddetli depremleri birlikte inceleyelim.
1. Büyük Şili Depremi - 22 Mayıs 1960
Büyüklük: 9,5
Bugüne kadar ölçülmüş en güçlü deprem olarak bilinen bu olay, 22 Mayıs 1960 tarihinde Güney Şili’de meydana geldi. Merkez üssü Valdivia olan bu deprem esnasında 4.485 kişi yaşamını kaybederken 2 milyondan fazla insan da evsiz kaldı ancak depremin ardında bıraktıkları bu kadarla sınırlı değil.
9,5 büyüklüğünde olan bu deprem, Büyük Okayanus’ta bir tsunamiyi tetikledi. Bu tsunamide Puerto Saavedra limanı yıkıldı ve beş metreye ulaşan dalgalar Japonya ve Filipinler’i vurdu. Olaydan bir gün sonra Şili’nin göl bölgesinde yer alan Puyehue Yanardağı, yaklaşık 6000 metre havaya birkaç hafta boyunca kül püskürdü.
2. Alaska Depremi – 28 Mart 1964
Büyüklük: 9,2
Alaska’da 28 Mart 1964 tarihinde meydana gelen 9,2 büyüklüğündeki bu deprem, yaklaşık 3 dakika sürdü ve dev tsunami dalgalarına yol açtı. Deprem oldukça yıkıcı olmasına rağmen dünyanın en seyrek nüfuslu bölgelerinden biri olan Alaska’da meydana geldiği için yalnızca 128 kişi hayatını kaybetti. Bununla birlikte 67 metre yüksekliğe ulaşan tsunami, arkasında 311 milyon dolarlık bir bilanço bıraktı.
3. Endonezya, Sumatra Adası – 26 Aralık 2004
Büyüklük: 9,1
Oldukça yakın bir tarihte Hint Okyanusu’ndaki Sumatra Adası açıklarında meydana gelen bu deprem, ardında tarihin en ölümcül tsunamilerinden birini bıraktı. Yüksekliği 30 metreye ulaşan tsunami sonucu Hint Okyanusu’na kıyısı olan 14 ülkeyi vurdu. 14 ülkede toplamda 230 bin kişi hayatını kaybederken kurbanların cesetlerinin çoğuna ulaşılamadı.
4. Rusya Kamçatka Depremi – 4 Kasım 1952
Büyüklük: 9
Rusya’nın doğusundaki Kamçatka Yarımadası’nda meydana gelen depremin ardından 1 milyon dolarlık bir zarar meydana geldi. Depremde can kaybı yaşanmazken depremin etkileri Hawaii adalarında dahi hissedildi.
5. Arica, Şili Depremi – 13 Ağustos 1868
Büyüklük: 9
Pasifik havzasını etkisi altına alan bu depremin ardından meydana gelen tsunami, Hawaii adalarını vurdu ve Arqeuipa şehrini yok etti. Depremin ardından 25.000 kişi hayatını kaybederken tsunaminin yüksekliği 16 metreye kadar ulaştı.
6. Amerika’nın Kuzey Pasifik kıyısı – 26 Ocak 1700
Büyüklük: 9 (tahmini)
Kıtanın bilinen en büyük depremlerinden biri olan bu depremin tetiklediği tsunami, pasifik boyunca uzanan bütün ülkelerle birlikte Japonya’yı da vurdu. Deprem sonrası kırılan hattın uzunluğu 1000 kilometreyi buldu ve hat, yaklaşık 20 metre kaydı. Deprem sonucu kaç kişinin hayatını kaybettiğiyse bilinmiyor.
7. Tōhoku Depremi – 11 Mart 2011
Büyüklük: 9,0
Japonya’nın Tōhoku bölgesinde meydana gelen bu deprem, şimdiye dek Japonya tarihindeki en büyük deprem olarak biliniyor. 9,0 büyüklüğündeki deprem sonucu 15.828 kişi hayatını kaybederken deprem sonucu ortaya çıkan tsunami, saatte 500 km hızla Hawaii kıyılarını vurdu.
Kara ve demiryollarının ağır hasar gördüğü deprem, Kuzeydoğu Japonya’da 4,4 milyon evin elektriksiz, 1,5 milyon evinse susuz kalmasına yol açtı. Deprem sonucu oluşan tsunami yüzünden Fukuşima Nükleer Elektrik Santrali’nde de büyük kazalar meydana geldi.
8. Şili Depremi - 27 Şubat 2010
Büyüklük: 8,8
Deprem bölgesinde yer alan Şili, 2010 yılında 8,8 büyüklüğünde olan ve yaklaşık 1,5 dakika süren bir deprem daha yaşadı. Merkez üssü Conception olan deprem sonrası 700 insan hayatını kaybetti ve ülke kıyılarının büyük bir bölümü tsunamiden zarar gördü.
Deprem sonrası neredeyse tüm ülkenin elektriği kesilirken, depremden etkilenen 2 milyon kişi oldu. Bununla birlikte 500 bin ev büyük oranda kullanılamaz hâle gelirken 800.000 kişi evsiz kaldı. Depremin ardında bıraktığı zararın 30 milyar dolar seviyesinde olduğu düşünülüyor.
9. Ekvador kıyıları - 31 Ocak 1906
Büyüklük: 8,8
Günümüzden yaklaşık yüz yıl önce şimdiki Ekvador ve Kolombiya açıklarında meydana gelen bu deprem, Orta Amerika’dan San Francisco’ya kadar uzanan bir kıyı şeridi boyunca 500 ila 1.500 kişinin ölümüne sebebiyet veren bir tsunamiyi tetikledi. Oluşan tsunaminin Japonya’ya kadar ulaştığı belirtilirken kıyı kesiminde yer alan pek çok yer sular altında kaldı.
10. Lizbon Depremi – 1 Kasım 1755
Büyüklük: 8,7
1755 tarihinde Lizbon’da yaşanan bu deprem, şehrin neredeyse tamamen yok olmasına ve şehir nüfusunun dörtte birinin hayatını kaybetmesine yol açtı. Depremin ardından tetiklenen tsunami ve yangınların etkileri Kuzey Afrika, Fransa ve Kuzey İtalya’da hissedildi. Tarihteki en yıkıcı depremlerden biri olarak bilinen Lizbon depremi sırasında 60.000 ila 100.000 kişinin yaşamını kaybettiği tahmin ediliyor.
11. Assam, Tibet - 15 Ağustos 1950
Büyüklük: 8,6
Assam Depremi olarak da bilinen bu deprem, bölgedeki 70’den fazla köyün ortadan kaybolmasına yol açtı. Bölgede yaşanan heyelanlar 1.526 kişinin ölümüne yol açtı ve bölge, havadan tanınamaz hâle geldi.
