Kasım ayının gelmesiyle birlikte birçok e-ticaret sitesi, yılda bir kez gelen 'Kara Cuma' indirimlerine hazırlanmaya başladı. Ülkemizde "Efsane Cuma İndirimleri", "Şahane Cuma İndirimleri", "Süper Cuma İndirimleri" vb. isimlerle başlatılan kampanyalar kapsamında birçok ürün yelpazesinde çeşitli oranlarda indirimler yapılıyor.
Ticaret Bakanlığı, son yıllarda indirimden çok tüketicileri alışverişe teşvik etmek için düzenlenen bu tür kampanyalarla ilgili inceleme başlatıldığını açıkladı. Bu kapsamda Bakanlık, yazılı açıklamada belirtilen söz konusu hususlara ilişkin aykırılıkların tespiti halinde sorumlulara gerekli idari yaptırımların uygulanacağını belirtti.
'Çeşitli mağduriyetlere yol açıyor'
Yapılan yazılı açıklamada yılın belirli dönemlerinde, özellikle de kasım ayında “Efsane Cuma İndirimleri”, “Şahane Cuma İndirimleri”, “Süper Cuma İndirimleri” vb. isimlerle birçok ürün yelpazesinde çeşitli oranlarda indirimler yapıldığını hatırlatan Bakanlık, açıklamanın devamında şu ifadelere yer verdi:
"İçinde bulunulan COVİD-19 salgınının da etkisiyle tüketicilerin kolay olması, zaman ve mekân sınırlaması bulunmaksızın çok çeşitli sayı ile türde ve daha düşük fiyattan ürüne ulaşabilme imkânı sunması nedeniyle 'online mesafeli alışverişleri' tercih ettiği gözlemlenmektedir.
Ancak online alışverişlerin özellikle belirli özel günlerde yanıltıcı indirimler, yoğunluk sebebiyle lojistik süreçlerde aksama, kötü niyetli satıcılarca ayıplı mal gönderimi veya bedelin tahsil edilip hiç mal göndermeme, cayma hakkını kullandırmama vb. birçok mağduriyete de yol açabildiği görülmektedir."
Bakanlık, tüketicilerin dikkat etmesi gereken noktaları sıraladı:
- Ticaret Bakanlığı, tüketicilerin mağdur olmamak, satıcı veya sağlayıcıların da idari yaptırımlarla karşı karşıya kalmamak için taraf olacakları mesafeli sözleşmelere ilişkin dikkat etmeleri gereken hususları şu şekilde sıraladı:
- Alışveriş öncesi tüketiciler, ihtiyaçlarını karşılayacak mal veya hizmeti tam ve doğru olarak belirlemeli ve bütçeleri ile harcamaları arasındaki dengeyi gözetmeli.
- Satıcı veya sağlayıcı hakkında iletişim bilgisi, vergi kimlik numarası, MERSİS ve ETBİS kaydı ve gerekirse şikâyet platformları ile satıcı/sağlayıcı müşteri hizmetleri vb. yerlerden gerekli sorgulama yapılmalı. Satışa sunulan ürün fiyatı özellikle standart nitelikteki ürünler için diğer satıcı veya sağlayıcılardaki fiyatlar ile karşılaştırılmalı.
- Satıcının internet sitesinin güvenliği ile alışverişe ilişkin güvenli ödeme yöntemleri olan SSL sertifikası, 3D Security veya sanal kartla ödeme gibi seçeneklerin olup olmadığının kontrol edilmeli. Sosyal medya kanalları aracılığıyla yönlendirilen internet sitelerin satıcı veya sağlayıcının internet sitesine ait olduğu adres çubuğundan kontrol edilmeli.
- Ödeme işlemi öncesi mevzuatta yer alan ve satıcı/sağlayıcı unvanı, açık adresi, ayrıntılı diğer iletişim bilgileri, mal veya hizmetin ödenecek toplam tutarı, cayma hakkına ilişkin ayrıntılar ve hak arama yollarını içeren ön bilgilerin verilip verilmediğinin kontrol edilmeli.
- Özel günlerde çok yüksek oranlarda yapıldığı iddia edilen indirimlerin doğruluğuna ilişkin olarak diğer satıcı veya sağlayıcılarda aynı ürünün fiyatına ilişkin araştırma yapılmalı.
Satıcı ve sağlayıcılar açısından;
- Tüketiciler ile mesafeli sözleşme akdedilmeden önce Tüketici mevzuatında yer alan yasal yükümlülüklerin karşılanması için ön bilgilendirmenin yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığı ile tüketiciye iletilmesi, mevzuatta belirlenmiş olan teslim veya ifa, cayma hakkının kullanımı ve bedel iadesine ilişkin yasal sürelere uyulması.
- Cayma hakkının kullanımı durumunda 14 gün içerisinde herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeksizin tüketiciye bedel iadesinin tek seferde yapılması,
- Mesafeli satışa konu edilen mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemesi alınan siparişlerin stokta bulunmama, tedarik edilememe gibi gerekçelerle iptal edilerek tüketici mağduriyetine neden olunmaması için stok ve ürün tedariki aşamalarına dikkat edilmesi önem taşımaktadır.
Söz konusu hususlara ilişkin aykırılıklar tespit edilirse idari yaptırım uygulanacak:
Bakanlık, tüketiciyi yanıltıcı nitelikte olan ve söz konusu hususlara ilişkin aykırılıklar tespit edilmesi halinde satıcı ve sağlayıcılara idari yaptırımlar uygulanacağını bildirdi. Yapılan açıklamada konuya dair şu ifadelere yer verildi:
"Bakanlığımız bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu tarafından ayrıca özel indirim günlerine ilişkin olarak re’sen incelemeler başlatılmıştır. Mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak hak kaybına uğrayan tüketicilerimizin uyuşmazlıklarının çözümü için parasal sınırları da dikkate alınarak Tüketici Hakem Heyetleri ya da Tüketici Mahkemelerine başvurmaları gerekmektedir."
