Money.co.uk tarafından yapılan “Currency in colour” isimli araştırma, dünya genelinde kullanılan para birimlerinin hangi özelliklere sahip olduklarını ortaya koyuyor. Para birimlerinin değerinden çok tasarımlarına, üzerinde yer alan kişilerin mesleklerine dikkat çekilen araştırmada, pek çok ilginç detay da gün yüzüne çıkıyor.
Araştırmadaki renk analizi için diğer ülkelerde 20 sterlinin karşılığı olan banknotlara göz atılmış, analizler bu karşılaştırma üzerinden yapılmış durumda. Böylece ülkemizde 20 sterlin2in karşılığı olan 200 TL’lik banknot, renk araştırması için veri kaynağı olarak alınmış. Ancak banknotlarda yer alan kişilerin ve figürlerin analizlerinde ülkemizdeki tüm banknotlar veri kaynağı oluşturuyor. Araştımanın örneklemini ise 1.383 adet banknot oluşturuyor.
Dünya genelinde, banknotlarda yer alan kişiler en çok hangi mesleklerden geliyor?
- Politikacılar: 547 banknot
- Kraliyet üyeleri: 320 banknot
- Yazarlar: 153 banknot
- Ordu mensupları: 108 banknot
- Bilim insanları: 52 banknot
- Sanatçılar: 36 banknot
- Müzisyenler: 34 banknot
- Din insanları: 25 banknot
- Akademisyenler: 20 banknot
- Yardımseverler: 16 banknot
- Mimarlar: 12 banknot
- Sporcular: 11 banknot
- İş insanları: 10 banknot
- Mucitler: 10 banknot
- Sağlıkçılar: 6 banknot
- Ekonomistler: 6 banknot
Yukarıdaki listede sadece Kraliyet üyeliği bir meslek değil, doğuştan kazanılan ya da evlilik yoluyla elde edilen bir unvan. Kraliyet üyelerinin bu kadar yaygın olması da aslında Queen Elizabeth’in 11 ülkede, 45 farklı banknotta yer alması. Kendisi ve diğer kraliyet üyeleri, sömürgecilik politikaları ile hükmedilen topraklardaki ülkelerin paralarında yer alıyorlar. Ayrıca dünya çapında banknotlara resmi basılan insanların sadece %7’si kadın.
Banknotlarda en çok bulunan mimari yapılar:
- Kale: 27 banknot
- Anıt: 25 banknot
- Ofis: 19 banknot
- Kilise: 18 banknot
- Köprü: 12 banknor
- Cami: 10 banknot
- Müze: 10 banknot
- Şehir: 9 banknot
- Ev: 8 banknot
- Eğitim kurumları: 8 banknot
En sık rastlanan yapılarda ise zirveyi aslında günümüzde pek de geçerliliği kalmayan antik savunma sistemlerinden kaleler alıyor. Hemen ardından farklı nedenlerle inşa edilen anıtlar gelirken, merkez bankaları veya çeşitli kurumları ifade eden ofisler üçüncü sırayı alıyor.
Banknotlarda ekonominin temelini oluşturan eğitim kurumları yerine; eğitimin bir sonucu olan savunma, yönetim, anma ve inanç merkezlerinin daha çok yer alması ise can alıcı bir detay olarak karşımıza çıkıyor.
Dünya genelinde banknotlar en çok hangi renkte basılıyor?
- %23: Yeşil
- %18: Sarı
- %17: Gri
- %14: Mavi
- %10: Mor
- %7: Kırmızı
- %6: Kahverengi
- %4: Turuncu
Renkler için araştırmada 20 sterlinin diğer ülkelerde ekonomik olarak eşdeğeri olan banknotlar seçilmiş. Türkiye’den ise orkide rengi ile kırmızı ve mor karışımı olan 200 TL’lik banknot baz alınıyor.
Dünya genelinde banknotlarda en çok hangi hayvan veya hayvan figürü var?
- Kuş: 78
- At: 29
- Fil: 26
- Balık: 25
- Aslan: 15
- Zebra: 15
- Deve: 14
- Sığır: 13
- Zürafa: 9
- Kaplumbağa: 9
Hayvanlar paraların en ilginç figürlerinden birisi. Genellikle kuşların bulunduğu logolar ve figürler banknotlarda yer alsa da ülkelerin kültürlerine göre değer verdikleri hayvanları banknotlarına taşıdıkları görülüyor. Afrika ülkelerinde zürafa, aslan ve fil gibi hayvanlar yer alabiliyor. Araştırmanın daha detaylı sürümü ve çeşitli infografiklerine buradan ulaşmanız mümkün.
