Uzay araştırmaları tarihi açısından en önemli defterlerden birisi, geçtiğimiz aylarda Satürn gezegenine dalış yapan Cassini ile kapatıldı. Uzay aracının son anlarında toplamayı başardığı bütün veriler ölümünden haftalar sonra Dünya’daki araştırmacılara ulaştı.
Halkalı gaz devi Satürn, sistemimizin en büyük gezegenlerinden. 20 yıl önce başlatılan Cassini görevi ise insanlık tarihinin en uzun soluklu araştırma projesi. Bu süre içerisinde sadece Satürn değil, uyduları da Cassini tarafından incelendi. Elde edilen veriler, bundan sonra yapılacak araştırmaların gidişatını belirleyecek. Ayrıca Dünya’ya ulaşan son veriler üzerinde de araştırmalar devam ediyor.
Satürn halkalarının arasından gezegen atmosferine yapacağı son dalış için hazırlanan Cassini, elden geldiğince fazla veri toplamaya çalıştı. Satürn’ün atmosferine giriş esnasnda toplayıp gönderdiği veriler ise en ilginçleri arasında yer alıyor. Yaklaşık olarak 2.600 ila 4000 kilometre kalınlığındaki iyonosfer tabakasına giriş yaptıktan sonra, esrarengiz halkalar hakkında bir gizem daha Cassini tarafından aydınlatıldı.
Dev halkaları, elde edilen bilgilere ve açıklamalara göre Satürn’ün atmosferini önemli ölçüde etkiliyor ve değiştiriyor. Cassini’nin toplam 11 farklı yörüngeden elde ettiği veriler, gezegen atmosferine ulaşan ultraviyole radyasyonun, halkaların gölgesi altında daha az olduğu tespit edildi.
Bilindiği üzere ve aksi gözlemlenmedikçe Satürn’ün bir gaz devi olması, onun sert ve kayalarla kaplı bir yüzeyi olmadığını gösteriyor. Dev fırtınaları ve yüksek radyasyon atmosfer içini gözlemlememize olanak tanımıyor.
İsveç Uzay Fiziği Enstitüsü ve NASA araştırmacıları, son bulgular hakkında kesin bir dille konuşuyorlar. Satürn halkalarının gezegen üzerine düşen gölgeleri, atmosferin diğer bölgelerine göre daha sakin yerler. Çünkü halkalar, bir atmosfer etkisi yaratıp zararlı ışınların bir kısmının gezegene ulaşmasını engelliyorlar.
Sürekli hareket halinde olan iyonosfer tabakası, gezegenin farklı bölgelerinde bambaşka elektron yoğunluğu bulunmasına neden oluyor. Ancak bu değişimler sadece halkaların gölgelerinde karşılaşılan durumla açıklanamıyor.
Uzun süreli ve hızlı rüzgarların ve hatta bilimsel olarak varlığı ispatlanamamış radyasyon yağmurlarının, dengesiz bir atmosfer yapısına neden olabileceği tartışılıyor.
Cassini’nin gönderdiği son verilerin hala ufak bir kısmı incelenebildi. Belki de hiç beklenmedik bir sonuçla karşılaşıp, Satürn’ün derin bir atmosfere sahip olduğunu ve fırtınalı iyonosfer tabakasının altında bambaşka bir gezegen yattığını keşfedeceğiz.
