İnsanlar kendi gelişimleri için ne kadar çok vakit ayırırlarsa o kadar yetişkin oluyorlar. Bu alışkanlıklar ise küçük yaşlarda, henüz ebeveynlerin kontrolündeyken oturuyorlar. Elbette her insanın mümkün mertebe dinlenmeye ve kafasını dağıtmaya ihtiyacı var. Ancak çocukların eğlendikleri anlarda hiç de göze batmayan durumlar, geleceklerini mahvedebilir.
Ekran bağımlılığı gelişim açısından hem psikolojik hem de biyolojik sorunlara neden oluyor. Çocukların çevreyi algılama yetenekleri kayboluyor, açlıklarını, susuzluklarını unutuyorlar.
ABD’de yaşayan Hardling ailesi ise bu küresel sorunu çözmek için önce bazı soruları cevaplamak istedi. Çocuklarının ekran başında geçirdikleri süreye limit koymamaları halinde neler olacağını görmek istediler.
Anne ve baba Angie ve Chad Hardling’in 4 çocukları var. 6 yaşındaki Cooper, 9 yaşındaki Spencer ve 11 yaşındaki ikiz kardeşler Jackson ve Kaitlyn. Hafta sonlarında çocukların anne ve babası, ekran başlarında geçirilen zamanı kısıtlıyorlar. Çocuklar bu süre zarfında geçirdikleri birkaç saati ya Minecraft oyununa ya da YouTube videolarına ayırıyorlar.
Angie ve Chad, çocuklarının bu kısıtlama olmaksızın nasıl davranacaklarını, bu davranışların onları nasıl etkileyeceğini 48 saatlik bir süreyle gözlemlemek istediler. Ulaştıkları sonuçlar ise bütün ebeveynler için ders niteliği taşıyor. O yüzden gözlemleri ve sonuçlarını dikkatle okumakta fayda var.
Cuma saat 16:00’da başlayan süre, pazar aynı saatte bitecek: Aradaki 48 saat boyunca bütün ekranlar serbest!
Tabletlere takip uygulamaları yerleştiren ebeveynler, uyku vakitlerini de serbest bıraktılar. Uygulama kurulamayan televizyon ve oyun konsolu gibi cihazlar da takip edildi. 48 saatlik gözlem süreci başlamış oldu, çocuklar bütün ekranlarda istedikleri her şeyi yapma özgürlüğüne sahip oldular.
Çocuklar Minecraft oynarken, aynı anda oyunun yayıncılığını yapan YouTube kanallarının videolarını bile izlediler. Yani aynı anda iki ekrana odaklanmışlardı. 4 çocuk da televizyon, bilgisayar, tablet ve Xbox dörtgeninde sürekli yer değişiyor, ekranlar dışında bir etkinlik yapmıyorlardı.
Anneleri Angie, cuma akşamı saat 02.30’da 6 yaşındaki çocukları Cooper tarafından uyandırıldı. Copeer, tabletinin şarjı bitince “Ben açım” diyerek gecenin bir vakti annesinin yanına gelmişti. Diğer çocuklar da aynı şekilde geç saatlere kadar ekranlarda vakit harcamaya devam ettiler.
Cumartesi günü uyanan çocuklar doğrudan ekranları ellerine aldılar, cihazlara yöneldiler. Bu sırada anneleri onlardan basit şeyler istemeye başladı. Ancak çocuklar, giyinmek kadar temel bir eylemi bile sürekli ertelemeye başladılar. Ellerindeki cihazlar nedeniyle anneleri, sürekli hatırlatmalar yapmaya başladı.
11 yaşındaki Jackson, şarjı bittiğinde susadığını ve acıktığını fark etmişti. Çocuklar aile için rutin ziyaretlerde ve etkinliklerde bile cihazlarından vazgeçmediler. Bu sırada maçlara gidildi, aile yemekleri yendi. Fakat telefonlar ve tabletler sürekli ellerindeydi.
Pazar akşamı hangi çocuğun ne kadar vakit harcadığı belli oldu: Sonuçlar oldukça şok ediciydi:
- 11 yaşındaki Jackson: 10 saat Minecraft, 4 saat YouTube, 1 saat telefon oyunları, 1 saat Xbox olmak üzere toplam 16 saat,
- 11 yaşındaki Kaitlyn: 6 saat Minecraft, 6 saat Xbox, 5 saat YouTube, 4 saat music.ly sitesi, 4 saat bilgisayar, 3 saat televizyon, 1 saat mobil oyun olmak üzere toplam 29 saat,
- 9 yaşındaki Spencer: 15 saat Minecraft, 12 saat Xbox, 9 saat televizyon, 6 saat bilgisayar, 3 saat YouTube olmak üzere toplam 46 saat,
- 6 yaşındaki Cooper: 14 saat Minecraft, 2 saat YouTube, 6 saat bilgisayar, 10 saat Xbox, 3 saat televizyon olmak üzere toplamda 35 saat ekran başında bulundular.
Sonuçlar gerçekten de şaşırtıcı ve ilk bakışta hiç de inandırıcı gözükmüyor. Ancak Spencer, gerçekten de sadece 2 saatlik bir boşlukla uykusuz bir şekilde 48 saat harcıyor. Diğer çocukların da kullanım miktarları hiç normal düzeyde değil.
Pazar akşamı Kathlyn aslında bunun o kadarda eğlenceli olmadığını söyledi. İkiz kardeşi Jackson ise limitsiz vakit geçirme fikrinden çok hoşlandığını, ancak sıkıcı bir hal aldığını söyledi.
Deneyden elde edilen, her anne ve babanın dikkat etmesi gereken sonuçlar:
- Çocuklar kendilerini ekranda vakit geçirmeye, yetişkinlerden daha çok mecbur hissediyorlar. Bu durum onlar için bir alışkanlık değil, ihtiyaç haline gelmiş durumda ki bu yüzden doğal ihtiyaçlarını unutuyorlar.
- Çocuklar, böyle bir deneyle gerçekten de bağımlılığın nasıl bir şey olduğunu yaşayarak öğrendiler. 11 yaşındaki ikizler, deneyin ardından bağımlılık kelimesini kullandıkları açıklamalar yaptılar. Bu bir ebeveynin yasağından daha etkili bir araç olarak, çocuğun kendi iradesiyle zararı fark etmesi olarak kaydedildi.
- Önemli: Ellerinden cihazlarını bir anda almaya çalıştığını çocuklar tepki gösterebilirler. Hatta öfke nöbetleri geçirmeleri çok doğal. Bazı durumlarda bizler bile cihazlarımıza erişemediğimizde endişeleniyoruz. Çözüm çocuklara kızmak değil, fark etmelerini sağlamak. Unutmayın, o bağımlılıkta sizin payınız daha büyük.
- Uzmanlar tarafından belirtilen ideal kullanım süresi 2 ila 6 yaş çocuklar için 0 (sıfır) saat, 6 yaşındakiler için 1 saat, daha büyükler için de günlük fiziksel ve sosyal aktivitelere engel olmayacak şekilde en fazla 2 saat. Bu sürelere ekranda vakit harcanması gereken ev ödevlerini eklemiyoruz.
Çocukların ruhsal ve fiziksel gelişimleri için onların ekran kullanımları konusunda otoriter birer ebeveyn olmanın zararı yok. Ancak bu otorite fiziksel şiddet, psikolojik baskı, ödüllendirme ya da bağırma yoluyla olursa sağlıklı sonuçlar vermeyecektir.
Onların fark etmelerini sağlayın.
