İklim değişikliğinin etkilerinden biri olarak görülen okyanuslardaki oksijen kaybı, bugüne kadar görünmeyen boyutta artış yaşamış durumda. Bu yüzden deniz ve okyanuslarda yaşayan canlılar, uzmanlara göre büyük tehlikelerle karşı karşıya kalabilir. Oksijen kaybının yaşandığı bölgeler, canlılığın olmaması nedeniyle 'ölü bölge' olarak adlandırılıyor ve artan ölü bölge sayısı, birçok balığın neslinin tükenmesine neden olabilir.
Uluslararası Doğayı Koruma Birliği, Madrid'de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Konferansı'nda iklim değişikliği hakkında bir sunum gerçekleştirdi. Rapora göre oksijenin yok olduğu bölgelerin sayısının artışı, son 50 yılda 4 katına çıkmış durumda. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği Genel Başkanı Grethel Aguilar, bu sorunun dikkate alınması ve okyanusların sağlığının iklim görüşmelerinde kilit rol oynaması gerektiğini söyledi.
Okyanustaki yaşam döngüsü büyük risk altında:
Okyanusların ısınmasıyla oldukça hızlı bir şekilde oksijen kaybettiğini söyleyen Grethel Aguilar, bunun balıkçılıkla uğraşan kişileri de büyük oranda etkileyeceğini belirtti. Bilindiği üzere tüm balıkların yaşamlarını devam ettirmek için çözünmüş oksijene ihtiyacı vardır ancak daha büyük boyutlu türler için oksijen miktarı diğer balık türlerine göre çok daha kritiktir. Açıklanan raporda bu durumun, balıkları yüzeye ve daha sığ bölgelere gitmeye ittiği, bu durumun korkunç etkilerinin olabileceği ifade edildi.
Denizanası, mürekkepbalığı ve bazı deniz mikroplarının düşük oksijen seviyelerini diğer canlılara göre daha kolay şekilde tolere edebilmeleri, bahsedilen ölü bölgeler ve çevrelerinde bu canlıların sayısının artmasına neden olabilir. Aynı zamanda bu canlıların sayısının artması, okyanuslardaki fosfor ve azot dengesini değiştirerek doğal yaşam döngüsünü de baştan aşağıya bozabilir.
Plastik miktarının artması ve aşırı avlanmanın etkilerini de düşününce okyanuslarda yaşamın büyük bir tehlike altında olduğunu söylemek zor değil. İklim Değişikliği Paneli'nde açıklanan verilere göre günümüzde denizler, sanayi öncesi döneme göre %26 daha asidik durumda. Bu da aslında deniz ve okyanuslardaki yaşamın çoktan değiştiğini gösteriyor.
Okyanuslarda tarımın etkileri de görülüyor:
Tarım faaliyetlerinin artması ve kimyasal ürünlerinin yaygınlaşması, okyanuslardaki yaşamı tehdit eden unsurlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Ekinlerde kullanılan yapay gübrelerin karadan denizlere akması, uzmanlara göre oksijenin tükenmesine neden olan algleri besliyor. Bu da deniz ve okyanuslarda oksijenin beklenenden daha hızlı tükenmesine yol açıyor.
Ülkelerin bu konuda son dönemde bazı önlemler aldığını söylemek mümkün ancak henüz yeterli etki oluşturulamamış durumda. Bu yıl düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Konferansı, tarihte ilk kez okyanuslara dikkat çekmek için 'Blue COP' olarak adlandırıldı. İklim konusunda önlem alacak ülkelerin yer aldığı konferans, okyanusların geleceğini kurtarabilecek kararlara ev sahipliği yapabilir.
'Sağlıklı okyanuslar, iklimdeki bozulmaları yavaşlatabilir'
Denizler ve okyanuslardaki riskleri araştıran bir araştırma grubunun yöneticisi olan Dr. Monica Verbeek, "Sağlıklı bir okyanus, iklimin bozulma oranını önemli ölçüde yavaşlatabiliyor. Bugüne kadar en derin etki aşırı avlanmadan geldi. Aşırı avlanmayı sona erdirmek; balık popülasyonlarını geri kazandıracak, daha sağlıklı okyanus ekosistemleri yaratacak, karbondioksit kirliliğini azaltacak" ifadelerini kullandı.
Verbeek'in açıklamalarının yanı sıra konferansta Greenpeace International tarafından yayınlanan bir rapor da deniz ekosistemlerinin yenilenmesinin, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir rol oynayacağını gösteriyor. Önümüzdeki süreçte bu konuda hangi önlemlerin alınacağını hep birlikte göreceğiz.
