Son zamanlarda Ticaret Bakanlığı’na internet üzerinden yapılan alışverişler ile ilgili çok sayıda şikayet ulaşıyor. Bedelinin tahsil edilmesine rağmen ürünün gönderilmemesi veya satıcı tarafından siparişin iptal edilmesinin ise bu şikayetler arasında başı çekiyor.
Buna göre maliyetlerdeki artış sebebiyle satılan ve parası tahsil edilen ürünün fiyatında sonradan artış yapmak isteyen satıcılar, "stok bulunmadığı" gerekçesiyle ürünü alıcıya göndermiyor veya siparişi direkt iptal ediyor. Buna karşın satıcılar, bahsi geçen ürünleri daha pahalı bir şekilde satmaya devam ediyor. Ancak tüketici mevzuatına göre stok bahanesiyle parasından olarak mağdur durumuna düşen alıcıların, bu gibi durumlarda haklarını aramaları mümkün.
Stokçular, tüketiciyi istismar ediyor
Hızla gelişmekte olan e-ticaret sebebiyle bazı sorunların da meydana geldiğini ifade eden Tüketici Dernekleri Federasyonu genel Başkanı Aziz Koçal, özellikle de döviz kurlarındaki oynamalar yüzünden ürünün stokta kalmadığı gerekçesiyle tüketicilerden çok fazla şikayet geldiğini ifade ediyor. Stokta olmayan bir ürünün satışa sunulamayacağını belirten Koçal, “Stokta olan bir ürününün de satışından kaçınılamaz. Bir ürün internette görseli var ve satışa sunulmuş ise stokta var demektir." şeklinde kaydediyor.
Bu noktada üç farklı satıcı grubu olduğunu belirten Koçal; bazı durumlarda pek çok platformda satış yapan satıcıların gerçekten de stok sorunu yaşayabildiği aktarıyor. Ancak Koçal, diğer iki grup satıcının tüketiciyi istismar eden cinsten olduğunu ifade ediyor. Buna göre ikinci grup satıcılar, “stokta kalmadı” dedikleri ürünleri alan tüketicilerin yapmış oldukları ödemeleri, ucuz faizsiz kredi kullanır gibi 3-4 ay sonra iade ediyor. Öte yandan üçüncü gruptaki satıcılar ise ürün stokta olduğu halde kur sebebiyle yaşanan değişiklikler yüzünden ürünü stokta yokmuş gibi göstererek bir süre sonra daha pahalı bir şekilde tekrar satışa çıkarıyor.
Mağdur olan tüketiciler, gerekçeleriyle birlikte tüketici hakem heyetine başvurabilir
Ancak ürünün stokta bulunmaması, Ticaret Bakanlığının Mesafeli Satış Yönetmeliği'ne göre mal ediminin yerine getirilmesinin gerçekleşemeyeceği anlamına gelmiyor.
Yönetmelikte sipariş edilen mal ya da hizmetin gerçekleşmesinin imkansız olduğu durumlarda satıcının bu durumu öğrendiği tarihten itibaren en fazla 3 gün içinde alıcıyı yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile durumdan haberdar etmesi ve eğer varsa teslimat masrafları ile birlikte yapılan tüm ödemeleri bildirim tarihinden sonra en fazla 14 gün içinde iade etmesi gerektiği belirtiliyor.
Buna ek olarak alıcı, satın aldığı ancak ona gönderilmeyen ürünün daha pahalı bir şekilde satılmaya devam ettiğini görmesi halinde tüketici hakem heyetlerine de başvurabiliyor. Bu vesileyle tüketici, daha pahalıya aldığı ürün sebebiyle ortaya çıkan zararı tazmin edebiliyor.
Koçal, tüketicilere satın aldıkları ürünün ekran görüntülerini almalarını tavsiye ediyor
Koçal, bu gibi durumlarla karşı karşıya gelerek mağdur olan tüketicilere, satın aldıkları ancak ellerine ulaşmayan ürünlerin ekran görüntüsünü almalarını tavsiye ediyor. Bu görüntüyle fiyat farkının talebi için, ilk ve son sipariş arasında fazla zaman farkının olmaması halinde tüketici hakem heyetlerine başvurulabileceğini belirten Koçal, “Tüketici o ekran görüntüleri ile Ticaret Bakanlığı Reklam Kuruluna da şikayette bulunarak firma hakkında inceleme başlatabilir.” ifadelerini kullanıyor.
Koçal, açıklamasının devamında ise şu şekilde kaydediyor:
Satıcı, ürünün reklamında ya da görselinde sipariş anında yazılı herhangi bir teslim günü belirtilmiş ise o güne kadar, gün belirtilmemiş ise en geç 30 gün içinde ürünü teslim etmek zorundadır. Stokta ürün bulunmadığından para iadesi geç yapılmış ve para iadesi yapıldığında sitede aynı ürün yeni fiyatla satışa sunulmuş ise yine Tüketici Hakem Heyetine başvurarak aradaki farkı talep edebilir. Başvurularda mutlaka ürünün satışa sunulduğu ekranın görüntülerinin çekilmesi ve bunların çıktıları, varsa yazışmalar, gönderilen para dekontu gibi evrak başvuruya eklenmelidir.
Bunlara ek olarak Koçal, sorunun toptan çözülmesi için bu gibi sebeplerle şikayet edilen firmaların satış yaptıkları platformdan çıkarılması için satış platformlarına da öneride bulunuyor.
