Ülkemizde beyaz karınca, uçan karınca gibi farklı isimlerle çağrılan termitler (akkarınca), koloniler hâlinde yaşamalarıyla ve çok hızlı hareket etmeleriyle bilinir. Bu minik hayvanlar, insanlara direkt olarak bir zarar vermese de odun ve organik maddeler ile beslenmelerinden dolayı evlerimize doluştuklarını ciddi sıkıntılar yaratabilirler.
Durum böyle olsa da dünya çapındaki termitlerin yalnızca %4’ü evinize ciddi zararlar verebilecek kapasitededir. Odun yiyen termitler, doğada sıcak tropikal ve subtropikal ekosistemlerde büyük ve önemli bir rol oynamalarıyla da bilinir. Bu tarz şeylerle beslenirken, temel besinleri toprağa geri dönüştürür, karbonu da atmosfere salarlar. İşte termitlerin bu tarz özellikleri üzerinde yürütülen bir araştırma da bu canlıların sıcağı ne kadar sevdiğini bir kez daha ortaya koyuyor.
Termitlerin daha sıcak ortamları sevdiği ve iklim değişikliğine katkı sağlayabileceği ortaya çıktı
Science dergisi üzerinden yayımlanan çalışma, termitlerin sıcak ile ilişkisi ve küresel ısınmaya etkileri gibi konuları irdeledi. Araştırmacılar, incelemeleri sonucunda termitlerin daha sıcak koşullarda ölü odunları daha hızlı tükettiğini gözlemledi. Bu, 30 derece sıcaklığa sahip bir bölgede yaşayan termitlerin odunları 20 derece sıcaklıktaki bir yere oranla yedi kat daha hızlı olduğunu ortaya koydu.
Peki bu ne demek oluyor? Sonuçlar, bu türlerin tükettiği odunlar yoluyla atmosfere karbon salınımının yükseleceğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, termitlerin iklim değişikliklerine etkilerini görmek için bir model kullandı. İncelemelerde, önümüzdeki yıllar içerisinde termit faaliyetlerinde ciddi bir artış yaşanacağı öngörüldü. Bu da ölü odunların hızlı tüketilmesinin iklim değişikliğinin hızlandıracağını gösterdi.
Termitleri anlamak gezegenimizin geleceği için ‘hayati öneme’ sahip
Termitlerin tükettiği odunlardan bir bahsedelim. Bilindiği üzere Dünya için büyük önem taşıyan ağaçlar, karbondioksiti emerek karbon döngüsünde ciddi bir rol oynar. Her yıl büyüyen ağaçların çoğunun küçük bir kısmı ise ölür. Bu da termit gibi canlıların beslendiği karbonla dolu ‘ölü odunları’ ortaya çıkarır. Bu ölü odunlar hızlı bir şekilde tüketildiğinde ise depolanan karbon tekrar atmosfere geri salınır. Ancak, bunun tam tersi gerçekleşir ve odunun çürümesi yavaşlatılırsa atmosferdeki karbondioksit ve metan miktarı azaltılabilir
İşte bu yüzden de bilim insanları iklim değişikliği tehlikesinin karbon salınımı yüzünden artması nedeniyle ölü odunları çürüten organizmaların dinamiklerini anlamanın hayati bir önem taşıdığını söyleyerek bu tarz araştırmalar gerçekleştiriyor.
Farklı bölgelerde aylar süren bir çalışma ile termitler hakkındaki yeni bilgilere ulaşan araştırmacılar, ayrıca bu türlerin fazla yağışı sevmediğini, genellikle düşük ve orta derecede yağışlı yerlerde odun tüketiminin az olduğunu da ortaya koydu. Çalışma buna örnek olarak, termitlerin tüketiminin Güney Afrika’daki bir subtropikal bir çölde, Porto Riko’daki bir yağmur ormanından 5 kat daha fazla olduğunu ortaya koydu.
