İnternet eskisi gibi değil. Değişimin en büyük aracılarından olan YouTube ise zor günler geçirmeye başladı. Dünyanın en büyük reklam yayıncılarından birisi olan platform, bu büyüklüğün getirdiği sorunlarla savaşıyor. O sorunlar, artık kendi boyunu da aşmaya başlıyor. Azıcık aşın, artık kaygısız baş sonucuna ulaştırmadığı günler, YouTube için çok yakın.
Daha açık konuşacak olursak; YouTube, uluslararası yasama kurumlarının, içeriklere müdahale eden yeni yasalarıyla boğuşuyor. Elbette şirket, bunu açık bir dille “İşimize mani oluyorlar” şeklinde belirtemiyor. Şu sıralar Türkiye’ye pek de ilgilendirmiyormuş gibi görünen 13. Madde süreci ise tam olarak bir kriz belirtisi.
Avrupa Parlamentosu’nun, telif hakkı sahiplerinin haklarını daha iyi korumaya yönelik hazırladığı yasa tasarısı onaylandı. İzleyiciler, bu süreçle çok yakından ilgilenmediler. Yakın zamanda yaşanacaklar, içerik oluşturucularından izleyicilere kadar herkesi etkileyecek.
Webtekno’nun Filtresiz YouTube yazı dizisinin yeni bölümünde, 13. Madde’yi ve yol açacağı büyük değişimleri ele alıyoruz. Eğer her gün YouTube’a giriyor ve bir şeyler izliyorsanız, bu yazıdan öğreneceğiniz çok şey var.
13. Madde ve YouTube'un kriz habercisi “#SaveYourInternet (#İnternetiniKurtar)” kampanyası nedir?
YouTube, Türkçe dil desteği de verdiği özel sayfasında, Avrupa Parlamentosu gibi yasa oluşturucularının yeni baskılarına eleştirel bir tavırla yaklaşıyor. Platform, Avrupa Parlamentosu tarafından hazırlanan yasa tasarısının içindeki 13. Maddeyi, “Herkes için istenmeyen önemli sonuçlara yol açacaktır” şeklinde bir cümle ile ifade ediyor.
Ana şirket Google, parlamento içerisindeki tüm lobi faaliyetlerine rağmen telif hakları için gelen yasa tasarısına engel olamadı. 2018 sonuna gelmeden yürürlülüğe girmesi planlanan yasa tasarısında yer alan 13. Madde, müzik içeriklerine sahip olan şirketler için oldukça olumlu bir adım. Zira artık sanatçılar, kendi içerilerinin haklarını sonuna dek savunabilecekler. YouTube ise bu konuda sanatçıların, içerik sahiplerinin safını tutacak. Kötü bir şey hissetmediniz değil mi? O halde neden “herkes için istenmeyen” sonuçlar söz konusu olacak?
İnterneti nereden ve kimden “kurtarmak”?
Google, YouTube aracılığıyla başlattığı #SaveYourInternet yani henüz resmileşmemesine rağmen Türkçesiyle #İnternetiniKoru kampanyasıyla, 13. Maddeyi olabildiğince cani şekilde yansıtıyor. Platforma göre bu madde, interneti çok değiştirecek, müzik endüstrisi başta olmak üzere ciddi zararlar yaşanacak. Peki zararı görecek şey YouTube mu yoksa bütün internet mi? Kuşkusuz cevap YouTube. O halde telif sahiplerinin gözünden bakarsak; YouTube’un bu açıklaması, kendisini internetin yerine koyduğunu gösteriyor.
YouTube CEO'su Susan Wojcicki “13. Maddenin hedeflerini desteklerken, Avrupa Parlamentosu'nun şu anki önerisi yüzbinlerce insanın geçim kaynaklarını derinden etkileyecek” dedi. Evet, dünyanın en büyük işverenlerinden birisi olan YouTube’un milyonlarca çalışanı var. Platformda yayıncılık yaparak geçimini sağlayan çok fazla insan var. Teorik olarak YouTube, iş veren olarak internetin kendisi olabilir. Telif haklarına ilişkin bu yasanın asıl zarar verdiği şey ise içeriklerin çeşitliliği olacak.
Örnek üzerinden gidelim. Despacito müzik klibi, 5.7 milyar görüntülemeyle tüm zamanların en çok izlenen YouTube videosu konumunda. Eğer Despacito’nun çaldığı ya da görüntülerinden kesitlerin yer aldığı bir video yayınlarsanız, YouTube videonuzu siler. 13. Madde ile değişen şey, YouTube’un alıntı yapılan içeriklerin kökünü kazıyacak olması. YouTube bunu yapmak istemiyor, ancak yapmak zorunda kalacak.
Kıssadan hisse, YouTube’da tam anlamıyla özgün ve anlaşmalı şekilde alıntı yapmayan herkes, artık tarihe gömülecek. Kısıtlamalar arttığı için daha az içerik üreticisi aktif şekilde video üretmeye devam edecek. Çoğu YouTuber, telif haklarından dolayı işlerinden olacak. Bu sadece müzikler için değil, her türde içerik için geçerli olacak.
YouTube açık bir şekilde “yayıncıların patronu” kimliğini korumak istiyor:
Videolardaki kısıtlamaların artması demek, daha az içerik üreticisi, daha az video, daha az reklam görüntülenmesi demek. Bu da YouTube’un ciddi bir gelir kaybına uğraması anlamına geliyor. Gelir kaybeden platform, eğer bir yolunu bulur da eski sistemin sürekliliğini sağlarsa çok ciddi yaptırım ve yasaklarla boğuşabilir.
YouTube’un telif hakkı sahiplerini koruyan Content ID, platformun açıklamalarına göre ihlalde bulunan videoların %99.5’ini anında yakalayabiliyor. Her dakika 400 saatten fazla videonun yüklendiği bir mecra için oldukça yüksek başarı oranı. Buna rağmen parlamentolarda YouTube’a karşı yasa çıkartılıyorsa, bir tarafın gizlediği şeyler var demektir. Zamanla kokusu ortaya çıkacaktır, detaylar için bizi takip etmeye devam edin.
