Dünya ülkeleri doğayı korumak ve geleceğimizi garanti altına almak için geç de olsa harekete geçti. Geçtiğimiz yıl 26.’sı düzenlenen İklim Konferansı ile onlarca ülke, çevre dostu enerji teknolojilerine geçiş için taahhüt verdi. Türkiye de bu ülkeler arasındaydı.
Bugünse Birleşmiş Milletler’de yeni bir karar alındı. BM Biyoçeşitlilik Konferansı’na (COP15) katılan ülkeler, 2030 yılına kadar gezegenin üçte birini koruma altına alma konusunda anlaşma imzaladı. Toplamda 23 hedefin karşılanması için taahhüt verilen anlaşma, tarihte bir ilk oldu.
“Kunming-Montreal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi” anlaşması nedir?
- Türlerin yok oluşunun durdurulması ve genetik çeşitliliğin sürdürülmesi dahil; ekosistemlerin korunması, iyileştirilmesi ve canlandırılması.
- Biyoçeşitliliğin sürdürülebilir kullanımı - türlerin ve habitatların gıda ve temiz su gibi insanlığa sundukları hizmetlerin devamını sağlamak.
- Doğadan elde edilen kaynakların faydalarının adil ve eşit bir şekilde paylaşılması ve yerli halklarının haklarının korunması.
- Biyoçeşitlilik için ödeme yapmak ve kaynak arınmak; paranın ve koruma çabalarının ihtiyaç duyulan yerlere ulaşmasını sağlamak.
Anlaşmayla neler değişecek?
Anlaşmayla birlikte değişmesi öngörülen en temel ve güncel şeylerden biri, yağmur ormanlarında yatıyor. Bu anlaşmayla yağmur ormanları ve sulak alanlar gibi hayati olan ekosistemlerin korunması hedeflenecek.
Tabii ülkelerin anlaşma hakkında ‘endişeleri’ de vardı:
Anlaşma, her zamanki gibi bir engelle daha karşılaştı. Görüşmelerde ülkelerin başlıca şikâyetlerinden birisi, anlaşmanın gerektirdiği yatırım ve dönüşümle oluşacak finansman idi. Bazı ülkeler, biyolojik çeşitliliğin korunması için yeni bir fon kurulmasını talep etse de bu talep reddedildi.
Anlaşma, aynı zamanda zengin ülkelerin, koruma için 2030 yılına kadar gelişmekte olan ülkelere yılda 30 milyar dolar ödemesini taahhüt ediyor. Bu, günümüzdeki yardımın üç katı seviyesinde.
Anlaşmaya kaç ülke imza attı?
Anlaşmaya imza atanlar, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 190’a yakın ülkeden oluşuyor.
Akıllardaki son soru: Çevreyi korumanın maliyeti ne olacak?
Bu sorunun cevabı, 2020 yılında yayımlanan “Financing Nature” raporuyla verilmişti. Rapora göre doğayı korumanın yıllık masrafı, tüm dünya çapında 844 milyar dolar olacak idi. Bu para, dünya ekonomisinin sadece çok ufak bir bölümünün karşılayabileceği seviyede.
COP15’te imzalanan anlaşmanın tamamına buradan ulaşabilirsiniz (PDF).
