Avrupa’nın nükleer araştırma organizasyonu olan CERN, hali hazırda dünyanın en büyük ve en güçlü parçacık hızlandırıcısına sahip. Büyük Hadron Çarpıştırıcı adlı bu yapı, yakın zamanda unvanını bir başka CERN tesisine bırakabilir.
Bu yapı sayesinde Higgs bozonu ortaya çıkarılmıştı. 2012 yılındaki büyük sansasyon yaratan keşfin ardından da parçacık hızlandırıcı çeşitli deneyler için kullanıldı. Bilim insanlarının yaptıkları son deneylere göre ise evrenin daha derindeki sırlarını ortaya çıkarabilmek için daha da büyük bir parçacık hızlandırıcıya ihtiyaç var. Daha da büyük derken, epey daha büyük. Aşağıdaki görüntüde LHC yazan çember, 27 kilometre uzunluğa sahip olan Büyük Hadron Çarpıştırıcı. Yeşil renkli çember ise gelecekte inşa edilecek olan çarpıştırıcı.
Bu çarpıştırıcılar, maddeleri ışık hızına yakın hızlara ulaştırıp çarpıştıran ve sonunda ortaya ne çıktığını incelemeyi sağlayan yapılar. Yeni yapılacak olan tünel hadronlardan farklı ve daha yüksek enerjili parçacıkların, daha yüksek hızlarda çarpıştırılabilmesini sağlayacak.
2012 yılında yapılan deney ve sonrasında yapılan çalışmalar, evrenin yapısı hakkında bilgi edinmemizi sağlamıştı. Yine de bilim insanlarının kafasını karıştıran pek çok bilinmezlik var ve bu bilinmezliklerin açıklanması için yeni tesislere ihtiyaç duyuluyor.
Beş yıllık süreçte geliştirilen projenin tasarımı için yüzlerce bilim insanı çalıştı. Ortaya çıkan tesisin inşası yaklaşık olarak 24 milyar euroya mal olacak. Tesisin yapımının uzun yıllar sürmesi beklenirken o konuda net bir zaman çizelgesi yok. Tesis parça parça hizmete açılacak.
Büyük Hadron Çarpıştırıcı ise 2035 yılına kadar hizmette kalacak. Yeni tesis devasa olacağı ve çok detaylı planlama gerektirdiği için çalışmalar bugünden başlamış durumda.
