Yalan haberlerin etkisini düşündüğümüzde, günümüzün medya dünyasının pek de güvenilir olduğunu söyleyemiyoruz. Bu sorun dünyanın her köşesinde geçerli olup, karşımıza yalan haberler sayesinde seçimleri kazanmış Donald Trump gibi örnekler çıkarıyor. Normal şartlarda gazeteciliğin yalan haberlerin etkisinden kurtulması adına gazetecilerden, medya kuruluşlarından ya da devlet yetkililerinden adım atmaları beklenir. Lakin bu kez adım atan kişi, uçarı girişimleriyle tanıdığımız Elon Musk.
Bir süre önce medyada şirketleriyle ilgili çıkan çarpık haberlere isan eden Musk, dünyanın önde gelen haber kaynaklarını, duyduğumuz güvene göre puanlamamızı sağlayacak bir sistem kuracağını açıklamıştı. Pravda adını verdiği bu sistemi geçtiğimiz hafta duyuran girişimci, pek çok kişinin takdirini kazandı. Çünkü bu sistem sayesinde haber kaynakları güvenilir olmak zorunda kalacaklardı. Elbette bunun için Pravda’nın da tarafsız olması ve güven endekslerini yanıltmaması gerekiyor.
Musk tarafından atıldıktan sonra silinen bir Tweet ise ortalığı biraz karıştırdı:
Musk’ın “Analizler harika. Prensipleri onaylıyorum. Vikipedi” şeklinde yanıtladığı bu Tweet, “@knifemedia analizlerinde bu noktaya dikkat çektik. İronik bir şekilde medya yorumlarını çürütmektense ona (Musk) destek vermeyi tercih etti.” anlamına geliyor. Musk’ın cevap paylaşımında yer verdiği Vikipedi linki ise “Eleştirel düşünce” maddesi. Yani biraz manidar bir konuşma dönüyor, Musk sonrasına bu yanıtını siliyor.
Gelelim Knife Media’ya. Bu site, Google ve Facebook gibi kaynaklarda çoğalan yalan haber akımıyla başa çıkmak için kurulan bir yalan haber ifşa servisi sunuyordu. Sonradan bu sitenin de Paste Magazine adlı bir siteye göre, bir tarikatla bağlantılı olduğu anlaşıldı. Knife Media, Knife of Aristotle adıyla tarikatla bağlantısı meşrulaşmış daha eski bir internet sitesiydi. Adını Knife Media olarak değiştirmişti.
Knife of Aristotle, daha önce yalan haberlere ilişkin bilimsel standartlara dayalı model geliştirdiğini açıklamıştı. Knife of Aristotle yani Knife Media’nın bağlantılı olduğu tarikat ise Gizmodo’ya göre, Smallville dizisiyle ün kazanan aktris Allison Mack’in de üyesi olduğu seks tarikatı NXIVM.
Paste’a göre bu örgütün lideri Keith Raniere, geçtiğimiz Mart ayında insan ticareti, şantaj ve seks kaçakçılığı gibi suçlardan tutuklandı. Musk’ın bu tweete olumlu bir geri dönüş yapması ise tüm konuşulanların dürüstlüğünü derinden sarsıyor. Musk’ın gazetecilik ya da medya eleştirisi konusunda bir uzman olmadığını varsayarsak, durumu fark etmeden yanıt vermiş de olabilir. Dolayısıyla onu kesin bir şekilde suçlamak için yeterli argüman yok. Bu paylaşımını sildikten sonra Musk, aşağıdaki paylaşımıyla analizleri desteklemeye devam etti.
“Dostum, övdüğün makale gerçek bir tarikat tarafından yazıldı.”
“Ne yazık ki, bir tarikata bağlı olmayan çoğu medya kuruluşundan daha iyi eleştirel analize sahipti.”
İki ihtimal var. Musk durumdan habersizdi ya da açık bir şekilde “salağa yatmak” dediğimiz şeyi gerçekleştiriyor.
