2011 yılında Japonya’da meydana gelen 9.0 şiddetindeki Tōhoku depremi ve sonrasında yaşanan tsunami, Fukuşima I nükleer santralinin soğutma sisteminin büyük oranda hasar görmesine sebep olmuş, üç reaktör çekirdeğinin erimesinin ardından yaşanan patlamayla birlikte atmosfere ciddi boyutlarda radyoaktif madde salınmıştı. Bu nükleer felaket, uzmanlar tarafından 1986 yılında yaşanan Çernobil felaketinden sonra tarihin en büyük ikinci nükleer felaketi olarak tanımlanmıştı.
Bugüne kadarki en karmaşık nükleer kaza olarak nitelendirilen Fukuşima felaketinin üzerinden geçen 10 yılı aşkın sürenin ardından, santralde eriyerek en çok hasar gören reaktörün dibine düşen nükleer yakıt kalıntıları ilk kez başarıyla görüntülendi. Daha fazla bilgi edinmek adına bölgede inceleme başlatıldı.
Nükleer yakıt kalıntıları daha önce de görüntülenmeye çalışılmış ve başarısız olunmuştu
Patlamada yüksek derecede radyoaktif olan yakıtlarının çoğu, muhafaza edildikleri kaplarının dibine düşmüş ve bu da yakıtların oldukları yerden çıkarılmasını son derece zorlaştırmıştı. Günümüzde yaklaşık olarak 900 ton erimiş nükleer yakıt, 280 tonu Ünite Bir'de olmak üzere hala daha tesisin hasar görmüş üç reaktöründe duruyor. Yetkililer, bu kalıntıların kaldırılmasının ise 30-40 yıl gibi bir süre alacağını öngörüyor.
2 metre derinliğinde radyoaktif suyla kaplı Ünite 1’e daha önce 2017 yılında kameralarla donatılmış küçük bir robot gönderilmiş; yüksek radyasyon ve iç yapısal hasar sebebiyle bu girim hüsranla sonuçlanmıştı. Ancak tesis operatörü Tokyo Electric Power Company'nin (TEPCO) perşembe günü yaptığı açıklamaya göre küçük kameralarla donatılmış bir ROV-A robotu, erimiş yakıt ve soğutma suyunun içine batmış halde duran yapıların fotoğrafını ilk kez çekmeyi başardı. Açıklamada robotun, sondalar için yol açma görevi esnasında birincil muhafaza kabının iç görüntülerini elde ettiği ifade edildi.
Şirket sözcüsü Kenichi Takahara, enkaz yığınlarının, bazıları çekirdeğin hemen altındaki bir yapı olan kaidenin içinde de olmak üzere konteynerin altından yükseldiğini ve buradaki yığınların bölgeye düşen erimiş yakıt olduğunu kaydetti. Takahara, görüntülerdeki nesnelerin ne olduğunun doğrulanması için daha fazla araştırma yapılması gerekeceğini de sözlerine ekledi.
Öte yandan Takahara, robotun bir noktada insanlar için ölümcül olan bir radyasyon seviyesini ölçtüğünü belirtti. Daha öncesinde tesis çalışanları için yıllık maruz kalma sınırı 50 milisievert olarak belirlenmişti.
Elde edilen bilgiler, erimiş yakıtın güvenli bir şekilde çıkartılması için kullanılacak
TEPCO, robot tarafından toplanan ilk verileri ve görüntüleri analiz ettikten sonra ek sondalar yapılacağını kaydetti. Ayrıca Hitachi-GE Nuclear Energy ve hükümet tarafından finanse edilen bir konsorsiyum olan Uluslararası Nükleer Hizmetten Çıkarma Araştırma Enstitüsü tarafından ortaklaşa geliştirilen diğer beş robot da önümüzdeki birkaç ay boyunca sürecek olan soruşturmada kullanılacak.
TEPCO yetkilileri, Ünite 1'deki soruşturmanın erimiş yakıt yığınlarını ölçmeyi, onları üç boyutlu olarak haritalamayı, izotopları ve radyoaktivitelerini analiz etmeyi ve numune toplamayı amaçladığını aktardı. Erimiş yakıtın güvenli ve verimli bir şekilde çıkarılması adına ekipman ve strateji geliştirmek için oldukça önemli olan bu veriler, reaktörün nihai olarak hizmet dışı bırakılmasına da olanak tanıyacak. Buna ek olarak TEPCO, dahili robotik probların en fazla ilerleme kaydettiği ünite olan Ünite İki'den ilk kez bir kepçe erimiş yakıt çıkarmak için bu yılın sonlarında bir robotik kol kullanmayı planlıyor.
