Kripto para piyasasını temel anlamda etkileyen en önemli faktör, bireysel yatırımcılar oldu. Zamanında “balina” olarak tabir edilen ve büyük para miktarlarıyla yatırım yapan kişilerin etkisi artık azalmaya başladı. Bitcoin’in en değerli olduğu dönem olan Aralık 2017’de, kripto paraların toplam piyasa hacmi yaklaşık 600 milyar dolardı. Bu değerin yaklaşık %40’ını Bitcoin oluşturuyordu.
Aniden ne olduysa bütün kripto paralar değer kaybetmeye başladı. Neredeyse 5 hafta süren düşüş döneminden sonra Bitcoin 20.000 dolardan 6.000 doların altına geriledi. Aynı şekilde Ethereum ve diğer kripto para birimleri de bu düşüşten paylarını aldılar. Kripto para yatırımlarını Kasım 2017’den önce yapanlar elde ettikleri kardan, o dönemden sonra yapanlar ise yatırımlarından zarar etmeye başladılar.
Güney Kore’nin önemine geçmeden önce merkezi olmayan kripto paraların değerlerinin nasıl belirlendiğini bilmekte fayda var. Normalde altın ve benzeri yatırım araçlarının değerlerini belirleyen tek koşul talep değildir. Bu değerlerin kontrolünü elinde bulunduran kuruluşlar, belirli hesaplamalarla değer belirlerler.
Fakat kripto paraların değeri, tartıya koyulmuş bir ağırlık kadar nettir. Bu tartı, o nesnenin ağırlığına karar veremez ve ağırlığı koyan (yani değeri belirleyen) yatırımcılardır. Tartının diğer tarafında da fiziksel olarak kullanılan merkezi para birimleri bulunur.
Güney Kore’deki kripto para pazarı, küresel pazar için kilit bir rol oynar. Ülke hükümetinin, Kore halkının kripto paralara karşı artan ilgisine rağmen spekülasyonlara neden olacak şekilde açıklamalar yapmasından dolayı, son 5 haftadır kriz süreci yaşanıyor. Normal şartlarda kripto paralara anonim şekillerde yatırım yapılabiliyor ve yatırımcı, kimliğini gizlemek zorunda kalmıyor. Ancak Güney Kore hükümeti, sadece gerçek kişilerin işlem yapmasına ve kimlik doğrulama zorunluluğuna parmak basınca işin rengi değişti.
Peki Koreliler neden kripto paralara ilgi duyuyorlar?
Uzmanlara göre Kore’deki bireysel yatırımcıların finansal bahislere karşı ilgisi yüksek durumda. Aynı zamada işin psikolojik boyularına bakıldığında, Güney Kore halkında sürekli Kuzey Kore ile komşu olmanın verdiği bir gerilim var ve bu da insanları tasarruf ya da kar yapmaya itiyor. Güney Kore Merkez bankası çalışanları, yalnızca çalışma saatleri dışında kripto para yatırımı yapabiliyorlar.
Kore’de kripto para işlemlerinde yerel para birimi olan Won’dan daha çok dolar kullanılıyor. 2017’nin son 6 ayındaki Bitcoin işlemlerinin %10’undan fazlası sadece Won ile yapılmıştı. Yani Kore’deki piyasa tahmin edilenden de büyük. Diğer taraftan Ethereum işlemlerinin büyük kısmı Won ile yapılıyor.
Hükümetin bu duruma karşı tavrı nasıl?
Güney Kore hükümeti, artan dolandırıcılık ve yolsuzluk riskine karşı kripto para ticareti hizmeti sunan şirketlere ciddi denetim baskıları kuruyor. Ülkede günde 10 milyon Won’dan fazla çekim yapanların hizmet veren kurumlarca devlete bildirilmesi isteniyor. Güney Kore vatandaşı olamayanlar, ülkede kripto para yatırımı yapamıyorlar.
Durum böyle olunca Güney Koreli yatırımcılar endişeye kapılıyorlar ve dünya piyasası için önemli bir kaynak körelmiş oluyor. Yılın ilk 15 gününde %12 değer kaybeden Bitcoin, yaptırımların artmasıyla birlikte değerinin %50’sinden fazlasını kaybetti. Son 3-4 gündür toparlanma sürecine girdi.
Devletin karşı koymak istediği şeyler ise kara para aklama, vergi kaçakçılığı ve dolandırıcılık. Hatta gençliğin yozlaştırıldığını söyleyen bir hükümet var.
Her şeye rağmen kripto para engeli koymaya çalışan Güney Kore hükümetinin gözden kaçırdığı büyük bir olay var: Kripto para işlemleri, bulunduğunuz yere bağlı olmaksızın başka bölgeler üzerinden de yapılabiliyor. Bitcoin, farklı kaynaklardan farklı birimlere dönüştürülüp, denizaşırı ülkelerden işleme sokulabiliyor.
Yani anlayacağınız yolsuzluğu ya da kara para aklamayı yapmak isteyen paranın türüne bakmıyor. Yasa dışı işlemler, tıpkı normal paralarda olduğu gibi kripto paralarda da yapılabiliyor. Hükümetlerin bu işlere karşı önlem almak istemeleri anlaşılabilir bir durum. Ancak Güney Kore gibi ulusal pazarların, vatandaşlarının para kaybetmemeleri için daha çok dikkate ihtiyaçları var.
