I. Dünya Savaşı’nın yaşandığı 1914'te, bir daha unutulmayacak şeyler yaşandı. İnsanların öldüğü, silahların susmadığı ortamda, siperlerde çarpışan bir grup asker, özel bir günü kutlamak için bir araya geldiler. Siperin iki tarafındaki askerler için de önemli olan bu ortak gün Noel'di. Takvimler 25 Aralık 1914’ü gösterdiğinde, Noel Günü’nü kutlamak için hazırlıklar tamamlanmıştı.
Askerlerin bir savaşın göbeğindeyken, sabaha karşı şarkı söylemesi alışılmadık şey değildi. O gün saat 04.00~06.00 sularında, İngiliz cephesinden bir Noel Şarkısı yükseldi. Almanlar bunu duyduğunda önce şaşırdılar, daha sonra şarkıya eşlik etmeye başladılar.
Saat sabah 8.30’a geldiğinde 4 silahsız Alman asker siperlerinden çıkıp düşmanları olan İngilizlerin siperlerine doğru ilerledi. İngiliz askerlerden Yüzbaşı Edward Hulse, annesine yazdığı bir mektupta, “Almanlardan biri öne çıkıp, ‘Barışçıllığınıza güvenerek Mutlu Noeller demek için geldik.’ dedi.” ifadelerine yer vermişti.
~İngilizler ve Alman birliklerinin buluşması
İngilizlerin de sıcak karşılamasıyla, Alman cephesinde süslenmiş ağaçlar belirdi. Ağaçların üzerinde pankart gözüktü: “You No Fight, We No Fight.”
Yani “Savaşmazsanız, savaşmayız.” yazıyordu. Bu pankartı gören İngiliz ve Alman askerlerden bazıları silahlarını bırakıp ve savaş alanına çıktılar:
~Noel Ateşkesi'nin 9 Ocak 1915'te, haftalık resimli haber gazetesi Illustrated London News'de yayınlanan çizgisi.
Ölen askerlerinin bedenlerini savaş alanından temizleyerek gömen taraflar, sıra dışı bir olay yaşadıklarının farkındaydılar. Bu sırada cephenin diğer kısımlarında savaş hâlâ devam ediyordu. Öğlene kadar İngiliz askerlerin yarısı silahlarını bırakmış, kısa süreli ateşkese katılma kararı almışlardı.
İngiliz ve Alman askerleri arasında tütün, yiyecek ve içecek paylaşılıyordu:
~Batı Cephesi siperlerindeki İngiliz ve Alman birlikleri.
Normalde düşman olan askerler o gün futbol oynuyor, erzak paketlerindeki tatlıları aralarında paylaşıyorlardı. Ateşkes, düşük rütbeli askerleri pek memnun etmişti zira onlar, kendi istekleri dışında sırf savaşmak için ön cephelere gönderilmiş olanlardı:
İngiliz Yüzbaşı Hulse, annesine yazdığı mektupta, konuşkan bir Alman askerinden bahsediyordu. Alman asker, düşmanı İnglizlere kız arkadaşından, motosikletinden bahsetmiş; onlarla uçaklar, kayak takımları gibi pek çok sohbet konusu açmıştı. Sanki savaş yoktu, sanki her iki taraf da saatler önce birbirine kurşun yağdırmıyordu.
Erler bu durumdan memnunlardı, ancak generaller ve komutanlar büyük endişe içine girdiler:
“Yaşa ve Yaşat.” ilkesi iki siperin de büyük bir çoğunluğunda o an için benimsenmişti. Komutanlara göre düşman askerlerin ateşkes süresinde kaynaşmaları, savaşın gidişatını olumsuz etkileyebilirdi. Nitekim komutanların bile uzun süre dayanacak halleri kalmamıştı. Bir süre sonra onlar da askerlerinin arasına katılarak gecenin tadını çıkardılar.
I. Dünya Savaşı sırasında yaşanan bu Noel gecesinde askerler ölmedi, kısa süre de olsa barış sağlandı. Bir geceliğine insan kazandı, insanlık kazandı.
Bir gecelik barış yetmedi: I. Dünya Savaşı süresince günde ortalama 6 bin insan öldü. Savaş bitene kadar asker ya da sivil fark etmeksizin, toplam 13 ila 15 milyon insan, suçlu ya suçsuz hayata gözlerini yummuştu. Sadece bir gecelik barış, yıllar süren kaosun sembolü oldu. Aynı zamanda insan doğasının da en acımasız göstergesiydi.
