Phys'te yayınlanan haberde yer verilen detaylarda, Tülay Gerçek isimli vatandaş ile geri dönüşüm otomatları hakkında röportaj yapıldı. Otomatları kullanırken fotoğraflanan Tülay Gerçek, her gün plastik şişeleri bu otomatlara getirdiğini belirtti. Röportaj, otomatların konumlandırıldığı istasyonlardan biri olan Şişhane istasyonunda gerçekleşti.
Tülay Gerçek, otomatların geri dönüşüm hakkında kamuoyu farkındalığı yarattığını belirterek, "Geçmişte geri dönüşüm materyallerini çöpe atardım. Bu, çok güzel bir proje ve daha fazla yaygınlaşmalı" diye konuştu. Bilindiği üzere bu otomatlar, şu an yalnızca 3 metro istasyonunda bulunuyor. Yetkililer, önümüzdeki günlerde bu sayının artacağını belirtiyor.
Geri dönüşüm ve atıklar hakkında diğer ülkelerden geride olan ülkemiz için bu otomatlar büyük bir adım. Çevre aktivistleri, ülkemizin bu konudaki kötü şöhretinin bir an önce değişmesi gerektiğini belirtiyorlar. Ülkedeki yetkililerin, savurganlık anlayışının kötü olduğunu anladığı ve bunu değiştirmek için çalıştığına dair son dönemde bir çok işaret bulunuyor.
Toprak kirliliği
Türkiye, 180 ülkenin çevresel performanslarının analiz edildiği Çevre Performans İndexi (EPI) sıralamasında 108.9 puanla 108. sırada yer alıyor.
İklim, enerji ve hava kirliliği alanlarında etkili çalışmalar yapan İsviçre, 87.42 puanla listenin ilk sırasında yer alıyor.
Çöpüne Sahip Çık Vakfı'nda proje sorumlusu olan Oya Güzel, Türkiye'nin yılda 31 milyon ton atık ürettiğini ve bu atıklarda geri dönüşüm oranının %11 olduğunu belirtti. Oya Güzel, AFP'ye verdiği röportajda toprağın ve çevrenin plastiklerle, metallerle ve camlarla kirletildiğini ve bunların yıllarca doğada kaldığını söyledi. Önümüzdeki 5 yıl için geri dönüşüm oranını %35'e yükseltmeyi hedeflediklerini belirten Güzel, bu hedefin de düşük olmasına rağmen ilerleme kaydedilebileceğini söyledi.
Oya Güzel, kullanıcıların tek kullanımlık ürünlerden vazgeçip geri dönüştürülebilir malzemelere yönelmeleri gerktiğini belirtti. Bir plastik poşetin ortalama kullanım süresini 12 dakika olarak açıklayan Oya Güzel, "Plastik poşetler 12 dakikadan sonra çöp oluyorlar." dedi.
İstanbul Belediyesi'nden alınan bilgilere göre geri dönüşümü mümkün olmayan atıkların %61'i elektrik üretmek için yakıldı ve kalan %28'i kullanılamadan gömüldü.
Ücretsiz poşetlere son verme uygulaması henüz başlamadı fakat 2019'un başından itibaren bu konuda büyük gelişme yaşanacak. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 1 Ocak'tan itibaren plastik torbalar için zorunlu ücret uygulamasına geçileceğini ve Türkiye'nin Avrupa ülkeleriyle uyumlu hale geleceğini söyledi.
Plastik poşetlerin herkesçe kullanıldığı ülkemizde bu karar devrim niteliğinde. Bakan Kurum, bir Türk vatandaşının yılda ortalama 440 poşet kullandığını ve 2025 yılına kadar hedefin bunu 40'a düşürmek olduğunu belirtti.
Daha iyi olacak
İstanbul'da bir ayrıştırma tesisinde, organik atıklar şehirdeki park ve bahçelerde gübre olarak kullanılmak üzere ayrıştırılıyor. Aynı tesiste cam, metal ve plastik atıklar geri dönüşüm işlemine tabi tutuluyor.
Geri dönüşümden sorumlu yetkili İbrahim Halil Türkeri, çalışmalara rağmen büyük sorumluluğun bireylere düştüğünü söylüyor. Türkeri, "Atıklar kullanıcı tarafından ayrıştırılıp bize ulaşırsa, atık malzemelerin kullanım değeri artacak ve neredeyse hepsi geri dönüştürülecek." ifadelerini kullandı.
Atık yönetim şirketi ISTAC'da göreli çevre mühendisi Ahmet Hamdi Zembil, organik atıkları yakarak elde edilen gazın elektrik enerjisine dönüştürülebileceğini söyledi. Bunun gerçekleşmesi için organik atıkların kullanıcı tarafından ayrıştırılması gerektiğini belirten Zembil, "Geçen sene burada 7 milyon ton atık vasıtasıyla 400 milyon kWh elektrik ürettik" dedi.
Şişhane'ye geri dönecek olursak makineye yerleştirilen her kutu için 0.03 lira bakiye iadesi yapılıyor. Bu da 87 adet atığın bir ücretsiz yolculuğa denk geldiği anlamına geliyor. İade edilen bakiye düşük olsa da bu, iyi bir başlangıç.
